باغ در باغ

دانشنامه آزاد فارسی

باغ در باغ (کتاب). گزیده­ای از مجموعه مقالات، یادداشت­ها و گفت­وگوهای هوشنگ_گلشیری در زمینه­ی ادبیات، سینما و فرهنگ. این کتاب نخستین بار در پاییز 1378، در دوجلد و مجموعا 868 صفحه، توسط انتشارات نیلوفر منتشر شد. گلشیری علاوه بر شهره بودن به داستان­ نویسی درجه یک و نیز به منزله ی برجستهترین مدرس داستان­نویسی ایران، به دلیل اشرافش بر ادبیات معاصر و مطالعات بسیارش در متون گذشته، به ویژه در زمینه­ی نثر، دستی توانا هم در نقد و تحلیل داشت. پاره­ای از بهترین مقالات او درباره­ی شعر و داستان، در این مجموعه­ی دو جلدی جمع­آوری و در 7 فصل تدوین شده است.
جلد نخست مجموعه، شامل دو فصل با عناوین "در نقد شعر" و در "نقد داستان" می­شود. گلشیری در فصل اول، در چندین مقاله که پیش­تر در نشریاتی چون جنگ اصفهان، پیام نوین، مفید و دنیای_سخن منتشر شده­اند ضمن بررسی و تحلیل شعر و آثار شاعرانی چون پرویز ناتل خانلری، نیما_یوشیج، احمد_شاملو، مهدی_اخوان_ثالث و فروغ فرخزاد به بیان دیدگاه­های خود درباره­ی شعر معاصر پرداخته. او در این مقالات با ارجاع مدام به متون کهن فارسی و ادبیات شرق و غرب نشان می دهد که اشراف کاملی بر کلیت ادبیات دارد. در فصل دوم، مقاله ینسبتا بلند اول (با عنوان سی سال رمان­نویسی) بررسی اجمالی سه کتاب بوف_کور (هدایت)، ملکوت (بهرام_صادقی) و سنگ_صبور (صادق_چوبک) است. و عجیب این­که گلشیری این سه داستان را در یک خط دیده. یادداشت­ها، نقدها و مقالات بعدی این فصل به موضوعات،اشخاص و آثاری چون بورخس، سیاحتنامه­ی ابراهیمبیگ، جمال­زاده و داستان­نویسی جدید، داش آکل، سه_قطره_خون، کلیدر، احمد_محمود، آموزش داستان­نویسی، تاثیر ادبیات کهن بر ادبیات معاصر، رمان سمفونی_مردگان، ساختار نمایشی و طرح و قصه در داستان کوتاه و بزرگ علوی پرداخته است. این مقالات، یا نوشتارهایی بوده­اند که به صورت مستقل به عنوان نقد و تحلیل به نشریات سپرده شده­اند یا گفتار سخنرانی گلشیری در مراکز فرهنگی خارج از ایرانند که غالبا نشریات فارسی دهه­های 1360 و 1350 آنها را منتشر کرده­اند. اهمیت این مقالات، علاوه بر نقد و بررسی­های مفصلی چون نقد کلیدر دولت­آبادی یا سمفونی مردگان عباس معروفی، در مقالاتی است که به صورت مستقیم یا غیر مستقیم به تبیین علمی داستان­نویسی و مسائل مربوط به این حوزه پرداخته اند.
در جلد دوم این کتاب طی فصل­هایی با عناوین "چند یادداشت"، "یاد یاران"، "در باب ادب کهن"، "سینمای معاصر" و "گفتگوها" 21 مقاله و یادداشت درج شده که به پاره­ای از مهم­ترینشان اشاره می­کنیم. اولین مقاله­ی این جلد مقدمه­ای است که گلشیری بر کتاب 8 داستان (که شامل 8 داستان به انتخاب گلشیری از اکبر سردوزآمی، رضا صفدری، قاضی_ربیحاوی، اصغر_عبداللهی، محمد_محمدعلی، علی محمداسفندیاری، صمد طاهری و ناصر زراعتی می­شود) نوشته است. در دو مقاله­ی بعدی فصل اول، با مقدمه­ای مختصر، نخست چند شعر از عبدالعلی عظیمی و بعد به همین منوال چند شعر از رضا_چایچی معرفی و ارائه شده. فصل بعدی این جلد، یادنامه­هایی است برای بهرام صادقی، مهدی اخوان ثالث و احمد_میرعلایی. در فصل سوم این جلد نیز دو مقاله­ی مهم با عناوین "روایت خطی: منابع شگردهای داستان­نویسی در ادبیات کهن" و "شکست روایت خطی: منابع شگردهای داستان­نویسی در ادبیات کهن" درج شدهکه پیش­تر در شماره­های 12 و 13 مجله ی تکاپو (1373) چاپ شده­اند. گلشیری در این فصل، ضمن مقاله و پیوست و جوابیه­­هایی که در تاریخ­های 3 ، 24 و 31 خرداد 1375 در روزنامه­ی سلام منتشر شده­اند از منظری زبان­شناختی به اشکالات ترجمه­ی بهاءالدین_خرمشاهی از قرآن کریم پرداخته است. فصل بعدی، سه مقاله­ی سینمایی گلشیری است که بر آثار مسعود_کیمیایی، علی_حاتمی و مجموعه­ی تلویزیونی دایی­جان ناپلئون نوشته شده است. و نهایتا فصل آخر این کتاب مشتمل بر 6 گفت­وگو با گلشیری است که طی دهه­های 1340 تا اواسط 1370 توسط افرادی چون قاسم هاشمی­نژاد، محمدعلی_سپانلو، فرج سرکوهی، علی­اصغر شیرزادی، محمد تقوی و حسین نوش­آذر صورت گرفته. یکی از این گفت­وگوها توسط دانشجویان دانشگاه پهلوی شیراز، طی سه نشست، در نیمه­ی دوم اسفند 1348 انجام شده. در مجموع، موضوع غالب گفت­وگوهای این فصل داستان­نویسی و مسائل مربوط به این زمینه است.
چاپ ششم این کتاب در سال 1397 منتشر شده است.

پیشنهاد کاربران

باغ در باغ : جایی که باغ و بستان در آن بسیار است . نظیر دیه بر دیه در این عبارت " که این راه دیه بر دیه است " اسرارالتوحید 141/1
( گرت نزهت همی باید به صحرای قناعت شو
که آنجا باغ در باغ است و خوان در خوان و وا در وا )
...
[مشاهده متن کامل]

( تازیانه های سلوک، نقد و تحلیل قصاید سنائی، دکتر شفیعی کدکنی، زمستان ۱۳۸۳، ص 258. )

بپرس