بز اخفش

بُز اخفش. اصطلاح است برای کسی که ندانسته بعلامت تصدیق سر بجنباند. ( دائرة المعارف فارسی ) . کسی را گویند که مطلبی رانفهمیده تصدیق کند. ( فرهنگ فارسی معین ) . اصل این ضرب المثل از آنجاست که گویند اخفش زشت چهره بود و کسی با او مباحثه نمی کرد. او بزی داشت که مسائل علمی را مانند همدرس بر او تقریر میکرد و بگفتۀ برخی تا بز مزبور آواز نمی کرد همچنان تقریر مینمود و آواز کردن او را دلیل تصدیق می پنداشت. و این معنی مثل شد. ( از دائرةالمعارف فارسی ) ( از فرهنگ فارسی معین ) ( از آنندراج ) . مؤلف ثمارالقلوب آرد: بز اخفش مصحف بز اعمش ( عنز اعمش ) است، بدان مثل آرند برای کسی که در مقامی قرار گرفته که شایستگی آنرا ندارد، بدانجهت که فرد صالح موجود نیست. و اصل آن چنین بود که هر وقت اعمش هیچ کس از یاران خود را برای مباحثه نمی یافت با بز خود به محادثه و مباحثه می پرداخت، زیرا هم از بی کاری بیزار بود و هم از فراموش شدن مطالب می ترسید و هم برکار تدریس و روایت بسیار مایل بود. بهمین جهت بز اعمش ضرب المثل شد در آنچه ذکر شد و دربارۀ مخاطبی که نمی فهمد. ( ثمارالقلوب فی المضاف و المنسوب ص 131 ) :
... [مشاهده متن کامل]