بریلوی سید احمد

بَریلَوی، سیّد احمد (۱۲۰۱ـ ۱۲۴۶ق)
(یا: رای بریلی) صوفی مسلمان و مبارز اصلاح طلب هندی. پس از تکمیل تحصیلات مقدماتی، به دِهْلی رفت و به دست شاه عبدالعزیز دهلوی خرقه پوشید و به حلقۀ صوفیان پیوست. او در واکنش به انحطاط داخلی جامعۀ خود و نفوذ استعمار انگلیس ، «جنبش مجاهدین » را در دو بعد سیاسی و فکری بنیان گذاشت و جهاد را تنها راه نجات هندوستان می دانست و برای فراهم کردن زمینه های جهاد، به اطراف هند سفر کرد. فعالیت های اصلاحی اش در از بین بردن تأثیراتی که آداب و اعمال دینی هندوان در روستاها بر زندگی مسلمانان برجا نهاده بود، مؤثر افتاد. پس از تهیۀ مقدمات و مشورت با یارانش، منطقۀ مسلمان نشین شمال غربی هند را با تمهیداتی مرکز فعالیت قرار داد و علما و خوانین ایالت سرحد را به تبعیت از خود واداشت. بریلوی با خدعه و نفاق افکنی سیک ها و عهدشکنی خوانین، درگیر جنگ های متعدد و خونین شد که خود نیز در یکی از آن ها به قتل رسید. از آثارش باید به این ها اشاره کرد: تنبیه الغافلین ، به فارسی، در اصلاح عقاید؛ رساله در نکاح بیوگان، به فارسی؛ صراط مستقیم، به فارسی .