[ویکی فقه] بحرالعلوم لکهنوی، ابوالعیّاش عبدالعلی محمدبن نظام الدین محمدبن قطب الدین انصاری لکهنوی ملقب به بحرالعلوم، متکلم بزرگ حنفی مذهبِ هند در قرن دوازدهم است.
پدر بحرالعلوم لکهنوی، ملا نظام الدین از خانواده های «فرنگی محلِ» لکهنو و پایه گذار «درسِ نظامی» بود. نسب وی را به خواجه عبداللّه انصاری می رسانند، یکی از بازماندگان خواجه به نام شیخ علاءالدین (نیای بحرالعلوم با ده واسطه) از هرات به هند آمده بوده و مدفنش امروزه در پَرْناوَه (میان مِتهرا و دهلی) است. نسل بعد از او در شهر سِهالی، در نزدیکی لکهنو، اقامت گزیدند. خانواده آن ها در عهد اورنگ زیب به فرنگی محل نقل مکان کردند. جدش ملا قطب الدین (متوفی ۱۱۰۳) و پدرش (متوفی ۱۱۶۱) هردو از عالمان نامداری بودند که موجب شهرت خانواده خود در هند شدند.
زندگی نامه بحرالعلوم
بحرالعلوم در ۱۱۴۴ در لکهنو به دنیا آمد. نزد پدرش تحصیل کرد و در هفده سالگی دوره تحصیلاتِ اسلامی را نزد او به پایان برد (سلسله تلمّذ وی از طریق پدر به جلال الدین دوانی و دیگر علمای ایران می رسد). پس از مرگ پدر، نزد کمال الدین سَهالَویِ فتحپوری (متوفی ۱۱۷۵)، شاگرد پدرش، به تحصیل ادامه داد و مدتی بعد کار تعلیم و تألیف را در لکهنو آغاز کرد، (در پی حادثه و سوء تفاهمی که منجر به رنجش شیعیان اوده شد) لکهنو را ترک کرد و به شاه جهانپور رفت و بیست سال در آن جا اقامت گزید، سپس به رامپور رفت و چهارسال هم در آن جا ماند. پس از آن، منشی صدرالدین بَردوانی از او دعوت کرد که به مدرسه بهار (بنگال) برود؛ و سپس به دعوت نوّاب والاجاه محمدعلی خان کَرْناتَکی (متوفی ۱۲۱۰)، به همراه ۶۰۰ تن از «رجال علم»، به مَدْرس رفت. نواب لقب «مَلک العلما» را به او اعطا کرد، برایش مدرسه ای ساخت و برای او و همراهان و شاگردانش وظیفه مقرر کرد. جانشینان نواب، تا پایان حکومت والاجاهیان و استقرار سلطه انگلیس در مدرس، همان عنایت را درحق وی مبذول می داشتند و حقوق ماهانه او و دیگر مدرّسان و طلاّ ب مدرسه را همچنان می پرداختند. بحرالعلوم در ۱۲ رجب ۱۲۲۵ در مدرس درگذشت و درهمانجا، کنار مسجد والاجاهیان، مدفون شد.
اعطای لقب بحرالعلوم به لکهنوی
لقب بحرالعلوم را والاجاه به وی داد، این قول معروف است، اما الطاف الرحمان اعطاکننده این لقب را، شاه ولی اللّه (عبدالعزیز) دهلوی می داند. لقب ملک العلما بیش تر در شمال هند معروف است و لقب بحرالعلوم در جنوب.
شخصیت علمی بحرالعلوم
...
پدر بحرالعلوم لکهنوی، ملا نظام الدین از خانواده های «فرنگی محلِ» لکهنو و پایه گذار «درسِ نظامی» بود. نسب وی را به خواجه عبداللّه انصاری می رسانند، یکی از بازماندگان خواجه به نام شیخ علاءالدین (نیای بحرالعلوم با ده واسطه) از هرات به هند آمده بوده و مدفنش امروزه در پَرْناوَه (میان مِتهرا و دهلی) است. نسل بعد از او در شهر سِهالی، در نزدیکی لکهنو، اقامت گزیدند. خانواده آن ها در عهد اورنگ زیب به فرنگی محل نقل مکان کردند. جدش ملا قطب الدین (متوفی ۱۱۰۳) و پدرش (متوفی ۱۱۶۱) هردو از عالمان نامداری بودند که موجب شهرت خانواده خود در هند شدند.
زندگی نامه بحرالعلوم
بحرالعلوم در ۱۱۴۴ در لکهنو به دنیا آمد. نزد پدرش تحصیل کرد و در هفده سالگی دوره تحصیلاتِ اسلامی را نزد او به پایان برد (سلسله تلمّذ وی از طریق پدر به جلال الدین دوانی و دیگر علمای ایران می رسد). پس از مرگ پدر، نزد کمال الدین سَهالَویِ فتحپوری (متوفی ۱۱۷۵)، شاگرد پدرش، به تحصیل ادامه داد و مدتی بعد کار تعلیم و تألیف را در لکهنو آغاز کرد، (در پی حادثه و سوء تفاهمی که منجر به رنجش شیعیان اوده شد) لکهنو را ترک کرد و به شاه جهانپور رفت و بیست سال در آن جا اقامت گزید، سپس به رامپور رفت و چهارسال هم در آن جا ماند. پس از آن، منشی صدرالدین بَردوانی از او دعوت کرد که به مدرسه بهار (بنگال) برود؛ و سپس به دعوت نوّاب والاجاه محمدعلی خان کَرْناتَکی (متوفی ۱۲۱۰)، به همراه ۶۰۰ تن از «رجال علم»، به مَدْرس رفت. نواب لقب «مَلک العلما» را به او اعطا کرد، برایش مدرسه ای ساخت و برای او و همراهان و شاگردانش وظیفه مقرر کرد. جانشینان نواب، تا پایان حکومت والاجاهیان و استقرار سلطه انگلیس در مدرس، همان عنایت را درحق وی مبذول می داشتند و حقوق ماهانه او و دیگر مدرّسان و طلاّ ب مدرسه را همچنان می پرداختند. بحرالعلوم در ۱۲ رجب ۱۲۲۵ در مدرس درگذشت و درهمانجا، کنار مسجد والاجاهیان، مدفون شد.
اعطای لقب بحرالعلوم به لکهنوی
لقب بحرالعلوم را والاجاه به وی داد، این قول معروف است، اما الطاف الرحمان اعطاکننده این لقب را، شاه ولی اللّه (عبدالعزیز) دهلوی می داند. لقب ملک العلما بیش تر در شمال هند معروف است و لقب بحرالعلوم در جنوب.
شخصیت علمی بحرالعلوم
...
wikifeqh: بحرالعلوم_لکهنوی