بدرالزمان قریب گرکانی ( ۱ شهریور ۱۳۰۸ – ۷ مرداد ۱۳۹۹ ) زبان شناس ایرانی است. او تنها زن از اعضای پیوسته فرهنگستان زبان و ادب فارسی، چهره ماندگار و مشاور رئیس این فرهنگستان بود.
بدرالزمان قریب گرگانی ۱ شهریور ۱۳۰۸ در تهران، ایران به دنیا آمد. او اصالتاً اهل روستای گرکان، شهرستان آشتیان، استان مرکزی و از نوادگان شمس العلما قریب گرکانی بود.
... [مشاهده متن کامل]
وی دختر عموی محمد قریب پزشک پرآوازه ی ایرانی است
بدرالزمان قریب تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسه ی منوچهری ( ژاندارک ) و سپس در دبیرستان نوربخش گذراند و آن را با گرفتن دیپلم علوم طبیعی به پایان برد. پس از آن به علت بیماری چشم از ادامه ی تحصیل بازماند. تا اینکه فرصتی پیش آمد و به ادبیات فارسی علاقه مند شد. او در ۱۳۳۳ در آزمون ورودی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در آنجا شاگرد جلال الدین همایی، ابراهیم پورداوود، صادق کیا، محمد معین، ذبیح الله صفا، پرویز ناتل خانلری، احسان یارشاطر و محمد مقدم بود. بدرالزمان قریب در سال ۱۳۳۶ مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی گرفت و یک سال بعد برای تحصیل در زبان های باستانی ایران با گرفتن بورس تحصیلی از دانشگاه پنسیلوانیا به ایالات متحده آمریکا رفت. او در سال ١٣٣٩ از گروه زبان شناسی و خاورشناسی دانشگاه پنسیلوانیا مدرک کارشناسی ارشد گرفت و در آنجا شاگرد مارک درسدن بود. برای یک سال نیز در دانشگاه میشیگان در دروس آواشناسی و تکواژشناسی حاضر شد و در آن دانشگاه، شاگرد جورج کامرون نیز بود. در این مدت علاوه بر زبان سانسکریت نزد نورمن براون، زبان شناسی زبان های هندو اروپایی را نیز آموخت. قریب در سال ۱۳۴۰ ( خورشیدی ) با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان اول، به دانشگاه برکلی کالیفرنیا وارد شد و با راهنمایی والتر هنینگ به پژوهش پرداخت و پایان نامه دکترای خود را با عنوان تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی در سال ١٣٤٤ نوشت.
بدرالزمان قریب پس از بازگشت به ایران پس از یک سال در دانشگاه شیراز با رتبه استادیاری به مدت چهار سال و نیم به آموزش زبان فارسی باستان، زبان پهلوی، و تاریخ زبان فارسی پرداخت. در این زمان، توانست کتیبه ی نویافته ی خشایارشا را نیز که میان تخت جمشید و نقش رستم یافته شده بود، بخواند و ترجمه کند. پس از آن، بار دیگر با دریافت فرصت مطالعاتی به آمریکا رفت و همزمان با پژوهش، مدتی را به عنوان استاد مدعو در دانشگاه یوتا زبان فارسی درس داد و یک ترم نیز به عنوان پژوهشگر در دانشگاه هاروارد پژوهش کرد و بار دیگر به دانشگاه شیراز بازگشت.
بدرالزمان قریب گرگانی ۱ شهریور ۱۳۰۸ در تهران، ایران به دنیا آمد. او اصالتاً اهل روستای گرکان، شهرستان آشتیان، استان مرکزی و از نوادگان شمس العلما قریب گرکانی بود.
... [مشاهده متن کامل]
وی دختر عموی محمد قریب پزشک پرآوازه ی ایرانی است
بدرالزمان قریب تحصیلات ابتدایی و متوسطه را در مدرسه ی منوچهری ( ژاندارک ) و سپس در دبیرستان نوربخش گذراند و آن را با گرفتن دیپلم علوم طبیعی به پایان برد. پس از آن به علت بیماری چشم از ادامه ی تحصیل بازماند. تا اینکه فرصتی پیش آمد و به ادبیات فارسی علاقه مند شد. او در ۱۳۳۳ در آزمون ورودی دانشکده ادبیات و علوم انسانی دانشگاه تهران پذیرفته شد و در آنجا شاگرد جلال الدین همایی، ابراهیم پورداوود، صادق کیا، محمد معین، ذبیح الله صفا، پرویز ناتل خانلری، احسان یارشاطر و محمد مقدم بود. بدرالزمان قریب در سال ۱۳۳۶ مدرک کارشناسی زبان و ادبیات فارسی گرفت و یک سال بعد برای تحصیل در زبان های باستانی ایران با گرفتن بورس تحصیلی از دانشگاه پنسیلوانیا به ایالات متحده آمریکا رفت. او در سال ١٣٣٩ از گروه زبان شناسی و خاورشناسی دانشگاه پنسیلوانیا مدرک کارشناسی ارشد گرفت و در آنجا شاگرد مارک درسدن بود. برای یک سال نیز در دانشگاه میشیگان در دروس آواشناسی و تکواژشناسی حاضر شد و در آن دانشگاه، شاگرد جورج کامرون نیز بود. در این مدت علاوه بر زبان سانسکریت نزد نورمن براون، زبان شناسی زبان های هندو اروپایی را نیز آموخت. قریب در سال ۱۳۴۰ ( خورشیدی ) با استفاده از بورس تحصیلی شاگردان اول، به دانشگاه برکلی کالیفرنیا وارد شد و با راهنمایی والتر هنینگ به پژوهش پرداخت و پایان نامه دکترای خود را با عنوان تحلیل ساختاری فعل در زبان سُغدی در سال ١٣٤٤ نوشت.
بدرالزمان قریب پس از بازگشت به ایران پس از یک سال در دانشگاه شیراز با رتبه استادیاری به مدت چهار سال و نیم به آموزش زبان فارسی باستان، زبان پهلوی، و تاریخ زبان فارسی پرداخت. در این زمان، توانست کتیبه ی نویافته ی خشایارشا را نیز که میان تخت جمشید و نقش رستم یافته شده بود، بخواند و ترجمه کند. پس از آن، بار دیگر با دریافت فرصت مطالعاتی به آمریکا رفت و همزمان با پژوهش، مدتی را به عنوان استاد مدعو در دانشگاه یوتا زبان فارسی درس داد و یک ترم نیز به عنوان پژوهشگر در دانشگاه هاروارد پژوهش کرد و بار دیگر به دانشگاه شیراز بازگشت.
