برادران کارامازوف

شخصیت های اصلی داستان، پنج نفرند؛ فیودور پاولوویچ کارامازوف و چهار فرزندش به نام های دیمیتری، ایوان، آلیوشا و اسمردیاکف ( که فرزند نامشروع فیودور است ) . فیودور پاولوویچ کارامازوف مَلاکی بدنام در یکی از شهرهای کوچک روسیه است که در نهایت به قتل می رسد و دیمیتری — پسر بزرگترش — به ظن قتل وی دستگیر می شود. هر یک از چهار برادر، وجهی از شخصیت پدر را بیان می کنند. پیرامون پی رنگ اصلی، خرده روایت هایی هم وجود دارد که برخی از آنها مورد توجه منتقدان ادبی قرار گرفته است. مشهورترین خرده روایت این رمان، روایت «مفتش اعظم» است. این روایت در قالب شعری بیان می شود که ایوان در یکی از دیدارهایش با آلیوشا برای او می خواند.
برادران کارامازوف سرشار از شخصیت پردازی و تحلیل های عمیق روان شناختی است. زیگموند فروید در مقاله ای با عنوان «داستایفسکی و پدرکشی»، با تحلیل انگیزه های فرزندان کارامازوف برای پدرکشی و تحلیل روابط داستایفسکی با پدرش، او را واجد انگیزه پدرکشی دانست. خودِ داستایفسکی، پرسش محوری کتاب را مسئلهٔ وجود یا عدم وجود خداوند و خیر و شر در عالم دانسته است. داستایفسکی در این کتاب، علاوه بر روایت کردن داستان، سیری از تحول افکارش را نیز ارائه کرده است. رابرت بِرد معتقد است که محوریت این اثر، مشروعیت بخشیدن به نهاد «پیر دیر» در کلیسای ارتودکس بود تا وجههٔ عمومی این مذهب را در روسیه و سراسر دنیا بهبود بخشد.
نخستین ترجمه انگلیسی از برادران کارامازوف به عنوان یک رمان کامل را کنستانس گرانت در سال ۱۹۱۲ انجام داد. نخستین ترجمه فارسی را هم مشفق همدانی در سال ۱۳۳۵ انجام داد. سه ترجمهٔ مشهور دیگر به فارسی را صالح حسینی، پرویز شهدی و احد علیقلیان انجام داده اند که هیچ یک مستقیم از نسخهٔ روسی برگردانده نشده است. چندین فیلم سینمایی و سریال تلویزیونی نیز با اقتباس از این رمان ساخته شده اند.