بته جقه

شواهد نشان می دهند که درختِ سرو در ایران باستان، سمبلیک بوده و مفهومی معنوی دربرداشته است. به نظر می رسد که بته جقه برداشتی از همین مفهومِ باستانی است. این فرض هنگامی قوت می گیرد که مفهوم سرو در ادبیات کلاسیک فارسی استمرار یافته و واژه «بُته» ( بوته ) به این نقش گفته شده است. ( جقه به معنای پَر است. ) درختِ سرو در ادبیات فارسی، نماد آزادگی و عزت نفس است. اما در کل نقش سرو و بوته جقه باهم تفاوت دارند اولین آثار مزین به سرو خمیده مربوط به استان های یزد، فارس و اصفهان است که امروزه نیز همین مناطق این هنر را زنده نگه داشته اند.
براساس یک سنتِ زرتشتی که توسط دقیقی، شاعر زرتشتی نوشته شده است، سروِ آزاده توسط زرتشت از بهشت برای گشتاسب، پادشاه کیانی آورده شد و گشتاسپ آن درخت را به عنوان یادگاریِ گِرَویستَنَش به آیین زرتشت در کنار نزدیک ترین آتشکده در کاشمر در خراسان، کاشت. ( این درخت به سرو کشمر معروف است ) براساس نزهه القلوب کسی که این درخت را کاشت، وزیر گشتاسب و داماد زرتشت، جاماسب بود.
دیگر منابع اسلامی نیز نشان می دهند که ایرانیان هم درختی را در کاشمر پس از حمله اعراب مقدس می دانستند و آن را درخت زرتشت می دانستند. درخت کاشمر بعدها توسط متوکل خلیفه عباسی قطع شد و چوب آن به بغداد برده شد. این درخت در زمان قطع شدن ۱۴۰۰ سال قدمت داشت.
اصل و منشأ طرح ایرانی بته جقه را برگرفته از آتش مقدس، به کاج، به نخل، به بادام، به گلابی و همچنین به کیسه چرمی، به شکل مشت بسته و حتی به شیارهایی که برحسب اتفاق رودخانه جومنا در مسیر خود از دره کشمیر به جلگه هندوستان ایجاد می کند، تشبیه کرده اند. نیز سرآغاز آن را هنر ایلامی–آشوری و سرانجام آن را هنر هخامنشی دانسته اند.

گاهی در آمریکا این نقش را ( به انگلیسی: Persian pickles ) به معنی خیار شور ایرانی می نامند.