برنامه های تقویت

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] برنامه های تقویت، از اصطلاحات به کار رفته در علم روان شناسی، به برنامه هایی گفته می شود که در جریان شرطی سازی برای پرهیز و گریز از خاموشی، مورد استفاده قرار می گیرند.خاموشی، عبارت است از عدم تقویت پاسخ شرطی که سبب می گردد موجود زنده، دیگر در مقابل محرک شرطی، پاسخ شرطی ندهد. برنامه های تقویت از این مسأله جلوگیری می کنند.
برای بسیاری از روان شناسان، برجسته ترین تحقیق اسکینر، تحقیقی است که برای تعیین آثار برنامه های مختلف تقویت انجام داده است. اولین پژوهش درباره فشار دادن میله در جعبه اسکینر، نقش ضروری تقویت در رفتار کنش گر را نشان داد.در آن موقعیت، رفتار موش برای هر بار فشار دادن میله تقویت شد؛ یعنی موش برای هر بار پاسخ درست دادن، غذا دریافت کرد. به این شیوه، تقویت پیوسته (Continuous reinforcement) (CRF) می گویند. اما، همان گونه که اسکینر خاطرنشان می سازد، تقویت در جهان واقعی همیشه آن قدر پیوسته یا پیاپی نیست، ولی یادگیری اتفاق می افتد و رفتارها ادامه می یابند، حتی هنگامی که به صورت ناپیوسته تقویت می شوند.
شولتز، دوان و شولتز، سیدنی، تاریخ روان شناسی نوین، ترجمه علی اکبر سیف و دیگران، تهران، رشد، ۱۳۷۵، جلد ۲، چاپ سوم، ص۱۵۴.
در برنامه های تقویت سهمی یا متناوب (Partical or intermittent reinforcement)، تقویت فقط به تعدادی از پاسخ های آزمودنی ارائه می شود. برنامه های تقویت سهمی، معرف نوعی از برنامه تقویت هستند که اکثر جانداران در طبیعت بر طبق آن رفتار می کنند. علاوه بر این، در این برنامه ها، میزان پاسخ حیوان، سخت تحت تاثیر تغییرات محیطی است. از این رو، این شیوه ها را می توان نوعی فشارسنج طبیعی برای سنجش تاثیرات تشعشع، داروها، خستگی و سایر متغیرها در عملکرد جاندار دانست.در نخستین اکتشافات فضایی، دانشمندان اکثرا با خود موش، کبوتر و سایر حیوان ها را در سفینه فضایی حمل می کردند و آنها را تحت یک برنامه تقویت سهمی قرار می دادند. با مشاهده تغییراتی که ضمن پرواز در پاسخ آن جانوران روی می داد، آنان توانستند تاثیرات شتاب، بی وزنی و جز اینها را بر عملکرد جانور تعیین کنند.
انواع تقویت های سهمی
انواع گوناگون برنامه های تقویت مورد مطالعه قرار گرفته اند، اما اکثر آنها را می توان برحسب دو بعد طبقه بندی کرد:۱: فاصله بین تقویت های متوالی که یا برحسب تعداد پاسخ های تقویت نشده حد فاصل یا برحسب زمان سپری شده تعیین می شود.۲: فاصله بین تقویت های متوالی، یا منظم است یا نامنظم. بنابراین می توان از چهار برنامه اساسی تقویت نام برد.
اتکینسون، ریتا و دیگران، زمینه روان شناسی، ترجمه محمدنقی براهنی و دیگران، تهران، رشد، ۱۳۷۷، جلد ۱، چاپ دوازدهم، ص۳۷۰.
...

پیشنهاد کاربران

بپرس