بَدیع زاده، سیّد جواد (تهران ۱۲۸۲ـ ۱۳۵۸ش)
بَدیع زاده، سیّد جواد
خواننده و نواساز ایرانی. فنون آوازِ منبری را از کودکی نزد پدرش، سیّد محمّدرضا بدیع المتکلّمین، و دایی اش، میرزا یحیی سعیدالواعظین، و نیز دیگر استادان آواز آموخت که اکثراً در آن زمان معلّم بودند و شیخ عبدالحسین ترک از آن جمله بود. از کودکی به منزلۀ آوازخوانی حرفه ای مطرح شد. علاقه اش به موسیقی مجلسی، او را در اوایل دورۀ رضاشاه به محافل موسیقی دانان مطرح تهران جلب کرد. پس از ضبط اولین صفحات گرامافون با صدای او و با همراهی تار عبدالحسین شهنازی و گاه ارکستر مرتضی محجوبی، به خواننده ای محبوب و مردم پسند و دارای روشی اختصاصی در تهران آن روزگار تبدیل شد. بدیع زاده سه دورۀ زمانی مجزّا به ضبط صفحات گرامافون اقدام کرد. او از سال های ۱۳۳۰ به بعد، کمتر به ساختن یا خواندن اثری می پرداخت و بیشتر در شوراهای سیاست گذاری موسیقی رادیو تهران حضور داشت. اولین کسی بود که در صفحات گرامافون و کنسرت ها دربارۀ بعضی مسائل اجتماعی، ترانه های فکاهی با مایه های طنز و انتقادی خواند و مردم از آثارش استقبال کردند. بخشی از آثار بدیع زاده پیرو سنّت قدیم موسیقی و بخشی تحوّل یافته و با گرته برداری های ابتدایی از فرم های سادۀ موسیقی روز اروپایی آن دوران است. همچنین او اولین خواننده در عصر جدید موسیقی ایرانی است که آهنگ ساز بسیاری از آثار خود بود و در انواع گوناگون فرم های رایج در موسیقی رسمی (شهری) عصر خود طبع آزمایی کرده است؛ از انواع دستگاهی، نوع برداشت شده از موسیقی اروپایی، تا حتی گاه، مارش و سرود. کلام بیشتر آثار او از نورالله همایون، غلامرضا روحانی و محمدعلی مشایخ است. بدیع زاده مجموعه خاطرات خود را نیز سه بار نوشته است. نسخه های اول و دوم آن گم شده و نسخۀ سوم، با مقدمه و توضیحات و ویرایش سیّد علیرضا میرعلی نقی با عنوان از گلبانگ محراب تا بانگ مضراب به چاپ رسیده است. از آثار اوست: جلوۀ گل، آهنگ از عبدالحسین شهنازی با کلام نورالله همایون؛ هدیۀ خاک، آهنگ از بدیع زاده با کلام همایون؛ زالزالک، آهنگ از مهرتاش با کلام امید؛ شوفر، آهنگ از بدیع زاده با کلام روحانی؛ خزان عشق، آهنگ از بدیع زاده کلام از رهی معیری.