بازار بین الحرمین

بازار بیْنُ الحَرَمِین
اولین مرکز کتاب فروشی های تهران، بین دو مسجد شاه (مسجد امام کنونی) و جامع/جمعه، واقع در منطقۀ بازار تهران که، به همین سبب، بین الحرمین نام گرفته است. بنای آن احتمالاً به اواسط دورۀ قاجار تعلق دارد. دالان ها و کوچه های بسیار تودرتوی بازار بین الحرمین به چهارسو بزرگ در بازار تهران ختم می شود. نخست، مرکز تولید ابزار و وسایل حلبی بود و بازار حلبی سازها نام داشت. بعدها، مغازه های صحافی در آن تأسیس شد. در اواخر دورۀ قاجار، اولین کتاب فروشی های تهران در آن پدید آمدند و، به همین سبب، به دارالعلم شهرت یافت. اولین کتابخانۀ عمومی تهران، با نام کتابخانۀ ملی ملک در بازار بین الحرمین تأسیس شد که حاج حسین آقا ملک بنیانگذار آن بود. بازار بین الحرمین، محل سکونت شخصیت های برجسته و مهم مانند خاندان امام جمعۀ تهران بود و در دورۀ مشروطه، به سبب تجمع مبارزان و مخالفان در مسجدهای شاه و جامع، از مراکز سیاسی مهم تهران به شمار می رفت. بعدها کتاب فروشی ها در خیابان ناصرخسرو مرکزیت یافتند و بین الحرمین به یک بازار عادی تبدیل شد. امروز تنها در بخش کوچکی از آن طاق آجری قدیمی به چشم می خورد و باقی محوطه با مصالح دیگر مسقف شده است.