باب علی

[ویکی حج] باب علی (ابهام زدایی). باب علی ممکن است در معانی ذیل به کار رفته باشد:

[ویکی حج] باب علی (مسجدالحرام). باب علی(ع): از درهای ضلع شرقی مسجدالحرام است. در علت نام گذاری این باب، ورود حضرت علی(ع) از آن برای گزاردن نماز در سده پنجم ق، اشاره شده است. از این باب با نام های دیگری چون باب البَطحاء، باب سوق اللیل، باب بنی هاشم یاد شده است. این باب در دوره های گوناگون مرمت و بازسازی شده است که در یکی از بازسازی ها این باب ویران و بازسازی شد که این تجدید بنا باعث تغییرهایی در شکل معماری آن گشت. در گسترش اول سعودی ها این باب از میان رفت و محدوده آن به مسعی افزوده شد، به جای آن، دری دیگر با سه طاق و دو ورودی در مسعی با همین نام ساخته شد.
باب علی(ع) از درهای مسجدالحرام در جنوب دیوار شرقی مسجد استکه در سده سوم ق. با نام باب البَطحاء به سبب قرار گرفتن در برابر مجرای وادی بطحاءو نیز باب سوق اللیل (جایی در مکه)و باب بنی هاشماز آن یاد شده است.
نخستین بار در سده پنجم ق. به نام این باب و ورود حضرت علی(ع) از آن برای گزاردن نماز اشاره شده است.از آن هنگام تاکنون این در با همین نام شناخته می شود.برخی قرار گرفتن این باب در برابر شعب علی(ع) (بنی هاشم یا ابی طالب) را علت این نام گذاری دانسته اند.

[ویکی حج] باب علی (مسجدالنبی). باب علی(ع): از درهای ضلع شرقی مسجدالنبی، می باشد. این باب، ورودی خانه حضرت علی(ع) به مسجد پیامبر بود. در سال سوم ق. طبق فرمان خداوند، همه درهایی که به مسجد باز می شد بسته شد مگر درب خانه حضرت علی(ع)، که باعث اعتراض عده ای از مسلمانان شد. در سال ۸۸ق. به فرمان عمر بن عبدالعزیز، والی حرمین شریفین، خانه حضرت ویران شد و سال ها بعد روبروی مکان این خانه، دری به نام باب علی ایجاد شد. در گسترش دوم دوران سعودی، در ضلع شرقی، دری به نام «باب امیرالمؤمنین علی بن ابی طالب رضی الله عنه» گشوده شد که دارای هفت ورودی است.
باب علی، ورودی خانه حضرت علی(ع) به مسجد پیامبر بود. این خانه در سمت شرق مسجد و شمال خانه پیامبر قرار داشتو محل سکونت وی در پی ازدواج با فاطمه، دختر پیامبر، بود. به گزارشی، این خانه از سوی حارثة بن نعمان، صحابی رسول خدا، به او بخشیده شد.به سال سوم ق. اندکی پیش از غزوه احد، پیامبر(ص) با دریافت فرمانی از خداوند، از همه مسلمانانی که در خانه های آن ها به مسجد باز می شد، خواست تا این درها را ببندند و در این میان، تنها در خانه علی مستثنا شد. پیامبر در پاسخ به اعتراض برخی، این حکم را از سوی خداوند دانست.این خانه تا روزگار ولید بن عبدالملک همچنان پا بر جای بود تا این که در گسترش مسجد به سال 88ق. حسن مثنی، فرزند امام حسن مجتبی، و فاطمه دختر امام حسین به فرمان عمر بن عبدالعزیز، والی حرمین شریفین (87-93ق.) به اجبار از این خانه بیرون شدند و خانه ویران شد.
در سال های بعد، در ضلع شرقی مسجد، روبه روی مکان این خانه، دری به نام باب علی ایجاد شد.از هنگام دقیق ساخته شدن این در، آگاهی در دست نیست. شماری از منابع معاصر آن را از درهای ساخته شده در دوره مهدی عباسی (حک: 158-169ق.) برشمرده اند.ابن زباله آن را دومینو ابن نجار نخستینباب در شرق مسجد از سمت قبله دانسته اند. بر پایه گزارشی، محل نماز بر مردگان کنار این در قرار داشته است.