بالقسط

[ویکی الکتاب] معنی قَائِمٌ: ایستاده -برپا -پا بر جا- ثابت قدم-قیام کننده (کلمه قیام بر وزن فیعال می باشدو قیام بر هر چیز به معنای درست کردن و حفظ و تدبیر و تربیت و مراقبت و قدرت بر آن است ،چون قیام به معنای ایستادن است ، و عادتا بین ایستادن و مسلط شدن بر کار ملازمه هست ودر فارس...
معنی قَوَّامِینَ: بسیار قیام کنندگان - بسیاربر پا دارندگان(کلمه قیام بر وزن فیعال می باشدو قیام بر هر چیز به معنای درست کردن و حفظ و تدبیر و تربیت و مراقبت و قدرت بر آن است ،چون قیام به معنای ایستادن است ، و عادتا بین ایستادن و مسلط شدن بر کار ملازمه هست ودر فارسی هم ...
ریشه کلمه:
ب (۲۶۴۹ بار)
قسط (۲۷ بار)

«قسط» مفهومش آن است که حق کسی را به دیگری ندهد، و به تعبیر دیگر «تبعیض» روا ندارد، و نقطه مقابلش آن است که حق کسی را به دیگری دهد.
«قسط» در لغت به معنای پرداختن سهم دیگری است، و لذا مفهوم دادگری در آن نهفته است.
جالب این که در سوره «یونس»، این کلمه تنها در مورد کسانی که عمل صالح دارند، و پاداش نیک دریافت می کنند گفته شده، و در مورد کیفر بدکاران عنوان نشده است; این به خاطر آن است که مجازات و کیفر، شکل در آمد و سهمیه ندارد، و به تعبیر دیگر: کلمه «قسط»، تنها متناسب پاداش نیک است، نه مجازات.
(به کسر-ق) عدالت. و آن از مصادری است که وصف واقع شوند مثل عدل گویند«رَجُلٌ قِسْطٌ» چنانکه گویند «زِیْدٌ عَدْلٌ» و آن در عدالت و ظلم هر دو بکار می‏رود «قَسَطَ الْوالِیُ قِسْطاً»یعنی حمکران به عدالت رفتار کرد «قَسَطَ قَسْطاً وَ قُسُوطاً» یعنی ستم کرد و از حق منحرف شد ولی قاموس و اقرب صریح اند در اینکه قسط به کسر اول به معنی عدل و به فتح آن به معنی ظلم و انحراف است. . . ایضاً قسط نصیبی است که از روی عدالت باشد، جمع آن اقساط است در آیه . ممکن است مراد نصیب باشد. قاسط: دراقرب الموارد گفته :آن از اضداد است و به معنی عادل و ظالم آید ولی طبرسی فرموده: قاسط به معنی ظالم و مقسط به معنی عادل است . قاسط در هر دو آیه به معنی منحرف از حق است . مقسطین به معنی عادلان می‏باشد. اِقْساط:از باب افعال به معنی عدالت است. راغب گفته: اقساط آن است که نصیب دیگری را بدهی و آن انصاف است لذا گفته‏اند: . *** چنانکه گفته شده قسط از مصادری است که وصف واقع می‏شود، مفرد و جمع در آن یکسان است لذا در آیه . قسط صفت موازین آمده است یعنی در قیامت میزانهای عدالت می‏نهیم.