ایوار

برخی زمانهای یک شبانه روز
ōšbām/uzbām=سپیده دم
ud hamgōnag māh ud ātaxš ī wahrām ayāb ātaxš ī ādarōg bāmdād ud nēm - rōz ud ēbārag namāz ud stāyišn kardan, ( Anklesaria, 1913, p. 144 )
و همین گونه ماه و آتش بهرام یا آتش آذروگ ، بامداد و نیمروز و ایوارگ نماز و ستایش کردن،
میونگ خرد
ēbārag gāh ēn gōwēd kū az wināh ī - tān kard ēstēd pad - petīt bēd tā - tān man be āmurzēm čē paydāg kū ēdōn čiyōn rōšnīh ī xwaršēd ō zamīg rasēd u - š gōwišn ō zamīg āyēd. ( Jamasp - Asana, 1913, p. 48 )
هنگام ایواره این گوید که، از گناه که کرده اید به توبه باشید تا من شما را بیامرزم، زیرا آشکار [است] که همچنانکه روشنی خورشید به زمین رسد، گوشن او به زمین آید
چیدگ پور یوکیشان
xwaršēd bāmdād abāyēd yaštan tā nēm - rōz, ud ān#ī nēm - rōz abāyēd yaštan tā ēbārag gāh, ud ān#ī ēbārag gāh abāyēd yaštan tā šab, hamē ka xwēš - kārīh rāy be sazīhēd, ud pas yazēd ā šāyēd.
خورشید بامداد اباید یشتن تا نیمروز ، و آنِ نیمروز اباید یشتن تا ایواره گاه ، و آنِ ایواره اباید یشتن تا شب . همی که خویشکاری ( =انجام وظیفه ) را سزیهد ( بگذرد ) ، و پس [ از ان زمان] بیزد، پس شاید.
شایست نشایست
ایرانیان شبانروز را بچند گونه بخش میکردند یکی از انها پنج بخش است
uzērin=بیرون رفتن=غروب
ušahin=نیمه شب تا سپیده دم
ēbsrūsrim= ابسروسرم /از ایوار تا نیمه شب
hāwan=هاونگاه بامداد ( هاون دو چیم دارد یکی هاو/هوم بچم کوبیدن و دیگر هاون از همیه=اتخاد/اجتماع است )
rabihwin=ربیهوین/ربیثوبین/ربیتوبین=نیمروز
asmān, zāmyād, māraspand, anagrān rōz ud ahunawad gāh tā ō uzērin gāh har rōz pad uzērin gāh panǰ - ēk az widardān ul uzāyēnd pad ēbsrūsrim gyānōmand, pad ušahin ahōš bawēnd. pad hāwan ō hamīh ī hanǰaman *xwānīhēnd, pad rabihwin ēk ō did rāmēnānd. ( Anklesaria, 1964, p. 157 )
آسمان، زامیاد، ماراسپند، انغران ( نام روزهای بیست و هفتم تا سی ام هر ماه ) و اهونودگاه تا به ازیرینگاه، هر روز به ازیرینگاه یک پنجم از گذشتگان برخیزند در ایبیسروثرم جانومند در اشهین آهوش ( بیمرگ ) بوند به هاون[گاه] به همیه ( = اجتماع ) انجمن فرا خوانده شوند به رپیهوین یکدیگر را رامش بخشند
*ušahin gāh ahōšīh [ī] wispān rōšn - tōhmagān rāy, pad ham ēwēnag yašt kunēnd, ahōš bawēnd ud *ušhain nām az ahōšīh. ( Anklesaria, 1964, p. 156 )
اشهینگاه ( =نیمه شب تا سپیده ) به اهوشیه ( بی مرگی ) همه روشن تخمگان به همین گونه یشت کنند [تا] بی مرگ باشند و نام اشهین از اهوشیه است ( سره ان اهوشین بوده )
nām ī uzērin gāh az ul - uzāyišnīh.
نام اُزیرن گاه از ال ازایشنیه . ( = ازیرین با uzīdan: ازایشن/ازادشن هم ریشه است )
. rabihwin nām az rāmišn
ušhain nām az ahōšīh
hāwan nām az hamīh
u - š ēbīh nām az gyān ast
و نام هاون از همی ( = اتحاد، اجتماع ) است
ōšbām/uzbām=سپیده دم

وار: این پسوند هم در فارسی و هم در ترکی ( آذربایگان ) بخاطر زبان پهلوی فارسی میانه ساسانی یکسان هست!
پسوند شایستگی، لیاقت و همسانی - مانند: شاهوار ( شَهوار ) ، شیروار، دیوانه وار، آدم وار، فرشته وار، گوسفند وار
پسوند دارندگی و همراهی - از ریشه ایرانی باستان ( سنگ نوشته های هخامنشی ) : bāra از ریشه bar: بار - بردن و حمل کردن
مانند: بزرگوار، امیدوار، سوگوار، پروار، استوار، عیالوار، خانوار ( خانه وار ) ، دِلوار ( دلاور ) !
( ( پس از "وار" پسوند "وَر" هم از آن ساخته شد! ) )
معنی: ماه نشان، ماهرُو، خوشچهره، خوشمَل ( خوشتیپ ) -
والا، گرانمایه، ارزنده، شکوهمند، با شوکت، گیرا، جذاب، کاریزما دار! -
جوانمرد، رادمرد، کریم، بخشنده، دل گنده و دریادل، دست و دل باز -
گشاده رو، خوش مَشرَب، زودجوش، خوش برخورد، خوش رفتار، نیک کردار، مِهربان
آن را با "ایوار: غروب آفتاب" همسان ندانید!
ایوار - در فارسی میانه پهلوی ساسانی ( پارسیگ، پارسیک ) :
اِبارَگ ( ēbārag و ēwbārag )
واژه evening هم از ایوار گرفته شده است!
در نوشته های چیده ( چکیده ) اندرز پوریوت کیشان ( پوریوتکیشان ) ، اندرز ۵۱:
51 - ēbārag gāh ēn gōwēd kū az wināh ī - tān kard ēstēd pad - petīt bēd tā - tān man be āmurzēm čē paydāg kū ēdōn čiyōn rōšnīh ī xwaršēd ō zamīg rasēd u - š gōwišn ō zamīg āyēd. ( Jamasp - Asana, 1913, p. 48 )
هنگام غروب آفتاب ( عصر ) این را گوید که، از گناه که کرده اید به توبه باشید تا من ( اورمزد ) شما را بیامُرزم، زیرا آشکار [است] که همچنانکه روشنی خورشید به زمین می رسد، وَخشور ( سخن اهورایی ) او [نیز] به زمین می آید.

اگر واژه دیار همان ( دید ار ) باشد، واژه ایوار هم از ( ایو ) و ( ار ) ساخته شده و ( ایو ) به معنای پنهان می باشد.