برهان وجودی

[ویکی فقه] یکی از انواع براهین اثبات وجود خدا، برهان وجودی است. این برهان بر خلاف اسمش، برای اثبات وجود خدا، تنها بوسیلۀ تحلیل مفهوم و تعریف ذهنی خدا و با تکیه بر اصل اجتماع نقیضین به حقیقت خارجی آن می رسد.
سابقۀ این برهان در غرب به «آنسلم قدیس» می رسد و حتی برخی از محققین مدعی شده اند که قبل از آنسلم در اسلام ، یهودیت و مسیحیت ، چنین برهانی سابقه نداشته است. به هر حال کسی که این برهان را بطور منسجم ارائه کرد و او را مبدع این برهان در مغرب زمین می دانند آنسلم قدیس است.
پیشینه برهان وجودی در اسلام
در میان فلاسفه و علمای اسلامی نیز این برهان وجود داشته و تا به حال هم طرفدارانی (هر چند اندک) دارد. سابقۀ این برهان در بین فلاسفه و علمای اسلام به محمد حسین اصفهانی غروی و قبل از او به مرحوم محمدمهدی نراقی می رسد. در این برهان با تکیه بر اوصاف منحصر به فرد متعددی همچون: « واجب بالذات »، «کامل مطلق» و «موجود بی نهایت» و تحلیل مفهومی این ها و با تکیه بر اصل اجتماع نقیضین، وجود خدا اثبات می شود.
صورت استدلال آنسلم
۱. اگر الف در ذهن موجود باشد و در خارج موجود نباشد، آنگاه الف، الف نخواهد بود (یعنی الف خودش نیست) ۲. ولی ضرورتا الف، الف است (هر چیزی ضرورتا خودش، خودش است) ۳. نتیجه: الف در خارج موجود است. به جای الف، یکی از سه مفهوم یاد شده (واجب بالذات، کامل مطلق و موجود نامتناهی) نهاده شده و نتیجه گرفته می شود.
تقریر برهان براساس مفهوم کامل مطلق
...

[ویکی شیعه] برهان وجودی یا برهان هستی شناختی، از جمله برهان های اثبات خداست که وجود خدا را از طریق تأمل در مفهوم خدا اثبات می کند. آنسلم، پایه گذار و دکارت و پلانتینگا از موافقان غربی این برهان، و محمدحسین غروی اصفهانی از ارائه دهندگان مسلمان این برهان به شمار می روند.
برهان وجودی یا برهان هستی شناختی، در الهیات مسیحی ، با نام قدیس آنسِلم (متولد ۵۰۳ق /۱۱۰۹م ) شناخته می شود. او در این برهان به احمقی اشاره می کند که می گوید خدا نیست. آنگاه این برهان در جواب او گفته می شود. همزمان با ارائه این استدلال از سوی او، مخالفت هایی از سوی معاصرین وی بیان شد و عده ای نیز به دفاع از او برخاستند. بعد از او، این برهان به صورت های دیگری نیز ارائه و تقریر شده است.
از مهمترین موافقان این برهان می توان به دکارت و از مهمترین مخالفان آن، می توان به توماس آکویناس و کانت اشاره کرد. بزرگترین و مؤثرترین نقادی هایی که تاکنون از برهان هستی شناختی به عمل آمده، توسط ایمانوئل کانت (۱۷۲۴-۱۸۰۴م) بوده است.

[ویکی فقه] برهان وجودی (فلسفه اسلامی). یکی از انواع براهین اثبات وجود خدا، برهان وجودی است. این برهان بر خلاف اسمش، برای اثبات وجود خدا، تنها بوسیلۀ تحلیل مفهوم و تعریف ذهنی خدا و با تکیه بر اصل اجتماع نقیضین به حقیقت خارجی آن می رسد.
سابقۀ این برهان در غرب به «آنسلم قدیس»
تاریخ فلسفه غرب، ملکیان، مصطفی، ج۱، ص۹۴_ ۸۷، دفتر همکاری حوزه و دانشگاه، ۱۳۷۷.
در میان فلاسفه و علمای اسلامی نیز این برهان وجود داشته و تا به حال هم طرفدارانی (هر چند اندک) دارد. سابقۀ این برهان در بین فلاسفه و علمای اسلام به محمد حسین اصفهانی غروی
تحفه الحکیم، اصفهانی، محمدحسین، ص۷۱، قم، موسسه آل البیت.
۱. اگر الف در ذهن موجود باشد و در خارج موجود نباشد، آنگاه الف، الف نخواهد بود (یعنی الف خودش نیست) ۲. ولی ضرورتا الف، الف است (هر چیزی ضرورتا خودش، خودش است) ۳. نتیجه: الف در خارج موجود است. به جای الف، یکی از سه مفهوم یاد شده (واجب بالذات، کامل مطلق و موجود نامتناهی) نهاده شده و نتیجه گرفته می شود.
اثبات وجود خدا به روش اصل موضوعی، عبودیت، عبدالرسول، ص۵۱.
...