برونشیت

برونشیت یا نایژه آماس[ ۱] ( به انگلیسی: bronchitis ) به التهاب نایژه ها در شش گفته می شود. [ ۲] این عارضه در اثر تورم نای یا نایژک ها بروز می کند و به علت عفونت توسط باکتری ها و ویروس ها یا در اثر تحریکاتی مانند هوای آلوده و سیگار کشیدن و همچنین مواجهات شغلی سیستم تنفس با فلز کادمیوم ( به شکل مزمن ) ایجاد می شود.
برونشیت حاد یا مزمن، نما و تظاهراتی متفاوت دارد. هنگامی که نایژه ها ملتهب می شوند، معمولاً انسداد نسبی راه تنفسی، سرفه و ترشح خلط رخ می دهد. در برونشیت حاد معمولاً سرفه ها به مدت سه هفته به طول می انجامد. [ ۳]
در بیش از ۹۰ درصد موارد علت بیماری بیماری ویروسی است؛ هرچند در موارد کمی هم این بیماری به دلیل آلودگی شدید هوا و وجود گرد و غبار بروز می کند. [ ۳] [ ۴]
درمان این بیماری عموماً شامل استراحت، استامینوفن و داروهای ضدالتهاب غیراستروئیدی می شود. [ ۵] [ ۶]
نای ( تراکه آ ) به دو شاخه راست و چپ تقسیم می شود که این شاخه ها نایژه ( برونش ) نامیده می شود. نایژه راست ۲/۵ سانتی متر طول دارد و وارد شش راست می شود. نایژه چپ ۵ سانتی متر طول دارد و وارد شش چپ می شود. نایژه ها در داخل شش ها به شاخه های کوچکتری به نام نایژک ( برونشیول ) تقسیم می شوند. شش راست از ۳ لخته ( لوب ) و شش چپ از ۲ لخته تشکیل شده است. نایژک ها در شش ها به حفره های هوایی کوچکی به نام آلوئول ختم می شوند.
برونشیت حاد یکی از شایع ترین بیماری های جهان است. [ ۵] [ ۷] حدود ۵ درصد بزرگسالان و ۶ درصد کودکان حداقل یکبار در سال دچار این بیماری می شوند. [ ۸] [ ۹] در سال ۲۰۱۳ نزدیک به سه میلیون نفر در جهان بر اثر این بیماری جان خود را از دست دادند. [ ۱۰]
برونشیت حاد شروعی ناگهانی دارد و برای مدت کوتاهی باقی می ماند. معمولاً عواملی مانند ویروسها، باکتریها، قارچها، مواد شیمیایی ( مانند استنشاق آمونیاک ) و سایر علل می توانند باعث برونشیت حاد شوند. بسیاری اوقات برونشیت تنها نیست بلکه با التهاب سایر بخش های برونشیت مانند عفونت ریوی ( پنومونی ) ، التهاب نایژک ها ( برونشیولیت ) و دیگر موارد همراه است از این رو علائم و درمانی مشابه پنومونی دارد.
در مواردی که عامل بیماری زا ویروس باشد ( مانند ویروس سرماخوردگی ) درمان آنتی بیوتیکی کارایی ندارد و فقط علائم بیماری مانند سرفه، تب و خس خس سینه را می توان با داروهایی مانند آنتی هیستامین، گشادکننده برونش و استامینوفن درمان نمود. برونشیت حاد ویروسی حتی بدون درمان هم دوره ای کوتاهتر از یک هفته دارد.

برونْشیت (bronchitis)
التهاب نایژه ها (مجاری هوایی). معمولاً براثر عفونت ویروسی، ازجمله سرماخوردگی یا آنفلوآنزا، پدید می آید. آلودگی محیط، مخصوصاً سیگار کشیدن، آن را تشدید می کند. نتیجۀ این حالت سرفۀ مداوم، تحریک غدد ترشح کنندۀ موکوس، و حجم فراوان خلط است.