باقی

[ویکی اهل البیت] این صفحه مدخلی از دائرة المعارف قرآن کریم است
پاینده، پایدار، جاویدان، از اسما و صفات الهی.
باقی از اسمای خداست و گرچه در قرآن بدان تصریح نشده؛ ولی از آیاتی استفاده می شود؛ مانند: «واللّهُ خَیرٌ واَبقی» (سوره طه/20،73)، «و یَبقی وجهُ رَبِّکَ ذوالجَللِ والاِکرام» (سوره الرحمن/55 ،27) و «کُلُّ شَیء هالِکٌ اِلاّ وجهَه».(سوره قصص/28،88) البته در صورتی می توان اسم باقی را از دو آیه اخیر استفاده کرد که مقصود از «وجه» ذات پروردگار باشد. در روایات به اسم باقی تصریح شده است.
باقی اسم فاعل از ریشه بقا و بقا در برابر فناست. فنا یعنی زایل شدن و از بین رفتن و بقا به معنای ثابت ماندن و دائم بودن است، بنابراین باقی در لغت چیز یا کسی است که ثابت و دائم بوده، فناپذیر نباشد و در اصطلاح بر ذات پروردگاری که به رغم فنا و نابودی همه موجودات همچنان موجود است و به هیچ وجه فنا و فساد بدان راه نمی یابد اطلاق می گردد، از این رو باقی مطلق، حقیقی و بالذات خداست: «کُلُّ مَن عَلَیها فَان × و یَبقی وجهُ رَبِّکَ ...». (سوره الرحمن/55 ، 26 ـ 27) و چنانچه برخی از موجودات ـ مانند مجردات ـ از بقا برخوردار باشند به نحو نسبی، مجاز و بالغیر خواهد بود و شاید وجه اطلاق بقاء با صیغه افعل تفضیلی بر خداوند در همین نکته نهفته باشد. (سوره طه/20،73) در دعای صباح نیز خداوند به کسی که در عزّ و بقا یگانه است و بندگان خویش را با مرگ و فنا مقهور ساخته خوانده شده است.
شایان ذکر است که باقی بودن خداوند از آن روست که او واجب الوجود بالذات است و به هیچ وجه انقضا و عدم بر او روا نیست.
اسم باقی با برخی از اسما مانند دائم، وارث، ابدی و آخر پیوند دارد.
امیرمؤمنان، علی علیه السلام در ضمن بیانی می فرماید: «هوالأول و لم یزل والباقی بلا أجل».
برخی گفته اند: تفاوت باقی و ابدی آن است که باقی در برابر فانی است و بر خداوند از آن جهت اطلاق می شود که پس از فنای همه موجودات، بقا دارد بلکه هم اکنون همه فانی اند و او باقی است؛ ولی ابدی بودن حق از آن جهت است که ذات متعالی او با قطع نظر از همه موجودات ابدی است. گفته شده: موجود واجب الوجود بذاته نسبت به گذشته قدیم و نسبت به آینده باقی نامیده می شود.

[ویکی فقه] باقی (ابهام زدایی). واژه باقی ممکن است اسم برای اشخاص ذیل بوده و یا در معانی ذیل به کار رفته باشد: • الباقی، از اسمای خداوند• بقایا، در متون کهن و متأخر به معنای بدهی مالیاتی مردم • محمود عبدالباقی، یکی از شعرای ترک• نظام الدین عبدالباقی، از بزرگان خاندان نعمت اللّهی و وزیر شاه اسماعیل صفوی• باقی بالله، از مشایخ بزرگ نقشبندیه و از مروّجان این طریقه در هندوستان• میرعبدالباقی تبریزی، ملقب به «دانشمند»، شاعر صوفی مشرب و خوشنویس آذربایجانی (متوفی ۱۰۳۹)
...

[ویکی فقه] باقی (قرآن). باقی یکی از اسماء خداوند است.
بقا ضد فنا، به معنای ثبات شیء بر حالت اولیه.
انواع باقی
باقی دو نوع است:باقی بنفسه؛ بدون قید زمان که فقط در مورد باری تعالی صادق است که امکان فنا در مورد او نیست.نوع دیگر، باقی به غیر است که موجودات غیر از خداوند را شامل می شود و در مورد این قسم فنا معنا دارد.
صفت باقی در قرآن
از آیات ۷۳ طه، ۲۰ و ۲۷ الرحمن، ۵۵ صفت باقی برای خداوند استفاده می شود. و یبقی وجه ربک، وجه هر چیزی عبارت است از سطح بیرونی آن، (و از آنجایی که خدای تعالی منزه است از جسمانیت و داشتن حجم و سطح، ناگزیر معنای این کلمه در مورد خدای تعالی بعد از حذف محدودیت و نواقص امکانی عبارت می شود از نمود خدا) و نمود خدا همان صفات کریمه او است، که بین او و خلقش واسطه اند، و برکات و فیض او به وسیله آن صفات بر خلقش نازل می شود، و خلایق آفرینش و تدبیر می شوند، و آن صفات عبارتند از علم و قدرت و شنوایی و بینایی و رحمت و مغفرت و رزق و امثال این ها. وجه، از نظر لغت به معنی صورت است که به هنگام مقابله با کسی با آن مواجه و روبرو می شویم، ولی هنگامی که در مورد خداوند به کار می رود منظور ذات پاک او است. بعضی نیز، وجه ربک، را در اینجا به معنی صفات پروردگار دانسته اند که از طریق آن، برکات و نعمت ها بر انسان ها نازل می شود، همچون علم و قدرت و رحمت و مغفرت. این احتمال نیز داده شده است که منظور اعمالی است که به خاطر خدا انجام داده می شود، بنابراین همه فانی می شوند تنها چیزی که باقی می ماند اعمالی است که از روی خلوص نیت و برای رضای او انجام گرفته است. و یبقی وجه ربک یعنی ذات حق باقی می ماند و از وجه به کل و ذات تعبیر می شود.