باغ نگارستان
لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی
دانشنامه آزاد فارسی
باغ نِگارِستان
کاخ ییلاقی فتحعلی شاه قاجار. ساختمان های اداری، آموزشی، و فرهنگی ـ هنری کنونی، واقع در تهران بین سال های ۱۲۲۲ـ۱۲۲۴ق در بخش شمالی تهران آن روز (میدان بهارستان کنونی) بنا شد. بناهای اصلی در مرکز باغ واقع شده بود. مهم ترین آن ها کوشک یا کلاه فرنگی بزرگِ صلیبی شکل بود با چهار شاه نشین در چهارطرف، سقف گنبدی چهار کاسۀ مزیّن به گچ بری های طلایی و اتاقی معروف به اتاق موزه. کاخ اصلی شامل چندین اتاق، و تالار معروف سلام و عمارت حوضخانه یا دلگشا بود. کاخ، به سبب ۱۱۸ پردۀ نقاشی از فتحعلی شاه و پسران او و رجال ایرانی و نمایندگان کشورهای اروپایی، نگارستان خوانده می شد. عمارت حوضخانه، بنایی صلیبی شکل با سقف گنبدی گچ بری شده و استوار بر چهار ستون مارپیچی بود که حوض مرمرین میان آن ها قرار داشت، و در گذشته از روزنه هایی در ستون ها به داخل حوض آب فواره می زد. تالار قلمدان و گلخانۀ نارنجستان از دیگر بناهای نگارستان بود. در دورۀ محمدشاه، حصار جدیدی معروف به حصار دوم دور باغ کشیدند که میان دو حصار پادگان نظامی بر پا شده بود. حصار دوم تا ۱۳۱۳ق باقی بود. باغ نگارستان شاهد وقایع تاریخی بسیار بوده است. پس از توسعۀ شهر تهران در ۱۲۸۴ق، در دورۀ ناصرالدین شاه، نگارستان در محدودۀ شهر قرار گرفت و رفته رفته از اهمیت افتاد. با تشکیل وزارت عدلیه، و در دورۀ مظفرالدین شاه مدرسۀ فلاحت در آن، به مرکزی اداری و آموزشی تبدیل شد. در ابتدای سلطنت احمد شاه دو بخش شد، و در بخش جنوبی وزارت علوم و فوائد عامه و سپس مدرسۀ نقاشی کمال الملک (مدرسۀ صنایع مستظرفۀ بعدی) احداث شد که امروز با نام موزۀ کمال الملک در شمال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باقی است. در ۱۳۰۷ش، در دورۀ رضا شاه پهلوی، در بخش شمالی، بناهایی برای دارالمعلمین عالی و مدرسۀ علمیه احداث شد. بنای دارالمعلمین (دانشسرای عالی بعدی) امروز به دانشگاه تهران تعلق دارد. در ۱۳۰۹ش، حوض خانه با تغییر شکل از صلیب به مستطیل به موزۀ هنرهای ملی تبدیل شد که تنها بنای باقی مانده از باغ نگارستان است. مدرسه ای نیز برای گسترش و پیشرفت صنعت قالی بافی ساخته شده که بعدها هنرستان عالی هنرهای زیبای ایرانی خوانده شد، هنرستان در دورۀ محمدرضا شاه، نخست به ادارۀ هنرهای زیبا، و سپس وزارت فرهنگ و هنر (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کنونی) تبدیل شد که بخشی از بناهای نگارستان در آن هنوز باقی است. بنای دیگری نیز به سازمان برنامه و بودجه (وزارت برنامه و بودجۀ کنونی) اختصاص یافت. خیابان نگارستان در فاصلۀ خیابان های صفی علی شاه و ظهیرالاسلام نیز نشان دهندۀ حدود باغ نگارستان است.
کاخ ییلاقی فتحعلی شاه قاجار. ساختمان های اداری، آموزشی، و فرهنگی ـ هنری کنونی، واقع در تهران بین سال های ۱۲۲۲ـ۱۲۲۴ق در بخش شمالی تهران آن روز (میدان بهارستان کنونی) بنا شد. بناهای اصلی در مرکز باغ واقع شده بود. مهم ترین آن ها کوشک یا کلاه فرنگی بزرگِ صلیبی شکل بود با چهار شاه نشین در چهارطرف، سقف گنبدی چهار کاسۀ مزیّن به گچ بری های طلایی و اتاقی معروف به اتاق موزه. کاخ اصلی شامل چندین اتاق، و تالار معروف سلام و عمارت حوضخانه یا دلگشا بود. کاخ، به سبب ۱۱۸ پردۀ نقاشی از فتحعلی شاه و پسران او و رجال ایرانی و نمایندگان کشورهای اروپایی، نگارستان خوانده می شد. عمارت حوضخانه، بنایی صلیبی شکل با سقف گنبدی گچ بری شده و استوار بر چهار ستون مارپیچی بود که حوض مرمرین میان آن ها قرار داشت، و در گذشته از روزنه هایی در ستون ها به داخل حوض آب فواره می زد. تالار قلمدان و گلخانۀ نارنجستان از دیگر بناهای نگارستان بود. در دورۀ محمدشاه، حصار جدیدی معروف به حصار دوم دور باغ کشیدند که میان دو حصار پادگان نظامی بر پا شده بود. حصار دوم تا ۱۳۱۳ق باقی بود. باغ نگارستان شاهد وقایع تاریخی بسیار بوده است. پس از توسعۀ شهر تهران در ۱۲۸۴ق، در دورۀ ناصرالدین شاه، نگارستان در محدودۀ شهر قرار گرفت و رفته رفته از اهمیت افتاد. با تشکیل وزارت عدلیه، و در دورۀ مظفرالدین شاه مدرسۀ فلاحت در آن، به مرکزی اداری و آموزشی تبدیل شد. در ابتدای سلطنت احمد شاه دو بخش شد، و در بخش جنوبی وزارت علوم و فوائد عامه و سپس مدرسۀ نقاشی کمال الملک (مدرسۀ صنایع مستظرفۀ بعدی) احداث شد که امروز با نام موزۀ کمال الملک در شمال وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی باقی است. در ۱۳۰۷ش، در دورۀ رضا شاه پهلوی، در بخش شمالی، بناهایی برای دارالمعلمین عالی و مدرسۀ علمیه احداث شد. بنای دارالمعلمین (دانشسرای عالی بعدی) امروز به دانشگاه تهران تعلق دارد. در ۱۳۰۹ش، حوض خانه با تغییر شکل از صلیب به مستطیل به موزۀ هنرهای ملی تبدیل شد که تنها بنای باقی مانده از باغ نگارستان است. مدرسه ای نیز برای گسترش و پیشرفت صنعت قالی بافی ساخته شده که بعدها هنرستان عالی هنرهای زیبای ایرانی خوانده شد، هنرستان در دورۀ محمدرضا شاه، نخست به ادارۀ هنرهای زیبا، و سپس وزارت فرهنگ و هنر (وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی کنونی) تبدیل شد که بخشی از بناهای نگارستان در آن هنوز باقی است. بنای دیگری نیز به سازمان برنامه و بودجه (وزارت برنامه و بودجۀ کنونی) اختصاص یافت. خیابان نگارستان در فاصلۀ خیابان های صفی علی شاه و ظهیرالاسلام نیز نشان دهندۀ حدود باغ نگارستان است.
wikijoo: باغ_نگارستان
پیشنهاد کاربران
پیشنهادی ثبت نشده است. شما اولین نفر باشید