بایون

بایون ( در فرانسوی: Bayonne؛ در زبان گاسکون اکسیتان و زبان باسک: Baiona ) نام شهر و بخشی است در جنوب باختری کشور فرانسه که در محل برخورد دو رود نیو و آدور جای گرفته است. بایون در بخش پیرنه - آتلانتیک جای گرفته است.
برپایهٔ سرشماری سال ۲۰۰۶ جمعیت این شهر ۴۵٬۶۳۶ تن برآوردشده است. این شهر بخشی از سرزمین باسک فرانسه است.
در سدهٔ سوم میلادی این شهر یک پادگان رومی بود که رومیان لاپوردوم می خواندندش. در ۸۴۲ میلادی وایکینگ ها به رهبری بیورن آهن پهلو در کنار شهر جاگیرشده و استحکاماتی ساختند. موقعیت ویژهٔ بایون که از راه رودهایش پلی ارتباطی میان دریای مدیترانه و اقیانوس اطلس بود وایکینگ ها را در اندیشهٔ چیرگی برآن انداخته بود. آنها در اندیشهٔ دستیابی به این راه های ارتباطی بودند. با چیرگی بر این راه ایشان به آسانی می توانستند بر تورتوزا که بازار داد و ستد برده اروپا بود دست یازند.
در سدهٔ ۱۲ میلادی این شهر بندر مهمی بود با جمعیت نیمی باسک و نیم گاسکون. میان سال های ۱۱۵۱–۱۴۵۲ این شهر - که بخشی از آکیتان بود - به دست انگلستان گردانده می شد و مرکز پیوند اقتصادی میان این پادشاهی با دیگر بخش های جنوبی آن بود.
با چیرگی شارل هفتم بر این شهر و تغییر بستر رود آدور - که ارتباط بایون را با اقیانوس قطع می نمود - از اهمیت استراتژیک اینجا کاسته شد. تا اینکه در ۱۵۷۸ با حفر کانالی آنرا دوباره به اقیانوش اطلس پیوستند.
• پامپلونای اسپانیا
• دیتونابیچ فلوریدای آمریکا
• بایون، نیوجرسی آمریکا
• کوتایسی گرجستان

بایون (Bayonne)
نمایی از رودبندر رودبندری در ولایت پیرنه ـ آتلانتیک در جنوب غربی فرانسه، واقع در محل تلاقیرودهای آدورو نیو، به فاصلۀ ۵ کیلومتری دریا. ۴۱,۸۰۰ نفر جمعیت دارد (۱۹۹۰). از لحاظ تاریخی، مرکز شمشیرسازی و
12123100-1.jpg
خنجرسازی و مدعی اختراع سرنیزه است. از مراکز فرهنگ باسک است، و در ناحیۀ توریستی مهمی قرار دارد. صنایع آن عبارت اند از تولید چرم، کود شیمیایی، فولاد، و هواپیما. بایون مقرّ اسقف نشین است و یک کلیسای جامع دارد که بخشی از آن را در قرن ۱۳م ساختند. ارگ آن را یک مهندس نظامی در قرن ۱۷ ساخت. بایون در دوران حکومت رومی ها، لاپوردوم نام داشت. از ۱۱۵۴ تا ۱۴۵۱م تحت سلطۀ انگلیسی ها بود، سپس فرانسوی ها آن را مجدّداً اشغال کردند. در قرن ۱۸، به بندری آزاد تبدیل و تجارت بین المللی آن شکوفا شد. درخلال جنگ های ناپلئونی، انگلیسی ها آن را محاصره و تجارت را در آن متوقف کردند. با احداث موج شکنی به طول بیش از یک کیلومتر در اقیانوس اطلس، سرانجام کشتی های بزرگ وارد بندر مزبور شدند. پس از جنگ جهانی دوم، بهره برداری از گاز طبیعی در دامنۀ پیرنه سبب پیشرفت و ترقّی فزاینده در منطقه شد.