باغ فین

لغت نامه دهخدا

باغ فین. [ غ ِ ] ( اِخ ) باغی است در فین نزدیک کاشان و آب چشمه فین از میان آن میگذرد و آنرا باغ شاه نیز نامند. طول باغ از مشرق به مغرب 157 گز و عرض آن از شمال بجنوب 144 گز است و مجموع مساحت آن 22608 گز مربع است. در وسط باغ بنای دو طبقه ای وجود دارد که حوض بزرگ «جوش » در میان آن ساخته شده است. چهار شاه نشین یا چهار صفه روبه چهار سمت گشاده و باز است. حوض جوش حوضی است که آب بوسیله مجراهای زیرزمینی از کف آن بالا می آید و حالت جوشش بخود میگیرد. بنای باغ و عمارت وسط آن بشرحی که در «نامه خسروان » اشاره شده از آثار شاه صفی ( 1038 - 1052 هَ. ق. ) است. در زمان فتحعلیشاه هم چهار طاق زیبائی در کنار حوض ساخته اند و بر سقف چهار طاقی صورت بندبازان دوران خاقان را نقاشی کرده اند. حوض جوش دیگری در زمان محمدشاه ساخته و کف آن فواره های کوچک نصب نموده اند. مظهر چشمه بزرگ فین بیرون باغ است و در زمان شاه سلیمان صفوی یک حوض تقسیم آب در آنجا ساخته اند که بهمین مناسبت این چشمه را چشمه سلیمانی نیز میخوانند. ( از مقاله مصطفوی ، مجله اطلاعات ماهانه شماره 77 ص 12 ). عمده شهرت این باغ در آن است که مرد نامی ایران امیرکبیر را در حمام باغ واقع در شمال شرقی بامر ناصرالدین شاه قاجار رگ زده اند.

فرهنگ فارسی

باغ در کاشان

دانشنامه آزاد فارسی

باغِ فین (کاشان)
باغِ فین
پیش از احداث باغ فین فعلی، باغ قدیمی تری از دورۀ آل بویه در جوار چشمۀ فین وجود داشت. در دورۀ شاه عباس اوّل صفوی باغ فعلی در فاصلۀ ۵۰۰ متری باغ قدیم احداث شد، و در فاصلۀ بین دو باغ، میدان بزرگی برای چوگان و دیگر بازی ها ایجاد گردید. در این زمان، کوشک شاه عباس در میانۀ باغ فین بنا شد. بعدها شاه صفی، ساختمان دو طبقه ای بر آن افزود، که به کلاه فرنگی شهرت داشت. پس از حملۀ افغانان، باغ روبه ویرانی نهاد؛ تا آن که در دورۀ کریم خان زند، در جنوب غربی آن، عمارت خلوت کریم خانی احداث شد. پس از این دوره، مجدّداً باغ به ویرانی کشیده شد؛ تا آن که در دورۀ فتحعلی شاه، مرمّت گردید. براساس کتیبۀ موجود، در ۱۲۲۶ق حوض خانۀ فتحعلی شاه را در گوشۀ جنوبی باغ بنا کردند. پس از قتل امیرکبیر در حمام فین، این باغ به فراموشی سپرده شد، و در دورۀ مشروطه پناهگاه اشرار گردید، و بسیار آسیب دید. از ۱۳۱۳ش، باغ و بناها مرمّت شد. در دهه های اخیر، سازمان میراث فرهنگی کوشک شاه عباس را مرمّت کرده است.

پیشنهاد کاربران

بپرس