بازار رقابت انحصاری

در بازار رقابت انحصاری کالای فروشندگان بیشمار به جای اینکه با هم مشابه باشند از نظر کیفیت یا بسته بندی با یکدیگر متفاوت است؛ لذا کالاها کاملاً جانشین هم نیستند. فروشندگان که همان واحدهای تولیدی هستند باید قیمت هایی را تعیین کنند که بتوانند مشتریان بیشتری را جلب و جذب کنند، زیرا در غیر این صورت مشتریان به کالاهایی با کیفیت مشابه یا پایین تر، اما ارزان قیمت تر مراجعه می کنند. در این زمان است که رقبا بازار را به دست می آورند. در این بازار نقش تبلیغات و آگهی ها نمایان می شود و واحدهای تولیدی برای ایجاد تمایز و تفاوت میان کالاها و خدمات خود و سایر تولیدکنندگان به آگهی های تجاری متوسل می شوند. هرچند این سازمان و شرکت ها هزینه هایی برای جلب مشتریان متحمل می شوند، اما پس از مدت زمان کوتاهی با سودآوری بالا این هزینه جبران می شود که به این ترتیب تعادل در بازار رقابت انحصاری به وجود می آید. بازار رقابت انحصاری دارای وی‍‍ژگیهای زیر است:
• تعداد تولیدکننده ها و مصرف کننده ها در این بازار زیاد است، به طوری که هیچ کدام توانایی کنترل کامل قیمت بازار را ندارند. هر چند تولیدکننده ها هر کدام درجه ای از کنترل روی قیمت بازار را دارند.
• مصرف کننده ها می دانند که تفاوت های غیرقیمتی بین کالاهای تولیدکنندگان مختلف وجود دارد.
• موانعی بر سر راه خروج و ورود بنگاه ها به بازار وجود دارد.
وژگیهای بلندمدت یک بازار رقابت انحصاری تقریباً شبیه بازار رقابت کامل است. تفاوتی که بین این دو وجود دارد این است که در بازار رقابت انحصاری، کالاها غیرهمگن هستند و در این بازار، رقابت غیرقیمتی نیز وجود دارد.
رقابت انحصاری در تاریخ عقاید اقتصادی در اعتبار علمی ادوارد چمبرلین است. چمبرلین اقتصاددان آمریکایی که در کتاب خود تحت عنوان نظریه رقابت انحصاری که در سال ۱۹۳۳ به چاپ رسید تأکید می کند که بازارهای اقتصادی ممکن است روی یک سطح یا طیف افقی در نظر گرفته شوند که انحصار کامل در حد نهایی راست آن و بازار رقابت کامل در حد نهایی چپ آن قرار دارد. بین این دو بازار از نظر تعیین قیمت توافقی وجود ندارد و در نتیجه قیمت ها از طریق عناصر انحصاری و رقابتی تعیین می شود. [ ۱]
یک بازار رقابت انحصاری چند ویژگی اصلی دارد:
• وجود تمایز بین کالاها
• تعداد زیاد بنگاه ها
• عدم وجود هزینه ورود و خروج به بازار در بلندمدت
• وجود استقلال در تصمیم گیری بنگاه ها
• وجود حدی از قدرت بازار
• عدم تقارن اطلاعاتی بین فروشندگان و خریداران