پیامِ شماره 4 : ( برای نخستین بار به ریشه هایِ ایرانیِ واژگان " یورت:yurt ( یورِش ) ، غورت:ɣurt" در این کارنوشت پرداخته می شود. )
ریشه هایِ اوستایی که با " ar " پایان می یابند، دارایِ صفتهای مفعولیِ پایان یافته با " arəta ، ərəta " هستند.
... [مشاهده متن کامل]
( به فرتورِ زیر بنگرید؛ باید یادآور شد که کریستین بارتولومه صفتهایِ مفعولی را با کوته نویسه یِ " PPfP " نشان داده است. )
نمونه ها:
1 - ریشه یِ اوستایی " اَر :ar" دارای صفت مفعولی " ərəta " است؛ ( ریشه یِ واژگانِ " یورش، یورت:yurt" به آن باز می گردد؛ آن را در آینده به روشنی نشان خواهم داد. )
2 - ریشه یِ اوستایی " بَر:bar" دارایِ صفت مفعولی " bərəta " است؛ ( ریشه واژگانِ " بوردَن:burdan" ( پارسیِ میانه ) و " بُردَن ( پارسیِ نوین ) با بُن کُنونیِ " بَر:bar" به آن بازمی گردد. )
3 - ریشه یِ اوستایی " وَر : var " دارایِ صفت مفعولی"vərəta " است؛
4 - ریشه یِ اوستایی " تَر:tar "دارایِ صفت مفعولی " tərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ پارسیِ " ذَردَن" در " گُذَردَن = گُ. ذَردَن" به آن بازمی گردد. )
5 - ریشه یِ اوستایی " پَر :par" دارایِ صفت مفعولی " parəta، pərəta " است؛ ( ریشه یِ " پَر:par" در زبانِ اوستایی دارای چندین معناست که ما واژه یِ " پور:pur" ( پارسیِ میانه ) و " پُر" ( پارسیِ نوین ) را از یکی از این معناها نیز داریم. )
6 - ریشه یِ اوستایی " زَر :zar " دارایِ صفت مفعولی " zarəta " است؛
7 - ریشه یِ اوستایی " مَر: mar " به چمِ " مُردَن" دارایِ صفت مفعولی " mərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ " موردَن:murdan " ( پارسیِ میانه ) با بُن کُنونی " میر:mir " و " مُردَن" ( پارسیِ نوین ) به آن بازمی گردد. )
8 - ریشه یِ اوستایی " مَر: mar" به چمِ " به یاد داشتن، به یاد سپردن، توجه داشتن به، درنظر داشتن" دارایِ صفت مفعولی " marəta ، mərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ " اوشمورتَن:ōšmurtan " ( پارسیِ میانه ) و " شمُردَن" ( پارسیِ نوین ) به آن باز می گردد. )
9 - ریشه یِ اوستایی " دَر:dar " دارایِ صفت مفعولی " dərəta " است؛ ( ریشه واژه یِ پارسی " دُرودن: durūdan" به آن باز می گردد. )
و . . . .
ما تنها نمونه هایی از این روالمندی را در اینجا پیش کشیدیم. با این روالمندی می توان صفتهایِ مفعولیِ همه واژگانی که دارایِ ریشه اوستایی پایان یافته با " ar" هستند، ساخت.
اکنون می توان برایِ واژگانی با ساختارِ بالا، پیامِ شماره یِ 3 را بکار بست و ریشه یِ بسیاری از واژگان را پیدا نمود.
( در پیام شماره 3 ما از دگرگونیِ آواییِ " ar ، arə، ərə " با " ir ، ur ، ṛ " سخن گفتیم، از اینرو واژگانی که با صفت مفعولی " arəta ، ərəta " پایان می یابند، در زبانهایِ ایرانی دارایِ صفت مفعولیِ ساخت پذیرِ پایان یافته با " urta " نیز خواهند بود ( همچنین در سانسکریت می توانند با " ilta ، irta، ṛta " پایان پذیر باشند ) .
برای نمونه واژه یِ اوستاییِ " گَر:gar" به چمِ " خوردن، بلعیدن، فرو بُردن ( خوراک ) " دارایِ صفت مفعولیِ " گرتَ: gərəta " و همچنین در زبانِ اوستاییِ جوان " غرتَ:ɣərəta " خواهد بود ( درباره دگرگونیِ آواییِ " گ/غ" در زبانِ اوستاییِ جوان در پیامی جداگانه سخن خواهم گفت ) . برپایه یِ ساختارِ بالا و پیام شماره یِ 3، واژه یِ " غرتَ:ɣərəta " به " غورتَ:ɣurta " و در زبانهایِ میانه به " غورت:ɣurt " ساخت پذیر است ( درباره ی واژه ی " غورت" در آینده بیشتر سخن خواهم گفت ) .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگشت :
به نبیگِ " فرهنگنامه زبانِ ایرانیِ کهن" ( کریستین بارتولومه ) نگاه بیاندازید.
ریشه هایِ اوستایی که با " ar " پایان می یابند، دارایِ صفتهای مفعولیِ پایان یافته با " arəta ، ərəta " هستند.
... [مشاهده متن کامل]
( به فرتورِ زیر بنگرید؛ باید یادآور شد که کریستین بارتولومه صفتهایِ مفعولی را با کوته نویسه یِ " PPfP " نشان داده است. )
نمونه ها:
1 - ریشه یِ اوستایی " اَر :ar" دارای صفت مفعولی " ərəta " است؛ ( ریشه یِ واژگانِ " یورش، یورت:yurt" به آن باز می گردد؛ آن را در آینده به روشنی نشان خواهم داد. )
2 - ریشه یِ اوستایی " بَر:bar" دارایِ صفت مفعولی " bərəta " است؛ ( ریشه واژگانِ " بوردَن:burdan" ( پارسیِ میانه ) و " بُردَن ( پارسیِ نوین ) با بُن کُنونیِ " بَر:bar" به آن بازمی گردد. )
3 - ریشه یِ اوستایی " وَر : var " دارایِ صفت مفعولی"vərəta " است؛
4 - ریشه یِ اوستایی " تَر:tar "دارایِ صفت مفعولی " tərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ پارسیِ " ذَردَن" در " گُذَردَن = گُ. ذَردَن" به آن بازمی گردد. )
5 - ریشه یِ اوستایی " پَر :par" دارایِ صفت مفعولی " parəta، pərəta " است؛ ( ریشه یِ " پَر:par" در زبانِ اوستایی دارای چندین معناست که ما واژه یِ " پور:pur" ( پارسیِ میانه ) و " پُر" ( پارسیِ نوین ) را از یکی از این معناها نیز داریم. )
6 - ریشه یِ اوستایی " زَر :zar " دارایِ صفت مفعولی " zarəta " است؛
7 - ریشه یِ اوستایی " مَر: mar " به چمِ " مُردَن" دارایِ صفت مفعولی " mərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ " موردَن:murdan " ( پارسیِ میانه ) با بُن کُنونی " میر:mir " و " مُردَن" ( پارسیِ نوین ) به آن بازمی گردد. )
8 - ریشه یِ اوستایی " مَر: mar" به چمِ " به یاد داشتن، به یاد سپردن، توجه داشتن به، درنظر داشتن" دارایِ صفت مفعولی " marəta ، mərəta " است؛ ( ریشه یِ واژه یِ " اوشمورتَن:ōšmurtan " ( پارسیِ میانه ) و " شمُردَن" ( پارسیِ نوین ) به آن باز می گردد. )
9 - ریشه یِ اوستایی " دَر:dar " دارایِ صفت مفعولی " dərəta " است؛ ( ریشه واژه یِ پارسی " دُرودن: durūdan" به آن باز می گردد. )
و . . . .
ما تنها نمونه هایی از این روالمندی را در اینجا پیش کشیدیم. با این روالمندی می توان صفتهایِ مفعولیِ همه واژگانی که دارایِ ریشه اوستایی پایان یافته با " ar" هستند، ساخت.
اکنون می توان برایِ واژگانی با ساختارِ بالا، پیامِ شماره یِ 3 را بکار بست و ریشه یِ بسیاری از واژگان را پیدا نمود.
( در پیام شماره 3 ما از دگرگونیِ آواییِ " ar ، arə، ərə " با " ir ، ur ، ṛ " سخن گفتیم، از اینرو واژگانی که با صفت مفعولی " arəta ، ərəta " پایان می یابند، در زبانهایِ ایرانی دارایِ صفت مفعولیِ ساخت پذیرِ پایان یافته با " urta " نیز خواهند بود ( همچنین در سانسکریت می توانند با " ilta ، irta، ṛta " پایان پذیر باشند ) .
برای نمونه واژه یِ اوستاییِ " گَر:gar" به چمِ " خوردن، بلعیدن، فرو بُردن ( خوراک ) " دارایِ صفت مفعولیِ " گرتَ: gərəta " و همچنین در زبانِ اوستاییِ جوان " غرتَ:ɣərəta " خواهد بود ( درباره دگرگونیِ آواییِ " گ/غ" در زبانِ اوستاییِ جوان در پیامی جداگانه سخن خواهم گفت ) . برپایه یِ ساختارِ بالا و پیام شماره یِ 3، واژه یِ " غرتَ:ɣərəta " به " غورتَ:ɣurta " و در زبانهایِ میانه به " غورت:ɣurt " ساخت پذیر است ( درباره ی واژه ی " غورت" در آینده بیشتر سخن خواهم گفت ) .
. . . . . . . . . . . . . . . . .
پَسگشت :
به نبیگِ " فرهنگنامه زبانِ ایرانیِ کهن" ( کریستین بارتولومه ) نگاه بیاندازید.
پیام شماره 3:
همسنجیِ زبانهای اوستایی - سانسکریت:
1 - آوای " ṛ " ( سانسکریت ) ، به ریختهای " arə ، ərə " در زبانِ اوستایی بازنموده می شود.
2 - آواگانِ " ər ، ar " و همچنین " aur، air، ərə، arə " ( زبانِ اوستایی ) ، با آواگانِ " ur ، ir ، ṛ " ( سانسکریت ) و گاهی با آواگان " ūr ، īr ، ṝ " ( سانسکریت ) برابر و جایگزین پذیر است.
... [مشاهده متن کامل]
3 - گاهی آواگان " ra ، ərə " ( اوستایی ) با آواگان " ṛ ، ra " ( سانسکریت ) برابر و جایگزین پذیر است.
( برای دیدن نمونه ها به فرتورهای زیر بنگرید. )
( نکته1: دگرگونی هایِ آواییِ رواگمندِ بالا تنها به دو زبان سانسکریت - اوستایی کرانمند نیست، بَرکه می توان نمونه های بسیاری را نیز در زبانهای دیگرِ ایرانی همچون پارسیِ میانه - نوین دید. من در پیامی دیگر از زبانهای سانسکریت - اوستایی - پارسی میانه - پارسی نوین، نمونه های بسیاری خواهم آورد تا خواننده اَندریافتِ روشن تری از این دگرگونیِ آوایی داشته باشد.
نکته 2: برای پی بردن به ریشه های واژگان، دگرگونیِ آواییِ " - َ ر / - ور " و سپس در زبان پارسیِ نوین " - ُ ر " برای ما ارزشِ ویژه ای دارد. )
. . . . . . . . . .
پسگشت:
رویبرگهای 2، 13 و 14 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون )
همسنجیِ زبانهای اوستایی - سانسکریت:
1 - آوای " ṛ " ( سانسکریت ) ، به ریختهای " arə ، ərə " در زبانِ اوستایی بازنموده می شود.
2 - آواگانِ " ər ، ar " و همچنین " aur، air، ərə، arə " ( زبانِ اوستایی ) ، با آواگانِ " ur ، ir ، ṛ " ( سانسکریت ) و گاهی با آواگان " ūr ، īr ، ṝ " ( سانسکریت ) برابر و جایگزین پذیر است.
... [مشاهده متن کامل]
3 - گاهی آواگان " ra ، ərə " ( اوستایی ) با آواگان " ṛ ، ra " ( سانسکریت ) برابر و جایگزین پذیر است.
( برای دیدن نمونه ها به فرتورهای زیر بنگرید. )
( نکته1: دگرگونی هایِ آواییِ رواگمندِ بالا تنها به دو زبان سانسکریت - اوستایی کرانمند نیست، بَرکه می توان نمونه های بسیاری را نیز در زبانهای دیگرِ ایرانی همچون پارسیِ میانه - نوین دید. من در پیامی دیگر از زبانهای سانسکریت - اوستایی - پارسی میانه - پارسی نوین، نمونه های بسیاری خواهم آورد تا خواننده اَندریافتِ روشن تری از این دگرگونیِ آوایی داشته باشد.
نکته 2: برای پی بردن به ریشه های واژگان، دگرگونیِ آواییِ " - َ ر / - ور " و سپس در زبان پارسیِ نوین " - ُ ر " برای ما ارزشِ ویژه ای دارد. )
. . . . . . . . . .
پسگشت:
رویبرگهای 2، 13 و 14 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون )
پیام شماره 2:
در همسنجیِ آواشناختیِ زبانهایِ سانسکریت - اوستایی:
چنانچه بی درنگ پس از آوایِ " ر:r " ، یکی از دو آوای " ک:k " یا " پ:p" بنشیند، آنگاه در زبانِ اوستایی به جایِ " ر" ، آواگانِ " هر:hr " پدیدار می گردد.
... [مشاهده متن کامل]
. . . . . . . . . . . .
پَسگشت:
رویبرگِ 39 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون ) آمده است:
( برای دیدنِ نمونه ها و پَسگشتهای دیگر از بروگمان و بارتولومه به فرتورِ زیر بنگرید. )
در همسنجیِ آواشناختیِ زبانهایِ سانسکریت - اوستایی:
چنانچه بی درنگ پس از آوایِ " ر:r " ، یکی از دو آوای " ک:k " یا " پ:p" بنشیند، آنگاه در زبانِ اوستایی به جایِ " ر" ، آواگانِ " هر:hr " پدیدار می گردد.
... [مشاهده متن کامل]
. . . . . . . . . . . .
پَسگشت:
رویبرگِ 39 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون ) آمده است:
( برای دیدنِ نمونه ها و پَسگشتهای دیگر از بروگمان و بارتولومه به فرتورِ زیر بنگرید. )
پیام شماره یِ 1 :
آواشناسیِ " ر:r " در زبانهای سانسکریت - اوستایی:
آوای " ر " در زبانِ اوستایی با آواهای " ر ، ل " در زبانِ سانسکریت برابر و جایگزین پذیر است:
( نکته: ما در زبانِ اوستایی آوا - نویسه یِ " ل" را نداریم. )
... [مشاهده متن کامل]
. . . . . . . .
پسگشت:
رویبرگِ 39 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون ) آمده است:
آواشناسیِ " ر:r " در زبانهای سانسکریت - اوستایی:
آوای " ر " در زبانِ اوستایی با آواهای " ر ، ل " در زبانِ سانسکریت برابر و جایگزین پذیر است:
( نکته: ما در زبانِ اوستایی آوا - نویسه یِ " ل" را نداریم. )
... [مشاهده متن کامل]
. . . . . . . .
پسگشت:
رویبرگِ 39 از نبیگِ " دستورِ زبانِ اوستا در همسنجی با سانسکریت:Avesta grammar in comparison with sanskrit " ( ویلیامز جَکسون ) آمده است:
