برسیم
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
رجوع شود به:شبدر
wikijoo: برسیم
پیشنهاد کاربران
برسیم. ( ا. ع. از برسیم قبطی ) شبدر برسیم، شبدر مصری که از قرن نوزدهمم در مصر کشت می شود و خود مصریان شبدر عربی گویند. خاستگاه این گیاه به درستی روشن نیست و گمان می رود که والد آغازین آن از بین رفته باشد. یکی از گیاهان علوفه ای مهم سرزمین های خاورمیانه و شمال آفریقا است که احتمالا از سواحل جنوبی عربستان ( به گفته برتولد لوفر در ساینو - ایرانیکا ) و سوریه به مصر و فلسطین برده شده است. سطح زیر کشت آن در مصر بالغ بر ۵/۳ میلیون هکتار ( سال ۱۳۸۱ ) است. کشت آن در نقاط مختاف دنیا از جمله جنوب اروپا، آفریقا، هندوستان، خاور نزدیک، الجزایر، تونس، لیبی، پرتغال، اسپانیا، ایتالیا، آمریکای شمالی و جنوبی و مرکزی رواج دارد.
... [مشاهده متن کامل]
بذر شبدر مصری برای اولین بار توسط اداره مراتع وزارت کشاورزی به ایران وارد و در حال حاضر در نواحی مازندران، گیلان، گرگان، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و چند استان دیگر کشت می گردد.
سطح زیرکشت
کشت شبدر برسیم در دهه ۷۰ - ۶۰ در ایران متداول شد و در سالهای اخیر با تولید بذر آن در کشور، هزاران هکتار از اراضی شالیزارها در شمال و جنوب و دیگر مناطق مساعد به کشت این گیاه اختصاص یافته است. امروزه با تولید رقم متحمل به سرمای شبدر برسیم برای کشت پاییزه در مناطق سرد توسط مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر امکان افزایش سطح زیرکشت آن در کشور وجود دارد. دربرنامه دهساله افزایش تولید علوفه ، شبدربرسیم به ۶۲ هزارهکتار افزایش خواهدیافت.
مشخصات گیاهشناسی
شبدر برسیم یاشبدر مصری ( Trifolium alexanderium ) گیاهی است یکساله، بهاره، مقاوم در برابر شرایط نامساعد و از خانواده بقولات.
ریشه
شبدر برسیم دارای ریشه های عمیق، ضخیم و با انشعابات کم زیرزمینی که تا عمق ۶۰ - ۴۰ سانتی متری خاک نفوذ می نماید. در ریشه اغلب گیاهان تیره لگومینوز از جمله شبدر گره هایی به قطر ۵۰۳ میلی متر وجود دارد که میانگین آنها حدودا بیش از ۲۰ عدد می باشد. این گره ها پر از باکتری ریزوبیوم با اشکال مختلف است که ازت مولکولی هوا ( N۲ ) را جذب و آنرا در ریشه گیاه تثبیت می کنند. این باکتریها نسبت به PH اسیدی خاک بسیار حساس هستند و واکنش خنثی تا اسیدی ضعیف را ترجیح می دهند.
ساقه
دارای ساقه هایی راست نازک، ظریف، مدور و منشعب و تو خالی است که پس از برداشت، رشد دوباره کرده و جوانه هایی از قاعده هر ساقه زده می شود. طول ساقه به ۷۰ - ۶۰ سانتی متر و گاهی بیشتر از یک متر میرسد. قاعده ساقه اغلب صاف و براق و قسمت فوقانی دارای کرک است. فاصله گره های ساقه ۲۰ - ۱۰ سانتی متر است.
برگ
برگهای شبدر برسیم از نوع مرکب و سه برگچه ای و کرکدار و معمولا بزرگ و کشیده و به رنگ سبز روشن می باشند. برگ وسطی اندکی کوچکتر از دو برگ کناری است. برگچه ها دارای شکل تخم مرغی معکوس یا بیضی پهن تا سر نیزه ای کشیده هستند. طول برگچه ها ۵/۱ تا ۵/۳ و گاهی تا ۵ سانتی متر می باشد.
گل
گلهای شبدر برسیم کوچک، سفید و یا زرد کم رنگ و کاملا دگرگشن است که گرده افشانی آن بوسیله حشرات صورت می گیرد. گل آذین مخروطی تا تخم مرغی و در مرحله میوه تا ۵/۱ سانتی متر عرض دارد. جام کل کرم رنگ و ۱۳ - ۸ میلیمتر طول دارد و ۲ - ۵/۱ برابر طول کاسه است. هر گل دارای ۱۰ پرچم است که ۲ تای آن بهم چسبیده و یکی جداست.
فصل گلدهی اوایل تا اواسط بهار است. میوه آن نیام است که با دو شکاف باز می شود.
بذر
بذر شبدر برسیم در ابتدا زرد مایل به سبز بوده و سپس به تدریج قرمز مایل به قهوه ای می شود. وزن هزاردانه به توجه به شرایط محیطی یسن ۵۰۲ گرم و گاهی بیشتر از ۵ گرم تغییر می نماید. یک گرم از بذر محتوی ۳۳۰ عدد بذر می باشد.
واریته ها
۱. Tabor Kermel Eski Baali Fahli Khudrawi Musquawi Saidi akenaton Lilibeo Saceromonthe Mteor Varadan TV۲۴ Posagiant Higazi wafer
آفت ها، بیماری ها و علفهای هرز
با توجه به نیاز روزافزون کشور به محصولات دامی و افزایش سطح زیرکشت گیاهان علوفه ای، میزان خسارت ناشی از آفت ها، بیماری ها و علفهای هرز نیز افزایش می یابد، لذا برای افزایش عملکرد علوفه و بذر شبدر، بررسی و شناخت دقیق این عوامل مضر و راه های مبارزه با آنها امری ضروری است.
آفات
۱ - شته ها ( Aphids )
شته ها حشرات کوچکی هستند که از شیره گیاه تغذیه می کنند و باعث پیچیدگی برگها و ضعف گیاه شده و سرعت رشد آن را کاهش می دهد و باعث کاهش عملکرد می شوند.
۲ - سرخرطومی تخمدان ( Apion trifoli )
جنس Apion دارای گونه های متعددی است که اغلب آنها آفت تخمدان و بذرهای نرم گیاهان علوفه ای مانند شبدر و یونجه می باشند.
۳ - مورچه ( Ant )
این حشره با جمع آوری بذرها در مزرعه و ذخیره آن در لانه خود باعث از بین رفتن یکنواختی تراکم در مزارع شده و عملکرد را کاهش می دهد.
۱ - حلزون:
این آفت جونده درابتدای فصل رشد خسارت زیادی به شبدر واردمی کند که بایدمبارزه با طعمه مسموم از سم سوین وسبوس انجام شود.
۵ - کرم سبزخوار:
این آفت که اخیراً درمزارع شبدرطغیان کرده ازمزارع برنج منتـــقل میشود وهمان پروانه تک نقطه ای برنج میباشد که مبارزه بالارو آن باید باسم لاروین ویاBt صورت بگیرد.
بیمـاری ها
لکه سیاه شبدر ( Cymadothea trifoli ) یکی از بیماریهای مهم شبدر در ایران است. این بیماری در تمام جهان به ویژه در مناطق مرطوب و در ماههای تابستان شیوع دارد. بیماری به برگها صدمه زده و بوته های بیمار کم برگ ( کاهش عملکرد کیفی ) می باشد.
- سفیدک حقیقی شبدر Erysiphe polggoni
- پوسیدگی برگ Sclerotinia trifolium پوسیدگی ریشه Phytophthora meyasporma
علفهای هـرز
علفهای هرز را می توان به کمک عملیات زراعی و اعمال مدیریت صحیح، قبل از کاشت یا بعد از کاشت کنترل نمود. انتخاب زمین مناسب و استفاده از ب . . .
... [مشاهده متن کامل]
بذر شبدر مصری برای اولین بار توسط اداره مراتع وزارت کشاورزی به ایران وارد و در حال حاضر در نواحی مازندران، گیلان، گرگان، خوزستان، فارس، سیستان و بلوچستان، چهارمحال و بختیاری و چند استان دیگر کشت می گردد.
سطح زیرکشت
کشت شبدر برسیم در دهه ۷۰ - ۶۰ در ایران متداول شد و در سالهای اخیر با تولید بذر آن در کشور، هزاران هکتار از اراضی شالیزارها در شمال و جنوب و دیگر مناطق مساعد به کشت این گیاه اختصاص یافته است. امروزه با تولید رقم متحمل به سرمای شبدر برسیم برای کشت پاییزه در مناطق سرد توسط مؤسسه تحقیقات اصلاح و تهیه نهال و بذر امکان افزایش سطح زیرکشت آن در کشور وجود دارد. دربرنامه دهساله افزایش تولید علوفه ، شبدربرسیم به ۶۲ هزارهکتار افزایش خواهدیافت.
مشخصات گیاهشناسی
شبدر برسیم یاشبدر مصری ( Trifolium alexanderium ) گیاهی است یکساله، بهاره، مقاوم در برابر شرایط نامساعد و از خانواده بقولات.
ریشه
شبدر برسیم دارای ریشه های عمیق، ضخیم و با انشعابات کم زیرزمینی که تا عمق ۶۰ - ۴۰ سانتی متری خاک نفوذ می نماید. در ریشه اغلب گیاهان تیره لگومینوز از جمله شبدر گره هایی به قطر ۵۰۳ میلی متر وجود دارد که میانگین آنها حدودا بیش از ۲۰ عدد می باشد. این گره ها پر از باکتری ریزوبیوم با اشکال مختلف است که ازت مولکولی هوا ( N۲ ) را جذب و آنرا در ریشه گیاه تثبیت می کنند. این باکتریها نسبت به PH اسیدی خاک بسیار حساس هستند و واکنش خنثی تا اسیدی ضعیف را ترجیح می دهند.
ساقه
دارای ساقه هایی راست نازک، ظریف، مدور و منشعب و تو خالی است که پس از برداشت، رشد دوباره کرده و جوانه هایی از قاعده هر ساقه زده می شود. طول ساقه به ۷۰ - ۶۰ سانتی متر و گاهی بیشتر از یک متر میرسد. قاعده ساقه اغلب صاف و براق و قسمت فوقانی دارای کرک است. فاصله گره های ساقه ۲۰ - ۱۰ سانتی متر است.
برگ
برگهای شبدر برسیم از نوع مرکب و سه برگچه ای و کرکدار و معمولا بزرگ و کشیده و به رنگ سبز روشن می باشند. برگ وسطی اندکی کوچکتر از دو برگ کناری است. برگچه ها دارای شکل تخم مرغی معکوس یا بیضی پهن تا سر نیزه ای کشیده هستند. طول برگچه ها ۵/۱ تا ۵/۳ و گاهی تا ۵ سانتی متر می باشد.
گل
گلهای شبدر برسیم کوچک، سفید و یا زرد کم رنگ و کاملا دگرگشن است که گرده افشانی آن بوسیله حشرات صورت می گیرد. گل آذین مخروطی تا تخم مرغی و در مرحله میوه تا ۵/۱ سانتی متر عرض دارد. جام کل کرم رنگ و ۱۳ - ۸ میلیمتر طول دارد و ۲ - ۵/۱ برابر طول کاسه است. هر گل دارای ۱۰ پرچم است که ۲ تای آن بهم چسبیده و یکی جداست.
فصل گلدهی اوایل تا اواسط بهار است. میوه آن نیام است که با دو شکاف باز می شود.
بذر
بذر شبدر برسیم در ابتدا زرد مایل به سبز بوده و سپس به تدریج قرمز مایل به قهوه ای می شود. وزن هزاردانه به توجه به شرایط محیطی یسن ۵۰۲ گرم و گاهی بیشتر از ۵ گرم تغییر می نماید. یک گرم از بذر محتوی ۳۳۰ عدد بذر می باشد.
واریته ها
آفت ها، بیماری ها و علفهای هرز
با توجه به نیاز روزافزون کشور به محصولات دامی و افزایش سطح زیرکشت گیاهان علوفه ای، میزان خسارت ناشی از آفت ها، بیماری ها و علفهای هرز نیز افزایش می یابد، لذا برای افزایش عملکرد علوفه و بذر شبدر، بررسی و شناخت دقیق این عوامل مضر و راه های مبارزه با آنها امری ضروری است.
آفات
۱ - شته ها ( Aphids )
شته ها حشرات کوچکی هستند که از شیره گیاه تغذیه می کنند و باعث پیچیدگی برگها و ضعف گیاه شده و سرعت رشد آن را کاهش می دهد و باعث کاهش عملکرد می شوند.
۲ - سرخرطومی تخمدان ( Apion trifoli )
جنس Apion دارای گونه های متعددی است که اغلب آنها آفت تخمدان و بذرهای نرم گیاهان علوفه ای مانند شبدر و یونجه می باشند.
۳ - مورچه ( Ant )
این حشره با جمع آوری بذرها در مزرعه و ذخیره آن در لانه خود باعث از بین رفتن یکنواختی تراکم در مزارع شده و عملکرد را کاهش می دهد.
۱ - حلزون:
این آفت جونده درابتدای فصل رشد خسارت زیادی به شبدر واردمی کند که بایدمبارزه با طعمه مسموم از سم سوین وسبوس انجام شود.
۵ - کرم سبزخوار:
این آفت که اخیراً درمزارع شبدرطغیان کرده ازمزارع برنج منتـــقل میشود وهمان پروانه تک نقطه ای برنج میباشد که مبارزه بالارو آن باید باسم لاروین ویاBt صورت بگیرد.
بیمـاری ها
لکه سیاه شبدر ( Cymadothea trifoli ) یکی از بیماریهای مهم شبدر در ایران است. این بیماری در تمام جهان به ویژه در مناطق مرطوب و در ماههای تابستان شیوع دارد. بیماری به برگها صدمه زده و بوته های بیمار کم برگ ( کاهش عملکرد کیفی ) می باشد.
- سفیدک حقیقی شبدر Erysiphe polggoni
- پوسیدگی برگ Sclerotinia trifolium پوسیدگی ریشه Phytophthora meyasporma
علفهای هـرز
علفهای هرز را می توان به کمک عملیات زراعی و اعمال مدیریت صحیح، قبل از کاشت یا بعد از کاشت کنترل نمود. انتخاب زمین مناسب و استفاده از ب . . .