برمکیان

لغت نامه دهخدا

برمکیان. [ ب َ م َ ] ( اِخ ) ج ِ برمکی. آل برمک. برامکه. خاندان ایرانی که اجداد آنان عنوان برمک داشتند. رجوع به آل برمک شود :
جام کیان بدست شه زمزم مکیان شده
برمکیان ز کوه چین گنج عطای شاه را.
خاقانی.

فرهنگ فارسی

برامکه خاندان ایرانی که اجداد آنان عنوان برمک داشتند و نخستین وزیران معتبر خلفای عباسی از این خاندان برخاستند اولین عضو مهم این خاندان یحیی بن برمک ( ف. ۱۹٠ ه. ق . / ۸٠۵ م . ) است که در دربار عباسی عهده دار حکومت وزارت بود . یا پسر ارشدش فضل ( و . ۱۴۸ ه. ق . / ۷۶۶ -۷۶۵ م . مقت. / ۱۸۷ ه. ق . / ۸٠۳ م . ) وی حکومت ایالات جبال طبرستان دماوند کومش و غیره و مدتی هم حکومت ارمنستان و آذر بایجان و نیز خراسان را داشت . او فتوحات چندی کرد و مساجد و رباطها ساخت . یا برادر وی جعفر ( حدود ۱۵٠ ه. ق. / ۷۶۷ م . - مقت. ۱۸۷ ه. ق ./ ۸٠۳ م . ) وی دارای خطی خوش و بیانی فصیح و در احکام نجوم مطلع بود هارون بدو توجه و اقبالی تمام داشت و او را به حکومت ایالات متعدد منصوب ساخت و وی آنها را توسط نمایندگان خود اداره می کرد . هارون خواهر خود عباسه را بدو تزویج کرد . مقدمات سقوط این خاندان از مدتها طرح میشد و برای آن علل مختلف ذکر کرده اند . جعفر در صفر ۱۸۷ ه. ق . / ۷۶۷ م . بامر خلیفه کشته شد و کمی بعد یحیی و سه پسر دیگرش توقیف شدند و اموال آنان مصادره گردید . از سرنوشت موسی و محمد برادران جعفر اطلاعی در دست نیست .
آل برمک برامکه .

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] برمکیان، خاندان بانفوذ ایرانی در دستگاه خلافت عباسی و صاحبان املاک بسیار در حرمین است. تبار برمکیان به گردانندگان بودایی معبد "نوبهار" بلخ می رسید.
درباره واژه برمک، همواره از لحاظ لغوی بحث بوده است. در برهان قاطع
محمد حسین بن خلف برهان، برهان قاطع،ذیل برمک، چاپ محمد معین، تهران ۱۳۶۱ ش.
واژه «نوبهار»، که با سرگذشت پیش از اسلام این خاندان گره خورده، نام پرستشگاهی در شهر بلخ بوده است. به نوشته برخی منابع، این پرستشگاه که به دستور کیقباد ساخته شده بوده،
ابوالقاسم فردوسی، شاهنامه فردوسی، ج۴، ص۱۱۳۴، چاپ ژول مول، تهران ۱۳۶۹ ش.
برمکیان خاندانی ایرانی بودند که با نزدیک شدن به دستگاه خلافت امویان و عباسیان، راه ترقی و کمال را پیمودند. در دوره اول عباسی، به روزگار خلافت هارون الرشید (حک: ۱۷۰-۱۹۳ق.) که اوج اقتدار عباسیان بود، آنان در بسیاری از شؤون حکومتی دخالت داشتند.این خاندان با نام نیای خود، برمک، شناخته می شدند؛ از میان معانی و تفاسیر گوناگون منابع تاریخی برای کلمه برمک
ابن فقیه، احمد بن محمد، البلدان، ص۶۱۷-۶۱۸.
...

[ویکی شیعه] برمکیان، خاندانی ایرانی که با نزدیک شدن به دستگاه خلافت امویان و عباسیان، قدرت یافتند و در دوره اول عباسی، هنگام خلافت هارون الرشید (حکومت:۱۷۰-۱۹۳ق)، و در اوج اقتدار عباسیان، در بسیاری از شؤون حکومتی دخالت داشتند. این خاندان با نام نیای خود برمک شناخته می شدند.
برمک در دوره عبدالملک بن مروان (حکومت: ۶۵-۸۶ق) و به نقلی هشام بن عبدالملک (حکومت: ۱۰۵-۱۲۵ق) وارد دمشق شد و در دربار امویان مقرب گشت. خالد، یحیی، جعفر و فضل از جمله برمکیانی بودند که به مناصب حکومتی دست یافتند.
در مورد رابطه آنها با علویان و امام موسی کاظم علیه السلام، گزارش های متفاوتی وجود دارد؛ از سویی بر اساس برخی از گزارش ها یحیی بن خالد از منصور عباسی خواست با توجه به نماز خواندن حضرت علی(ع) در ایوان مدائن، از تخریب آن خودداری کند، و از سوی دیگر شیخ مفید یحیی را به دست داشتن در گرفتاری امام موسی بن جعفر(ع) متهم می کند.

[ویکی حج] برمکیان خاندان بانفوذ ایرانی در دستگاه خلافت امویان و عباسیان بودند که به جهت نزدیکی به خلفا، صاحب نفوذ و دارای مناصب حکومتی بودند و در بسیاری از شؤنات حکومتی دخالت داشتند.
بنابر گزارش های تاریخی برمکیان پیوسته به سفر حج می رفتند و خدماتی به ساکنان حرمین شریفین داشتند. مهم ترین سفر حج برمکیان آخرین سفر آنها بود که همراه هارون و دیگر صاحب منصبان به سفر حج رفتند و به جهت سخاوت و عطایای زیادی که در این سفر به مردم اعطا کردند این سال در ذهن مردم با عنوان سال عطایای سه گانه ماندگار شد.
به جهت سفرهای زیاد برمکیان، آنان در نقاط مختلف مکه و مدینه دارای املاک و خانه های زیادی بودند. از جمله به گزارش منابع سقایه ابن برمک ساخته برمکیان به جهت فراهم کردن آب در این برکه برای حاجیان یکی از خدمات آنان بود.

دانشنامه آزاد فارسی

بَرمَکیان (قرن ۲ق)
(یا: برامکه، آل برمک) خاندانی ایرانی از رجال و بزرگان خلفای عباسی . اجداد ایشان پیش از اسلام ، متولی معبد بودایی نوبهار بلخ بودند. جدشان ، برمک، در زمان عثمان، خلیفۀ سوم، یا عبدالملک ، خلیفۀ اموی، اسلام آورد و به عبدالله تغییر نام داد. خالد فرزند برمک نه تنها در نزد مروان حمار، رتبۀ عالی داشت بلکه سپهسالار سپاه ابومسلم و همچنین متصدی دیوان خراج سفّاح بود. اعضای این خاندان در عهد خلافت سفاح ، منصور، مهدی و هارون الرشید عباسی غالباً وزیر، کاتب ، امیر و ندیم خلفا بودند و در زمان قدرت خود از علم و دانش و شاعران حمایت می کردند. در زمان خلافت هارون الرشید، یحیی برمکی و فرزندانش (جعفر برمکی و فضل برمکی) مصدر همۀ امور شدند. قدرت و ثروت افسانه ای آنان در دستگاه خلافت ، بسیار بارز بود و همین امر رفته رفته خلیفه را نگران ساخت . حسادت عده ای از درباریان نیز به اضطراب او دامن زد. بهانه ای که به قولی سبب شد خلیفه آنها را دستگیر سازد، ارتباط جعفر برمکی با عباسه، خواهر هارون الرشید، بود. در ۱۸۷ق، جعفر برمکی به قتل رسید و یحیی (پدر) و فضل (برادرش ) به زندان افتادند و در همان جا درگذشتند. تنها محمد بن خالد برمکی از این دستگیری ها برکنار ماند. از عوامل دیگر در برکناری خاندان برامکه ، حمایت آنان از یحیی بن عبدالله علوی در دیلم بود که داعیۀ خلافت داشت و همچنین حمایت این خاندان از مردم خراسان بود. هرچند ناآرامی هایی در آن خطه وجود داشت . با برکناری خاندان برامکه ، در واقع یکی از ادوار درخشان خلافت عباسی به پایان رسید.

پیشنهاد کاربران

خاندان برمکی
از خاندان های قدرتمند ایرانی در دوران عباسیان
خاندان برمکی، آل برمک یا برامکه از خاندان های ایرانی بودند که در دستگاه خلافت عباسیان بسیار قدرت یافتند. تبار ایشان به متولیان آتشکدهٔ نوبهار در بلخ می رسید. خالد پسر برمک و فرزندش یحیی از مشهورترین افراد این خاندان بودند که در سدهٔ هشتم میلادی در شهر بغداد بسیار اعتبار داشتند. ترجمهٔ بخش بسیار مهمی از آثار ایرانی و حتی یونانی به زبان عربی، در آغازِ نهضت ترجمه مرهون کوشش های برمکیان بود. این خاندان مورد غضب هارون الرشید، خلیفهٔ عباسی، قرار گرفتند.
...
[مشاهده متن کامل]

Barmakids
Influential Iranian family of Harun al - Rashid era
The Barmakids ( Persian: برمکیان Barmakiy�n; Arabic: البرامکة al - Barāmikah ) , also spelled Barmecides, were an influential Iranian family from Balkh, where they were originally hereditary Buddhist leaders ( in the Nawbahar monastery ) , and subsequently came to great political power under the Abbasid caliphs of Baghdad. Khalid, the son of Barmak became the chief minister ( vizier ) of Al Saffah, the first Caliph of the Abbasid dynasty. His son Yahya aided Harun al - Rashid in capturing the throne and rose to power as the most powerful man in the Caliphate.

بپرس