بدرالدین ابراهیم

[ویکی فقه] بَدْرُالدّین ْ اِبْراهیم (یا ابراهیمی )، نویسنده فرهنگ زفان گویا و جهان پویا که آن را در اواخر سده ۸ق /۱۴م و اوایل سده ۹ق /۱۵م در هند نگاشته است .
درباره زندگی و آثار این نویسنده اطلاع چندانی در دست نیست ، ، فقط می دانیم که او خود را در مقدمه فرهنگ نامه ، «بدر ابراهیم » می نامد.
دست یابی به کتاب فرهنگ زفان گویا
از این کتاب اطلاعی در دست نبود تا آنکه بایفسکی در ۱۹۶۴م در جریان برگذاری چهارمین کنفرانس علمی زبان شناسی ایرانی در شهر تاشکند به نسخه ای از این کتاب در کتابخانه دانشگاه دولتی این شهر دست یافت . نسخه بی نام بود و در پایان آن این عبارت به چشم می خورد: «تمام شد کتاب فرهنگ نامه زفان گویا و جهان پویا بیست و یکم ماه جمادی الثانی سنه ۱۲۳ به خط بنده حقیر بی بضاعت عرب نسفی من موضع خطای ». مقصود از سال ۱۲۳ بی گمان سال ۱۱۲۳ق است و بایفسکی نیز براساس نوع خط این نسخه تاریخ کتابت آن را تأیید کرده است . این فرهنگ نامه پس از تألیف فرهنگ فخر قواس (۷۰۱ق /۱۳۰۲م )، در هندوستان تألیف شده است . دلیل آن ، استفاده مؤلف از این فرهنگ در کار تألیف فرهنگ نامه خود است . نذیراحمد هم بر این اساس که فرهنگ زفان گویا یکی از منابع فارسی دستور الافاضل است ، سال تألیف آن را پیش از ۸۳۶ق /۱۴۳۳م می داند.
شیوه نگارش فرهنگ زفان گویا
برخلاف شیوه نگارش در آن روزگار، فرهنگ زفان گویا به پارسی روان و ساده و رسا نوشته شده ، و این نشانه توانایی مؤلف آن است که ظاهراً از استادان ادب بوده است . وی در فرهنگ نویسی شیوه ای خاص برگزیده ، واژه ها را گروه بندی کرده ، وهر گروه را در بخشی جداگانه آورده است . فرهنگ زفان گویا با داشتن ۱۷۰، ۵واژه ، یکی از نخستین فرهنگ نامه های مفصل به شمار می آید. این فرهنگ در شمار نخستین فرهنگهای چند زبانه الفبایی است که نویسنده آن را به ۷ بخش وهر بخش را به چندین «گونه » وهرگونه را به چند «بهر» تقسیم کرده ، و به همین سبب ، به فرهنگ هفت بخشی نیز شهرت یافته است .
منابع و اعتبار فرهنگ زفان گویا
...