باختین میخاییل

دانشنامه آزاد فارسی

باخْتین، میخائیل (۱۸۹۵ـ۱۹۷۵)(Bakhtin, Mikhail)
نظریه پرداز ادبی و فیلسوف روسی، مؤسس مکتبی در نقد ادبی، مشهور به منطق گفت وگویی. این مکتب بر نسبت نویسنده با اثرش، اثر با خوانندگانش، و هر سه با نیروهای اجتماعی و تاریخی پیرامونشان تأکید دارد. تا ۱۹۱۸ در دانشگاه پتروگراد تحصیل کرد و سپس تا ۱۹۲۴ به قلم فرسایی در زمینۀ اخلاقی و زیبایی شناسی پرداخت. او با فرمالیستهای روس مخالف بود، که متن ادبی را اثری مصنوع و حاصل جمع صنایع ادبی اش می دانستند. باختین برعکس به وجوه معناشناختی اثر معتقد بود و معنی را مهم تر از ساختار می دانست. در ۱۹۲۷ در کتابی به نام فرویدیسم: طرحی انتقادیبه فروید تاخت که چرا مسئلۀ پیچیدۀ تعبیررا به فرمولی ساده کرده است. در ۱۹۲۸ کتابِ روش صوری۷ را در نقد فرمالیست ها نوشت. آثار دیگری نیز دربارۀ نظریه و تاریخ رمان تألیف کرد که هیچ یک تا ۱۹۶۳ که به شهرت رسید، منتشر نشدند. او در این آثار به تشریح این عقیدۀ خود پرداخت که رمان، در مقام مهم ترین نوع ادبی، هم منعکس کننده و هم شکل دهندۀ حدّ اعلایی از خودآگاهی فرهنگی است.

پیشنهاد کاربران

بپرس