[ویکی نور] بررسی و داوری در مسائل اختلافی میان دو فیلسوف اسلامی، خواجه نصیر و امام فخر رازی، نوشته دکتر سید حسن حسنی و به زبان فارسی است. از آن جا که خواجه، در شرح خود بر اشارات، اعتراضات فخر رازی را به بو علی، پاسخ گفته است، لازم به نظر می رسید که کتابی به زبان فارسی، در زمینه داوری بین آن دو، نگاشته شود؛ کتاب مورد بحث، همین مهم را به عهده گرفته است.
کتاب، متشکل از یک پیش گفتار، یک مقدمه هشت بندی و چهار بخش است که بخش اول، دارای هفده بند و بخش دوم، دارای دو فصل یازده و پانزده بندی و بخش سوم، دارای ده مسئله و بخش چهارم، دارای شانزده مسئله می باشد.
در این کتاب، اختلاف خواجه و فخر رازی در سیزده مسئله منطقی، بیست و شش مسئله از فلسفه طبیعی، ده مسئله از فلسفه الهی و شانزده مسئله کلامی، مورد بررسی و داوری قرار گرفته است. هم چنین آرای خاص و نظرات متناقض هر یک، مورد توجه واقع شده است.
فهرست پاره ای از مسائل اختلافی بدین قرار است: فرق میان فکر و حدس؛ دلالت التزامی؛ تعریف فصل؛ تعریف حد؛ تعریف رسم؛ در حکم جزئیه بودن قضیه مهمله؛ فرق میان محصله و معدوله و... تعریف جسم؛ وجود هیولا؛ وجود صورت نوعیه؛ خلأ و... معنی علم و ادراک؛ تجرد و کلیت ادراک عقلی؛ حس مشترک و... احتیاج حادث به فاعل در وجود، نه در حدوث؛ وجود تقدم علی؛ دیدن خدا؛ عصمت انبیا و...
نمونه ای مشروح از اختلاف خواجه و فخر، چنین است: فخر، دلالت التزامی را معتبر نمی داند؛ به دلیل اینکه اولا، ممکن است امری، دارای لوازم نامتناهی باشد و مسلما دلالت لفظ بر تمام لوازم نامتناهی موضوع له خود، محال است؛ ثانیا، احاطه به تمام لوازم نامتناهی امری، برای بشر ناممکن است؛ تازه اگر مراد، لوازم بین باشد، این امکان وجود دارد که لازمی، در نزد یکی، بین و در پیش دیگری، غیر بین باشد، پس به اختلاف اشخاص، لوازم از جهت بین و غیر بین بودن، مختلف می شوند و این، موجب عدم اعتبار دلالت التزامی است.
کتاب، متشکل از یک پیش گفتار، یک مقدمه هشت بندی و چهار بخش است که بخش اول، دارای هفده بند و بخش دوم، دارای دو فصل یازده و پانزده بندی و بخش سوم، دارای ده مسئله و بخش چهارم، دارای شانزده مسئله می باشد.
در این کتاب، اختلاف خواجه و فخر رازی در سیزده مسئله منطقی، بیست و شش مسئله از فلسفه طبیعی، ده مسئله از فلسفه الهی و شانزده مسئله کلامی، مورد بررسی و داوری قرار گرفته است. هم چنین آرای خاص و نظرات متناقض هر یک، مورد توجه واقع شده است.
فهرست پاره ای از مسائل اختلافی بدین قرار است: فرق میان فکر و حدس؛ دلالت التزامی؛ تعریف فصل؛ تعریف حد؛ تعریف رسم؛ در حکم جزئیه بودن قضیه مهمله؛ فرق میان محصله و معدوله و... تعریف جسم؛ وجود هیولا؛ وجود صورت نوعیه؛ خلأ و... معنی علم و ادراک؛ تجرد و کلیت ادراک عقلی؛ حس مشترک و... احتیاج حادث به فاعل در وجود، نه در حدوث؛ وجود تقدم علی؛ دیدن خدا؛ عصمت انبیا و...
نمونه ای مشروح از اختلاف خواجه و فخر، چنین است: فخر، دلالت التزامی را معتبر نمی داند؛ به دلیل اینکه اولا، ممکن است امری، دارای لوازم نامتناهی باشد و مسلما دلالت لفظ بر تمام لوازم نامتناهی موضوع له خود، محال است؛ ثانیا، احاطه به تمام لوازم نامتناهی امری، برای بشر ناممکن است؛ تازه اگر مراد، لوازم بین باشد، این امکان وجود دارد که لازمی، در نزد یکی، بین و در پیش دیگری، غیر بین باشد، پس به اختلاف اشخاص، لوازم از جهت بین و غیر بین بودن، مختلف می شوند و این، موجب عدم اعتبار دلالت التزامی است.