بادیء

[ویکی فقه] البادِیء در مقام اشاره به آفرینش نخستین و غالباً همراه با فعل «یُعیدُ» به کار رفته، هم چنان که مضارع آن از باب إِفعال (یُبْدِیءُ) نیز در همین مقام و همراه با فعل «یُعید» است.
البادِیء، اسم فاعل از ریشه ثلاثی «ب د ء» که ماضی و مضارع آن (بَدَءَ، یَبْدَءُ) در چند آیه قرآن ، در مقام اشاره به آفرینش نخستین و غالباً همراه با فعل «یُعیدُ» به کار رفته، هم چنان که مضارع آن از باب إِفعال (یُبْدِیءُ) نیز در همین مقام و همراه با فعل «یُعید» در سه آیه قرآن آمده است.

نظر مفسرین در معنای البادِیء
تقریباً در نظر همه مفسّران، «بَدَءَ» و «أبْدَءَ» که عموماً با «إِبْتَدءَ» هم گون شمرده می شود، به یک معنی اند. به نظر طبری، «یَبْدَءُ الخَلق » بر «از نیستی به هستی آوردن» دلالت دارد، که به این قول باز می گردد که «یَنْشَأُ خَلْقَ شَیْءٍ مِنْ غیرِ أصلٍ» یا «مِنْ غیرِ شی ءٍ». همچنین است در نظر خطّابی که، بنا به نقل بیهقی ، در این مورد از فعل «إِخترع » کمک می گیرد و نیز در نظر زجّاجی و غزالی.
امّا عبدالقادر بغدادی در این باب نظر دیگری دارد که بنابرآن «اَبْدَءَ» بالاخص بر «از نیستی به هستی آوردن» دلالت دارد، در حالی که «بَدَءَ» به معنی «چیزی را نخست بار انجام دادن» است.

← نکته ابهام آمیز در تفسیر برخی
آفرینش دوباره آدمیان نیز یکی از مضامین اساسی قرآن است. خداوند، هم چنان که بندگان را یک بار آفریده، در روز بازپسین بار دیگر آنها را زنده خواهد کرد و رستاخیز ْ «آفرینش دوم » یا «تولّد دوم » (ألنَّشْأةَالا´خِرَةَ، «ألنَّشْأَةَ الاُخْرَی،» است در مقابل آفرینش اوّل («النشأةَ الأُولی ».
هم سان شمردن این دو آفرینش بی جهت نیست: دلیل امکان آفرینش دوم، هم چنان که چند بار گفته شده ، در خودِ آفرینش اول وجود دارد. معنی آفرینشِ دوباره ـ چنان که اشاره شد، به ویژه در تقابل با «بَدَءَ» یا «اَبْدَءَ» ـ با فعل «أَعاد» و مضارع آن بیان شده است: إِنَّهُ یَبْدَءُ الخَلْقَ ثُمَّ یُعیدُهُ. ؛ اَوَلَمْ یََروْا کَیْفَ یُبْدِءُالله الْخَلْقَ ثمَّ یُعیدُهُ

← معنای مناسب برای «یُعید»
...