برج فلکی

برج های فلکی ( برج های دوازده گانه ) ، ۱۲ منطقهٔ برابر بخش بندی شدهٔ منطقةالبروج است که با پیکر آسمانی ( صورت های فلکی ) متناظر با خود مشخص می شوند. هر برج فلکی کمربندی است به درازای ۳۰ درجه کمانی، هم راستای دائرةالبروج و با پهنای ۱۶ درجه که دایرة البروج مدار آغازین و میانی آن است. هر برج از ۸ درجهٔ شمالی تا ۸ درجهٔ جنوبی پهنا دارد.
چون هر برج نمایندهٔ ۳۰ درجه حرکت ظاهری خورشید بر مدار دایرة البروج است و چون این حرکت یا به اصطلاح توقف ظاهری مرکز خورشید در هر برج حدود ۳۰ روز به طول می انجامد، به صورت تقریبی می توان آن ها را با ماه های گاهشماری هجری خورشیدی یکسان دانست.
نزدیک به ۲۰۰۰ سال پیش، این برج ها بر اساس پیکر آسمانی که در هر برج قرار داشت و خورشید از آن گذر می کرد نام گذاری شدند؛ برای نمونه، برج حَمَل ( بره ) به دلیل گذر خورشید از پیکر آسمانی بره این نام خوانده شده است. به دلیل پیش روی محوری زمین ( با دورهٔ تناوب ۲۶۰۰۰ سال ) ، این برج ها حدود ۳۰ درجه ( یک برج ) نسبت به پیکر آسمانی خود عقب رفت کرده اند؛ به همین دلیل پیکر آسمانی بره دیگر نه در برج حمل که در برج حوت ( ماهی ) قرار دارد. چون طبق قرارداد برج حمل همیشه با لحظهٔ اعتدال بهاری آغاز می شود؛ نام این برج ها بدون توجه به قرارگیری پیکر آسمانی متناظر با خود و به ترتیب قدیمی باقی مانده است که می توان آن را در نام گذاری ماه های گاهشماری هجری خورشیدی در افغانستان مشاهده نمود. نام گذاری این برج ها بدین صورت است:
• حَمَل ( بره )
• ثَور ( گاو )
• جَوزا ( دو پیکر )
• سَرَطان ( خرچنگ )
• اَسَد ( شیر )
• سُنبُله ( خوشه )
• میزان ( ترازو )
• عَقرب ( کژدم )
• قَوس ( سنتور )
• جَدْی ( بز )
• دَلو ( آب ریز )
• حوت ( ماهی )
در ستاره شناسی مدرن، مشخص شده است که در برج عقرب ( کژدم ) خورشید از پیکر آسمانی مارافسای نیز گذر می کند و در واقع بیش تر از پیکر آسمانی عقرب ( کژدم ) در مارافسای متوقف می شود.