برخاست پسایخچالی

برخاست پسایخچالی یا برخاست پسایخبندان ( به انگلیسی: Post - glacial rebound ) ( که به آن برخاست ترازایستایی isostatic rebound یا برخاست پوسته ای crustal rebound نیز می گویند ) ، عبارت است از خیزش توده های خشکی پس از برداشتن وزن عظیم صفحه های یخساری در آخرین دوره یخبندان که سبب فشردگی ترازایستایی شده بود. برخاست پسایخچالی و فشردگی ترازایستایی، مراحلی از ترازایستایی یخبندانی ( تنظیم ترازایستایی یخبندان، glacioisostasy ) هستند. این دگرگونی شکل پوسته زمین در پاسخ به دگرگونی در پراکندگی توده یخ رخ می دهد. [ ۱] پیامدهای افزایش مستقیم برخاست پسایخچالی به آسانی در بخش هایی از شمال اوراسیا، آمریکای شمالی، پاتاگونیا و قطب جنوب آشکار است. با این حال، از طریق فرآیندهای سیفون کردن اقیانوس ها و اهرم های قاره ای، پیامدهای برخاست پسایخچالی بر سطح دریای آزاد در گستره جهانی و دور از مکان های ورقه های یخی کنونی و پیشین احساس می شود. [ ۲]
در طول آخرین دوره یخبندان، بیشتر شمال اروپا، آسیا، آمریکای شمالی، گرینلند و قطب جنوب توسط صفحه های یخی پوشیده شده بود که کلفتی آنها در یخبندان بیشینه حدود ۲۰۰۰۰ سال پیش به سه کیلومتر می رسید. وزن بسیار زیاد این یخ سبب شد که سطح پوسته زمین تغییر شکل داده و به سمت پایین منحرف شود و مواد گران روکشسان گوشته را مجبور کند تا از ناحیه بارگذاری شده دور شود. در پایان هر دوره یخبندان که یخچال ها عقب نشینی می کردند، حذف این وزن منجر به بالا آمدن یا بازگشت آهسته ( و همچنان ادامه دارد ) زمین و بازگشت جریان مواد گوشته به زیر ناحیه یخ زدایی شده بود. به دلیل گران روی شدید گوشته، هزاران سال طول می کشد تا زمین به سطح تعادل برسد.