باغچه بان، جَبّار (ایروان ۱۲۶۴ـ تهران ۱۳۴۵ش)
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
(نام قبلی: میرزا جبّار عسگرزاده) شاعر و نویسندۀ ایرانی و مبدع روش آموزش ناشنوایان، پایه گذار آموزش و پرورش پیش از دبستان و از پیش گامان ادبیات کودک در ایران. در ۱۲۸۴ش به سبب درگیری های مذهبی به زندان افتاد و در آن جا هفته نامۀ مهیب و ملاباشی را می نوشت و مصور می کرد و به بیرون از زندان می فرستاد. پس از رهایی از بند، از ۱۲۹۰ش به همکاری با روزنامۀ فکاهی ملانصرالدین و در ۱۲۹۱ش به نشر هفته نامۀ فکاهی لک لک در ایروان پرداخت. پس از وقوع جنگ جهانی اول به ترکیه کوچید و چندی فرماندار شهر ایگدیر شد. پس از آن به قفقاز بازگشت، اما در ۱۲۹۸ش به ایران آمد. در ۱۳۰۰ش از اعضای گروه نمایشی آیینۀ عبرت بود که به همت دموکرات ها یا اجتماعیون عامیون تشکیل شد. در ۱۳۰۳ش کودکستانی به نام باغچه بان اطفال در تبریز بنیاد نهاد و نام خانوادگی خود را از عسگرزاده به باغچه بان تغییر داد. در ۱۳۰۵ به تدریس ناشنوایان روی آورد و الفبای دستی گویا را برای کمک به فراگیری ناشنوایان ابداع کرد. در ۱۳۰۶ به شیراز رفت و در آن جا کودکستانی به نام کودکستان شیراز دایر کرد. در ۱۳۱۱ در تهران نخستین کلاس ناشنوایان و سپس دبستان کر و لال ها را دایر کرد. در همان سال تلفن گنگ یا سمعک استخوانی را اختراع کرد. در ۱۳۲۲ جمعیت حمایت کر و لال، در ۱۳۳۰ کانون کر و لال ها و در پایان عمر «جمعیت سلام» یا «گرامی داشت» را برای بزرگداشت از نیکوکاران در زمان حیاتشان پایه گذاشت. باغچه بان دوازده اثر به ترکی آذربایجانی و نُه کتاب به فارسی در شعر، نمایش نامه، و داستان کودکان و سیزده اثر در روش های تدریس خواندن و نوشتن و آموزش ناشنوایان دارد. از آثارش: داستان های منظوم قیزیللی یا پراق (برگ زراندود) و بایرامچلیق (مژده رسانی عید) (ایروان، ۱۲۹۰ش)؛ الفبای آسان (تبریز، ۱۳۰۳ش)؛ نمایش نامۀ حیات معلمین؛ نمایش نامۀ ارکک خالاقیزی؛ مجموعۀ شعر زندگانی کودکان (تبریز، ۱۳۰۸ش)؛ نمایش نامۀ پیروترب (شیراز، ۱۳۱۱ش)؛ خانم خزوک؛ دستور تعلیم الفبا (تهران، ۱۳۱۴ش)؛ سرباز؛ حساب (تهران، ۱۳۴۳ش)؛ روش آموزش کر و لال ها (تهران ۱۳۴۳ش)؛ نمایش نامۀ آهنگین مجادلۀ دوپری؛ رباعیات آذری خیام (تهران، ۱۳۳۴ش)؛ رباعیات باغچه بان (تهران، ۱۳۳۷ش)؛ اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا (تهران، ۱۳۲۷ش)؛ برنامۀ کار آموزگار (تهران، ۱۳۲۰ش)؛ علم آموزش برای دانشسراهای مقدماتی (تهران، ۱۳۳۰ش)؛ پرواننین کتابی؛ کتاب اول ابتدایی؛ درخت مروارید؛ من هم در دنیا آرزو دارم؛ بازیچۀ دانش؛ آدمی اصیل؛ بابابرفی؛ بادکنک.
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
باغچه بان، جَبّار
(نام قبلی: میرزا جبّار عسگرزاده) شاعر و نویسندۀ ایرانی و مبدع روش آموزش ناشنوایان، پایه گذار آموزش و پرورش پیش از دبستان و از پیش گامان ادبیات کودک در ایران. در ۱۲۸۴ش به سبب درگیری های مذهبی به زندان افتاد و در آن جا هفته نامۀ مهیب و ملاباشی را می نوشت و مصور می کرد و به بیرون از زندان می فرستاد. پس از رهایی از بند، از ۱۲۹۰ش به همکاری با روزنامۀ فکاهی ملانصرالدین و در ۱۲۹۱ش به نشر هفته نامۀ فکاهی لک لک در ایروان پرداخت. پس از وقوع جنگ جهانی اول به ترکیه کوچید و چندی فرماندار شهر ایگدیر شد. پس از آن به قفقاز بازگشت، اما در ۱۲۹۸ش به ایران آمد. در ۱۳۰۰ش از اعضای گروه نمایشی آیینۀ عبرت بود که به همت دموکرات ها یا اجتماعیون عامیون تشکیل شد. در ۱۳۰۳ش کودکستانی به نام باغچه بان اطفال در تبریز بنیاد نهاد و نام خانوادگی خود را از عسگرزاده به باغچه بان تغییر داد. در ۱۳۰۵ به تدریس ناشنوایان روی آورد و الفبای دستی گویا را برای کمک به فراگیری ناشنوایان ابداع کرد. در ۱۳۰۶ به شیراز رفت و در آن جا کودکستانی به نام کودکستان شیراز دایر کرد. در ۱۳۱۱ در تهران نخستین کلاس ناشنوایان و سپس دبستان کر و لال ها را دایر کرد. در همان سال تلفن گنگ یا سمعک استخوانی را اختراع کرد. در ۱۳۲۲ جمعیت حمایت کر و لال، در ۱۳۳۰ کانون کر و لال ها و در پایان عمر «جمعیت سلام» یا «گرامی داشت» را برای بزرگداشت از نیکوکاران در زمان حیاتشان پایه گذاشت. باغچه بان دوازده اثر به ترکی آذربایجانی و نُه کتاب به فارسی در شعر، نمایش نامه، و داستان کودکان و سیزده اثر در روش های تدریس خواندن و نوشتن و آموزش ناشنوایان دارد. از آثارش: داستان های منظوم قیزیللی یا پراق (برگ زراندود) و بایرامچلیق (مژده رسانی عید) (ایروان، ۱۲۹۰ش)؛ الفبای آسان (تبریز، ۱۳۰۳ش)؛ نمایش نامۀ حیات معلمین؛ نمایش نامۀ ارکک خالاقیزی؛ مجموعۀ شعر زندگانی کودکان (تبریز، ۱۳۰۸ش)؛ نمایش نامۀ پیروترب (شیراز، ۱۳۱۱ش)؛ خانم خزوک؛ دستور تعلیم الفبا (تهران، ۱۳۱۴ش)؛ سرباز؛ حساب (تهران، ۱۳۴۳ش)؛ روش آموزش کر و لال ها (تهران ۱۳۴۳ش)؛ نمایش نامۀ آهنگین مجادلۀ دوپری؛ رباعیات آذری خیام (تهران، ۱۳۳۴ش)؛ رباعیات باغچه بان (تهران، ۱۳۳۷ش)؛ اسرار تعلیم و تربیت یا اصول تعلیم الفبا (تهران، ۱۳۲۷ش)؛ برنامۀ کار آموزگار (تهران، ۱۳۲۰ش)؛ علم آموزش برای دانشسراهای مقدماتی (تهران، ۱۳۳۰ش)؛ پرواننین کتابی؛ کتاب اول ابتدایی؛ درخت مروارید؛ من هم در دنیا آرزو دارم؛ بازیچۀ دانش؛ آدمی اصیل؛ بابابرفی؛ بادکنک.