بارتولینا سیسا ( انگلیسی: Bartolina Sisa؛ ۱۷۵۰ – ۵ سپتامبر ۱۷۸۱ ) یک زن آیمارایی و قهرمان بومی بود که شورش های متعددی را علیه امپراتوری اسپانیا در چارکاس، که در آن زمان بخشی از نایب الملک نشین پرو و بولیوی کنونی بود، رهبری کرد. او در کنار همسرش، رهبر سرخ پوستان بومی توپاک کاتاری، در سازماندهی اردوگاه های نظامی بومی ها که لاپاز را به محاصره درآورده بودند، شرکت داشت. بارتولینا عاقبت مورد خیانت قرار گرفت و به مقامات اسپانیایی تحویل داده شد که آنها نیز بعداً او را اعدام کردند.
... [مشاهده متن کامل]
بارتولینا سیسا در حدود سال ۱۷۵۰ در جامعه بومی کاراکوتو، روستایی در رئال اودینسیا چارکاس در نایب الملک نشین پرو به دنیا آمد. پدر و مادرش خوزه سیسا و جوزفا وارگاس بودند. او هنوز کودک خردسالی بود که خانواده اش به سیکا سیکا نقل مکان کردند.
بارتولینا سیسا، همسرش و دیگر رهبران بومی مانند خوزه گابریل کوندورکانکی، که بعدها به عنوان توپاک آماروی دوم معروف شد، و برادران داماسیو و توماس کاتاری در جهت هدف ایدئال خود، که توانمند ساختن بومیان بود، به هم پیوستند. آنها موفق شدند حدود ۱۵۰۰۰۰ بومی، عمدتاً کچوا و آیمارا را حول آرمان خود جمع کنند.
در ۱۳ مارس ۱۷۸۱ سیسا و توپاک کاتاری شهر لاپاز، پایتخت آن زمان چارکاس و مقر استعمار رئال اودینسیا، را با نیرویی متشکل از ۲۰۰۰۰ نفر محاصره کردند و بعداً ۸۰۰۰۰ نفر دیگر به آنها ملحق شدند. این شهر در دره ای محصور با دسترسی محدود واقع شده است و محاصره توانست تمام رفت و آمدها به شهر را به طور کامل مسدود کند. در این مدت، سیسا در همه گذرگاه های کوهستانی که به شهر منتهی می شد اردوگاه های نظامی برپا کرد و به عنوان فرماندهی اصلی نیروهای بومی عمل می کرد. در ۲۱ مه، یک نیروی نظامی اسپانیایی تلاش کرد تا محاصره را عقب زده و سیسا را دستگیر کند، اما موفق نشد.
کاتاری و سیسا اردوگاهی را در ال آلتو برپا کردند و ارتش آنها به مدت ۱۸۴ روز، از مارس تا ژوئن و از اوت تا اکتبر، محاصره را حفظ کرد. سیسا یکی از فرماندهان محاصره بود و پس از دستگیری کاتاری در آوریل نقش مهمی را ایفا کرد.
پس از تقریباً ۱۹۰ روز، سرانجام محاصره، با ورود نیروهای تقویتی اسپانیایی که از لیما، لاپلاتا و بوئنوس آیرس آمدند، شکسته شد. نیروهای اسپانیایی از دیگر جوامع بومی که مخالف کاتاری بودند کمک دریافت کردند و این در نهایت به دستگیری او انجامید. آنها در سپتامبر ۱۷۸۲ به دار آویخته شدند.
... [مشاهده متن کامل]
بارتولینا سیسا در حدود سال ۱۷۵۰ در جامعه بومی کاراکوتو، روستایی در رئال اودینسیا چارکاس در نایب الملک نشین پرو به دنیا آمد. پدر و مادرش خوزه سیسا و جوزفا وارگاس بودند. او هنوز کودک خردسالی بود که خانواده اش به سیکا سیکا نقل مکان کردند.
بارتولینا سیسا، همسرش و دیگر رهبران بومی مانند خوزه گابریل کوندورکانکی، که بعدها به عنوان توپاک آماروی دوم معروف شد، و برادران داماسیو و توماس کاتاری در جهت هدف ایدئال خود، که توانمند ساختن بومیان بود، به هم پیوستند. آنها موفق شدند حدود ۱۵۰۰۰۰ بومی، عمدتاً کچوا و آیمارا را حول آرمان خود جمع کنند.
در ۱۳ مارس ۱۷۸۱ سیسا و توپاک کاتاری شهر لاپاز، پایتخت آن زمان چارکاس و مقر استعمار رئال اودینسیا، را با نیرویی متشکل از ۲۰۰۰۰ نفر محاصره کردند و بعداً ۸۰۰۰۰ نفر دیگر به آنها ملحق شدند. این شهر در دره ای محصور با دسترسی محدود واقع شده است و محاصره توانست تمام رفت و آمدها به شهر را به طور کامل مسدود کند. در این مدت، سیسا در همه گذرگاه های کوهستانی که به شهر منتهی می شد اردوگاه های نظامی برپا کرد و به عنوان فرماندهی اصلی نیروهای بومی عمل می کرد. در ۲۱ مه، یک نیروی نظامی اسپانیایی تلاش کرد تا محاصره را عقب زده و سیسا را دستگیر کند، اما موفق نشد.
کاتاری و سیسا اردوگاهی را در ال آلتو برپا کردند و ارتش آنها به مدت ۱۸۴ روز، از مارس تا ژوئن و از اوت تا اکتبر، محاصره را حفظ کرد. سیسا یکی از فرماندهان محاصره بود و پس از دستگیری کاتاری در آوریل نقش مهمی را ایفا کرد.
پس از تقریباً ۱۹۰ روز، سرانجام محاصره، با ورود نیروهای تقویتی اسپانیایی که از لیما، لاپلاتا و بوئنوس آیرس آمدند، شکسته شد. نیروهای اسپانیایی از دیگر جوامع بومی که مخالف کاتاری بودند کمک دریافت کردند و این در نهایت به دستگیری او انجامید. آنها در سپتامبر ۱۷۸۲ به دار آویخته شدند.
