بازار برق

بازار برق سیستمی است برای خرید و فروش برق به صورت عرضه و تقاضا که به منظور تعیین قیمت برق برپا می شود. [ ۱] در ساختار جدید صنعت برق، بر خلاف ساختار قدیم آن که مدیریت تولید، توزیع و انتقال، مدیریتی واحد بود، سیستم های نامبرده به صورت مستقل عمل می کنند. [ ۲] در این میان بازار برق به عنوان واسطی بین سیستم های مذکور عمل خواهد کرد و ساختار اقتصادی صنعت برق را به چهار بخش عمده فروش، ترانزیت، خرید عمده و خرده فروش تقسیم می نماید. [ ۳]
از نظر اقتصادی، برق کالایی است که قابلیت خرید، فروش و معامله دارد. بازار برق سیستمی است که خرید را از طریق پیشنهادها برای خرید امکان پذیر می کند. فروش، از طریق پیشنهادها برای فروش؛ و معاملات کوتاه مدت، به طور کلی به صورت مبادله مالی یا تعهدی. مناقصات و پیشنهادها از اصول عرضه و تقاضا برای تعیین قیمت استفاده می کنند. معاملات بلند مدت قراردادهایی شبیه به قراردادهای خرید نیرو است و عموماً معاملات دو طرفه خصوصی بین طرف طرفین به حساب می آیند.
معاملات عمده فروشی ( پیشنهادها ) در برق به طور معمول توسط اپراتور بازار یا یک نهاد مستقل ویژه با هدف ویژه حل و فصل می شود. اپراتورهای بازار معاملات را انجام نمی دهند اما اغلب به منظور حفظ تعادل تولید و بار نیاز به دانش تجارت دارند. کالاهای موجود در بازار برق به طور کلی از دو نوع تشکیل می شوند: توان و انرژی. توان نرخ انتقال برق خالص اندازه گیری شده در هر لحظه معین است و با مگاوات اندازه گیری می شود. انرژی، الکتریسیته است که برای یک دوره معین در یک نقطه اندازه گیری جریان می یابد و با مگاوات ساعت اندازه گیری می شود.
بازارهای کالاهای وابسته به انرژی تولید خالص را برای تعدادی از بازه ها معمولاً در ۵، ۱۵ و ۶۰ دقیقه انجام می دهند. بازار کالاهای مرتبط با نیرو که برای اطمینان از قابلیت اطمینان توسط اپراتورهای بازار مورد نیاز و مدیریت می شوند، خدمات جانبی به حساب می آیند و شامل اسامی مانند ذخیره چرخشی، ذخیره غیرچرخشی، ذخایر عملیاتی، ذخیره پاسخگویی، تنظیم و ظرفیت نصب شده هستند.
در بازار عمده فروشی، مالکین نیروگاه ها برق تولیدی خود را در بازار ارائه می نمایند. برخی از اطلاعاتی که مالکان نیروگاه ها باید به بازار اعلام کنند به شرح زیر است:[ ۴]
• قابلیت تولید ابراز شده
• قابلیت تولید قابل گسیل با تعیین اثرات هر یک از محدودیت ها
• متوسط هزینه متغیر تولید واحد نیروگاهی
• ظرفیت اختصاص یافته به ترانزیت ( به تفکیک ) ، همراه با سایر اطلاعات مربوط به آن ( همچون نیاز مصرف مصرف کننده برای همان ساعت، قدرت قراردادی ترانزیت و مشخصات عرضه کننده و مصرف کننده )
• اولویت نسبی ترانزیت ( ها ) در اعمال خاموشی یا مدیریت مصرف
• نرخ پیشنهادی انرژی تولیدی واحد نیروگاهی مزبور ( برای باقی مانده ظرفیت واحد نیروگاهی تا سقف قابلیت تولید ابراز شده ) و برای هر ساعت از هر روز