بانکداری در افغانستان

در افغانستان سیستم بانکداری دولتی و خصوصی وجود دارد؛ که همه این بانک ها توسط د افغانستان بانک یا بانک مرکزی افغانستان کنترل می گردد. در سیستم دولتی علاوه بر دافغانستان بانک و بانک ملی افغانستان بانک های سکتوری از قبیل بانک بانک پشتنی غرض تجارت، بانک انکشاف زراعتی غرض تقویه زراعت و مالداری، بانک انکشاف صنعتی بانک رهنی ساختمانی می باشد.
قانون جدید بانکداری دولت افغانستان تلاش نمود تا ضمن توسعه بانک های دولتی زمینه را برای گسترش و فعالیت بانک های خصوصی نیز فراهم نماید تا این بانک ها در راستای تحقق برنامه های اقتصادی کشور فعالیت نمایند و منابع مالی را به سوی فعالیت های سودمند و مولد اقتصادی سوق دهند. فعالیت بانکهای خصوصی افغانستان سریع تر از بانک های دولتی اند و دلیل آن اینست که سیستم بانک های خصوصی کاملاً به سیستم جدید بانکداری و اینترنت مجهز می باشند. در انتقال پول از یک ولایت به ولایت دیگر مشکلات مردم را مرفوع نموده اند. پس از ورود قوتهای بین المللی سیستم و نظام بانکداری کشورهای غربی تا حدودی تأثیرات خودرا بالای بانک های کشور انداخته سود یا مفاد نا جایز به دست می آورند. قبلاً زیاده ترین تکس بانکی ( سود بانکی ) ۱۰٪ بود و در سرمایه گذاری بانک های دولتی، دولت در سال ۱۱٪ به سهمیه داران مفاد می پرداخت. اکنون تکس به ۲۰٪ رسیده است؛ که این مفاد نمی تواند ایجاد تأسیسات بنیادی را در افغانستان نماید. کشورهای اسلامی روش بانکداری اسلامی دارند که از کشورهای غربی متفاوت اند برخلاف اکثر بانک های خارجی به مشتریان مفاد نپرداخته بلکه از نگهداشت سرمایه مفاد اخذ می نمایند.
سرمایه نقدی بانک های افغانستان به ۱۴۴٬۹۸ میلیارد افغانی می رسد. سرمایه دالری کشور به ۷ میلیارد دالر می رسد. افغانستان دارای هشت تُن طلای دیگر و ۱۲۹ هزار سکه نقره می باشد؛ که با این پول می توانند در ترقی کشور فعالیت بانکداری اسلامی را نمایند. [ ۱] [ ۲]
درطول سلطنت پادشاهان افغانستان سودجویی از طریق پول با پول حرام و خلاف شریعت اسلامی پنداشته می شد. بدین لحاظ رسماً هیچ بانکی الی سال ۱۳۱۲ وجود نداشت. مال شاهی در خزانه شاهی حفظ می شد. مردم سرمایه خودرا خود حفاظت می نمودند در بسا شهرها از طرف یک فامیل بزرگ امانت خانه ها ساخته می شد که فقط پول بدون سود حفاظت می شد. یک تعداد صرافان که وجود داشت بنام سود خور دوزخی یاد می نمودند که در اجتماع بنام حرام خور جای نداشتند. پس از ورود انگلیس تعداد صرافان هندی بین افغانستان هندوستان فعالیت می نمودند. پول های بارزش وقت سکه اشرفی ( طلا عربی ) نقره نیکلای ( نقره اصل روسی ) روپیه هندی و پوند انگلیسی بود. تبادل این نوع پول ها در تجارت و رفتن به حج و سفرها صورت می گرفت. این صرافان بیشتر در بازارهای کابل و قندهار فعالیت داشتند اسعار مورد ضرورت دولت نیز از همین صرافان خریداری می گردید، این روند ادامه داشت تا اینکه در سال ۱۳۱۱ با ابتکار یکی از تاجران ملی و شخصیت های برجسته کشور مانند محترم عبدالمجید زابلی یک شرکت سهامی بنام شرکت سهامی هاشمی تأسیس شد که بعداً در ماه ثور سال ( ۱۳۱۲هـ ش ) این شرکت سهامی بنام بانک ملی افغان مسمی و به حیث اولین بانک در افغانستان عرض وجود کرد.