عمارت برج نوش یا قصر نوشین بنای ساخته شده در باغی پهناور به نام باغ ایلخانی در تهران قدیم بود. این بنا به فرمان فتحعلی شاه، دومین شاه دودمان قاجار ساخته شد. [ ۱] به نوشتهٔ مهدی قلی خان هدایت ( مخبرالسلطنه ) :
«برج نوش عمارتی بود در غربی خیابان برجی داشت از بیرون کاشیکاری و منزل نوش آفرین دختر بدرخان زند از زنهای فتحعلی شاه بوده است که بی اندازه شاه باو تعلق خاطر داشته بطوریکه در مراجعت از جنگ روس او را به سلطانیه می خواهد به سلیمان میرزا می نویسد «آن شکر خنده که بی نوش دهانی دارد» با خود بیاورد. »
برج نوش در باغ ایلخانی ( در مالکیت الله قلی خان ایلخانی ) در شمال شرق میدان مشق جای گرفته بود. باغ ایلخانی که این برج در میانش بر پا شده بود از یک سو به خیابان علاءالدوله ( خیابان فردوسی امروزی ) و از سوی دیگر به چهارراه عزیزخان می رسید. [ ۱] این برج در ضلع شمالی خیابان سوم اسفند ( خیابان سرگرد سخایی امروزی ) جای داشته است. گفتنی است که این خیابان تا سال های آغازین سده کنونی "کوچه برج نوش" نامیده می شد که پس از پهن شدن و تعریض آن در دوره رضا شاه نام آن را به "خیابان سوم اسفند" تغییر دادند.
این برج تا آغازین سال های پادشاهی رضاشاه همچنان در جنوب غربی بانک ملی پابرجا بود اما بعدها این عمارت و باغ پیرامون آن با عمارت بانک ملی جایگزین شد.
تا مدتها باور بر این بود که هیچ نگاره ای از این ساختمان در دسترس نیست، از این رو، دربارهٔ معماری بنای آن تنها می توانستند به گفته مهدی قلی خان هدایت ( مخبرالسلطنه ) نخست وزیر رضاخان، بسنده کنند که نمای بیرونی برج نوش ( قصر نوش ) با کاشی پوشیده شده بود. [ ۱] اما با توجه به موقعیت برج نوش بر روی نقشه های آن روزگار و برابرسازی موقعیت یکی از عکس های میدان مشق می توان با اطمینان گفت که این ساختمان پشت میدان مشق همان برج نوش است.
دلیل نامگذاری این قصر به برج نوش به یکی از زن های فتحعلی شاه بازمی گردد. نوش آفرین دختر زیباروی بدرخان از شاهزادگان زند بود. فتحعلی شاه قاجار نتوانست از روی زیبای او چشم بپوشد و با دختر دشمن خود ازدواج کرد و دستور داد تا در باغی پهناور قصری برای سوگلی خود بسازند و نام آن قصر را به یاد نوش آفرین، برج نوش نهاد. [ ۱]
پس از مرگ فتحعلی شاه، نوش آفرین را از قصر بیرون انداختند و حسین علی میرزا ملقب به فرمانفرما که مدعی سلطنت بود، دستگیر و به تهران فرستاده شد و به دستور عمویش، محمدشاه در برج نوش زندانی شد تا اینکه پس از چندی بر اثر بیماری وبا درگذشت. [ ۱]
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلف«برج نوش عمارتی بود در غربی خیابان برجی داشت از بیرون کاشیکاری و منزل نوش آفرین دختر بدرخان زند از زنهای فتحعلی شاه بوده است که بی اندازه شاه باو تعلق خاطر داشته بطوریکه در مراجعت از جنگ روس او را به سلطانیه می خواهد به سلیمان میرزا می نویسد «آن شکر خنده که بی نوش دهانی دارد» با خود بیاورد. »
برج نوش در باغ ایلخانی ( در مالکیت الله قلی خان ایلخانی ) در شمال شرق میدان مشق جای گرفته بود. باغ ایلخانی که این برج در میانش بر پا شده بود از یک سو به خیابان علاءالدوله ( خیابان فردوسی امروزی ) و از سوی دیگر به چهارراه عزیزخان می رسید. [ ۱] این برج در ضلع شمالی خیابان سوم اسفند ( خیابان سرگرد سخایی امروزی ) جای داشته است. گفتنی است که این خیابان تا سال های آغازین سده کنونی "کوچه برج نوش" نامیده می شد که پس از پهن شدن و تعریض آن در دوره رضا شاه نام آن را به "خیابان سوم اسفند" تغییر دادند.
این برج تا آغازین سال های پادشاهی رضاشاه همچنان در جنوب غربی بانک ملی پابرجا بود اما بعدها این عمارت و باغ پیرامون آن با عمارت بانک ملی جایگزین شد.
تا مدتها باور بر این بود که هیچ نگاره ای از این ساختمان در دسترس نیست، از این رو، دربارهٔ معماری بنای آن تنها می توانستند به گفته مهدی قلی خان هدایت ( مخبرالسلطنه ) نخست وزیر رضاخان، بسنده کنند که نمای بیرونی برج نوش ( قصر نوش ) با کاشی پوشیده شده بود. [ ۱] اما با توجه به موقعیت برج نوش بر روی نقشه های آن روزگار و برابرسازی موقعیت یکی از عکس های میدان مشق می توان با اطمینان گفت که این ساختمان پشت میدان مشق همان برج نوش است.
دلیل نامگذاری این قصر به برج نوش به یکی از زن های فتحعلی شاه بازمی گردد. نوش آفرین دختر زیباروی بدرخان از شاهزادگان زند بود. فتحعلی شاه قاجار نتوانست از روی زیبای او چشم بپوشد و با دختر دشمن خود ازدواج کرد و دستور داد تا در باغی پهناور قصری برای سوگلی خود بسازند و نام آن قصر را به یاد نوش آفرین، برج نوش نهاد. [ ۱]
پس از مرگ فتحعلی شاه، نوش آفرین را از قصر بیرون انداختند و حسین علی میرزا ملقب به فرمانفرما که مدعی سلطنت بود، دستگیر و به تهران فرستاده شد و به دستور عمویش، محمدشاه در برج نوش زندانی شد تا اینکه پس از چندی بر اثر بیماری وبا درگذشت. [ ۱]
wiki: برج نوش