برابر ایسته

برای دوستانی که اَندک آشنایی از این واژه دارند و چمِ این واژه را بِدرستی در نمی یابند، نکته های زیر را پیش می گذارم، شاید سودمند باشد:
1 - واژه " برابرایستا " از واژگانِ پیشنهادیِ روانشاد ادیب سلطانی به جایِ واژه یِ بسیار پُرکاربرد در زبانِ آلمانی یعنی " Gegenstand" است.
" Gegenstand" از یک پیشوندِ " gegen " و واژه یِ " stand" ساخته شده که واژه یِ " stand" همچم و همریشه با واژه یِ " ایستادن" در زبانِ پارسی است. رویهم رفته، " Gegenstand" به چمِ " چیزی است که رودر رو یا رویارویِ شما می ایستد و قرار می گیرد/ آنچیزی که در برابرِ شما قرار می گیرد"؛ از همین رو، " Gegenstand" در زبانِ آلمانی برابر با " شی" ، " اُبژه" یا " موضوع" است. این واژه آنچنان در نوشتارهایِ آلمانی به هر دو معنایِ " شی" و " موضوع" فراگیر است که تَرگوینده ( =ترجمه کننده ) یِ نوشتَکهایِ آلمانی باید جایگزینِ درخوری برای آن بیابَد که این کار را روانشاد ادیب سلطانی انجام دادند؛ هرچند که گزینشِ واژگان از سویِ ایشان درست و بجا بوده است، ولی از نظر دستورِ زبانِ فارسی می بایست واژه یِ " برابر ایستا" برابر با صفتِ " gegenstaendlich" باشد و واژه یِ " برابرایسته" جایگزینِ " Gegenstand" شود.
چرا؟
چون در زبانِ پارسی، هنگامی که پسوندِ " آ " پُشتِ بُن کُنونیِ "ایستادن" یعنی " ایست" می نشیند، صفتی فاعلی می سازد؛ بمانندِ:
شنوا، بینا، گویا، روا، گیرا، توانا و . . . . پس بنابراین همانگونه که می دانیم، " ایستا" نیز صفت است و از همین رو " برابرایستا " صفت خواهد بود و به جایِ " gegenstaendlich " که برابر با واژگانِ " objective " و " concrete" در زبانهای لاتین است، باید بنشیند؛ وَ " Gegenstand" نیز که " نام" است، باید برابر با واژه یِ " برابرایسته" باشد؛چراکه به " آنچیزی که در برابر یا رویارویِ شما می ایستَد" نشانِش ( =دلالت ) دارد.
جایگزینیِ این واژگان ما را به یافتنِ واژه یِ درخورِ دیگری به جایِ واژه یِ آلمانیِ " Gegenstaendlichkeit " می کشاند؛ یعنی " برابرایستایی" که به چمِ " عینیت " می باشد و برابر با واژگانِ " objectivity " و " concreteness " در لاتین است .
" برابرایستایی" از نظرِ ساخت ریختی بمانندِ " توانایی، گیرایی، شنوایی و. . . " دارد.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
درباره یِ پیشوندِ " gegen" در واژه یِ " Gegenstand" :
چنانکه در زیر واژه یِ " برابر " در همین تارنما آورده ام، " gegen " در زبانِ آلمانی کارکردِ یکسانی با واژگانِ " برابر، رویارو، در برابر، درمقابل، مخالف " دارد؛ برای نمونه نامبرده، به جایِ واژه یِ " Gegensetzung " ، واژه یِ درخورِ " برابرنهش" را به چمِ " تقابل" پیش نهادند؛ بسته به چمهایِ واژگان می توان به جایِ پیشوندِ " gegen" از زبانِ آلمانی، دو پیشوندِ " برابر، پاد" را در زبانِ پارسی بکار بگیریم.
در واژه یِ " Gegenstand" چنانکه در بالا گفته شد، " stand" همچم و همریشه با واژه یِ " ایست، ایستادن" است.
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
نکته:
به عنوانِ کسی که آگاهی از زبانِ آلمانی دارم، می گویم که واژگانِ عربی نمی توانند جایگزینِ درخوری برای این واژگان باشند و درونمایه یِ این واژگان را به درستی بازنمایند. پس پیشنهاد می کنم واژگانِ پارسیِ بالا را بکار ببرید. رویهم رفته زبان پارسی با زبان آلمانی سازگاری بالایی دارد و چنانچه به جای واژگانِ فلسفیِ آلمانی از برابرهای عربی بهره بگیرید، برداشتی سَرسَری و کم مایه از آن واژه خواهید داشت، این درحالیست که زبان پارسی به آسانی می تواند نیازهای شما را در یافتنِ واژگان برآورده کند.