برنولی دانیل

دانشنامه آزاد فارسی

بِرْنولی، دانیِل (۱۷۰۰ـ۱۷۸۲)(Bernoulli, Daniel)
(یا: برنویی) متخصص فیزیک ریاضی اهل سوئیس، پسر یوهان برنولی (۱۶۶۷ـ۱۷۴۸).در توسعۀ مثلثات و معادلات دیفرانسیل بسیار کوشید و اصل برنولی را، که فرمول بندی اولیه ای از مفهوم پایستگی انرژی است، در هیدرودینامیک مطرح کرد. در گرونینگن هلند زاده شد و پسر یوهان برنولی ریاضی دان بود. در بازل سوئیس، فلسفه، منطق، و پزشکی خواند و از ۱۷۲۵ تا ۱۷۳۲، استاد ریاضی آکادمی سن پترزبورگ در روسیه، و از ۱۷۳۳ به بعد، استاد تشریح و گیاه شناسی دانشگاه بال بود. طی فعالیت حرفه ای اش، به سبب مقالاتی که در موضوعات متنوع فنّاوری دریایی، اقیانوس شناسی، نجوم، و مغناطیس نگاشت، به دریافت دَه جایزه از آکادمی فرانسه نایل آمد. کتاب هیدرودینامیک (۱۷۳۸) برنولی دربردارندۀ مطالعات نظری و عملی او در زمینۀ تعادل، فشار، و سرعت در شارههاست. اصل برنولی حاکی از این است که فشار در شارۀ متحرک، با افزایش سرعت جریان کاهش می یابد. این اصل منشأ نیروهای بالابری را توضیح می دهد که بر بال های هواپیما وارد می شود. کتاب هیدرودینامیک همچنین حاکی از اولین تلاش برای توضیح کاملاً ریاضی رفتار گازها براساس این فرض است که گازها متشکل از ذرات ریزند. برنولی در این کتاب به معادلۀ حالتی دست یافت که به او امکان داد ارتباط بین ارتفاع و فشار جوّ را معین سازد. این نخستین گام برای دستیابی به نظریۀ جنبشی گازها بود. او در میان دستاوردهایش در ریاضی، این نکته را هم نشان داد که از حساب دیفرانسیل می توان برای مسائل مربوط به احتمال استفاده کرد. در زمینۀ سری های مثلثاتی و محاسبات تابع های مثلثاتی نیز کارهای پیشگامانه ای انجام داد و شکل منحنی موسوم به منحنی پروانهرا نیز به دست آورد.

پیشنهاد کاربران

بپرس