باب ام هانی

[ویکی فقه] باب ام هانی به یکی از درهای پیشین ضلع جنوبی مسجدالحرام اطلاق می شود.
باب ام هانی در قسمت پایانی سمت غربی دیوار جنوبی قرار داشت. این در به علت مجاورت با خانه ام هانی دختر ابوطالب ، به این نام خوانده می شد. این باب در دوره های گوناگون با نام های متفاوت شناخته شده است: اجیاد کبیر به علت نزدیکی آن به کوچه ای که به منطقه اجیاد کبیر راه داشت ؛ باب ابوجهل به سبب نزدیکی به خانه وی ؛ باب الملاعبه در سده نهم ق. به علت نزدیکی به خانه فرمانده نیروهای شریف مکه که ملاعبه نام داشت ؛ باب الشریف از سده ۱۱ق. به سبب بیرون آمدن شرفای مکه از این در ؛ باب الحمیدیه در سده ۱۴ق. به علت روبه رو بودن با دار الحکومه عثمانی که به دستور عبدالحمید دوم عثمانی ساخته شد. نیز نام هایی چون باب الفرج و باب المعامل بدون اشاره به وجه تسمیه، برای این در یاد شده است.
بازسازی باب ام هانی در دوران مهدی عباسی
این باب در گسترش دوم دوران مهدی عباسی و در پی ویران شدن خانه ام هانی به سال ۱۶۷ق. با دو ورودی ساخته شد. ارتفاع باب کمی بیش از ۱۳ ذراع (حدود ۵/۶ متر) و پهنای آن کمی بیش از ۱۴ ذراع (حدود هفت متر) بود. بنای باب عبارت بود از: دو ورودی به هم پیوسته و ستونی مرمرین در میان آن ها که بر پایه ای از چوب ساج و مزین به آب طلا قرار گرفته بود. گزارش های منابع سده پنجم تا دهم ق. از استمرار وضعیت باب حکایت دارد. در گسترش مسجد به سال ۹۸۴ق. در دوران سلطان مراد سوم این در نیز بازسازی شد و پهنای در به شش متر تغییر یافت. پهنای هر ورودی در این گسترش دو متر بود. بر بالای در، هماهنگ با درهای دیگر دیوار جنوبی، طاق هایی نیم دایره قرار داده شد. بسمله و آیات ۱-۳ فتح: {انا فتحنا لک فتحا مبینا لیغفر لک الله ما تقدم من ذنبک و ما تاخر و یتم نعمته علیک و یهدیک صراطا مستقیما و ینصـرک الله نصـرا عزیزا} با خط ثلث بر بالای این طاق ها نقش بسته بود. در بخش پیشین این در، ایوانی با دو طاق وجود داشت که بالای آن ها ۱۳ کنگره قرار گرفته بود. ارتفاع این در از کف رواق جنوبی مسجدالحرام ۱۲ پله یا ۱۰ پله بود و بر دو ورودی آن، چهار لنگه در چوبی محکم قرار داده بودند.
باب ام هانی در دوران گسترش اول سعودی
به سال ۱۰۰۳ق. شریف ابونمی ثانی مصلایی برای شرفای مکه نزدیک این باب در مسجدالحرام ساخت. از این رو، شرفا از باب ام هانی رفت و آمد می کردند. این باب در گسترش اول دوران سعودی (۱۳۶۹-۱۳۷۵ق.) برداشته شد.

[ویکی حج] باب اُمّ هانی: از درهای پیشین ضلع جنوبی مسجدالحرام بوده است. این در به خاطر مجاورت با خانه ام هانی دختر ابوطالب، به این نام خوانده می شد. برای این در نام های مختلفی ذکر شده است ازجمله: اجیاد کبیر، باب ابوجهل، باب الملاعبه، باب الشریف، باب الحمیدیه، باب الفرج و باب المعامل. این باب در گسترش دوم دوران مهدی عباسی و در پی ویران شدن خانه ام هانی به سال ۱۶۷ق. با دو ورودی ساخته شد. این باب در گسترش اول دوران سعودی (۱۳۶۹-۱۳۷۵ق.) برداشته شد.
باب ام هانی در قسمت پایانی سمت غربی دیوار جنوبی قرار داشت. این در به علت مجاورت با خانه ام هانی دختر ابوطالب، به این نام خوانده می شد.این باب در دوره های گوناگون با نام های متفاوت شناخته شده است: اجیاد کبیر به علت نزدیکی آن به کوچه ای که به منطقه اجیاد کبیر راه داشت؛ باب ابوجهل به سبب نزدیکی به خانه وی؛ باب المُلاعَبه در سده نهم ق. به علت نزدیکی به خانه فرمانده نیروهای شریف مکه که ملاعبه نام داشت، باب الشریف از سده 11ق. به سبب بیرون آمدن شرفای مکه از این در، باب الحَمیدیه در سده 14ق. به علت روبه رو بودن با دارالحکومه عثمانی که به دستور عبدالحمید دوم عثمانی (حک: 1293-1327ق.) ساخته شد.نیز نام هایی چون باب الفَرَجو باب المُعاملبدون اشاره به وجه تسمیه، برای این در یاد شده است.
این باب در گسترش دوم دوران مهدی عباسی (حک: 159-169ق.) و در پی ویران شدن خانه ام هانی به سال 167ق.با دو ورودی ساخته شد.ارتفاع باب کمی بیش از 13 ذراع (حدود 5/6 متر) و پهنای آن کمی بیش از 14 ذراع (حدود هفت متر) بود.بنای باب عبارت بود از: دو ورودی به هم پیوسته و ستونی مرمرین در میان آن ها که بر پایه ای از چوب ساج و مزین به آب طلا قرار گرفته بود. گزارش های منابع سده پنجم تا دهم ق.از استمرار وضعیت باب حکایت دارد. در گسترش مسجد به سال 984ق. در دوران سلطان مراد سوم (حک: 982-1003ق.) این در نیز بازسازی شد و پهنای در به شش متر تغییر یافت. پهنای هر ورودی در این گسترش دو متر بود.بر بالای در، هماهنگ با درهای دیگر دیوار جنوبی، طاق هایی نیم دایره قرار داده شد. بسمله و آیات 1-3 سوره فتح: اِنَّا فَتَحْنَا لَکَ فَتْحاً مُبِیناً* لِیَغْفِرَ لَکَ اللهُ مَا تَقَدَّمَ مِنْ ذَنْبِکَ وَ مَا تَاَخَّرَ وَ یُتِمَّ نِعْمَتَهُ عَلَیْکَ وَ یَهْدِیَکَ صِرَاطاً مُسْتَقِیماً* وَ یَنْصُـرَکَ اللهُ نَصـْراً عَزِیزاً با خط ثلث بر بالای این طاق ها نقش بسته بود.