ایه وضو

[ویکی فقه] آیه وضو. آیه وضو یا «آیه قیام» یا «آیه مسح » به آیه ۶ سوره مائده اطلاق می شود.
۱. ↑ مائده/سوره۵، آیه۶.
فرهنگ فقه مطابق مذهب اهل بیت، ج۱، ص۲۱۲.
...

[ویکی شیعه] آیه وضو. آیه وضو، آیه ششم سوره مائده و تنها آیه قرآن که کیفیت وضو گرفتن را بیان کرده است. فقیهان شیعه و اهل سنت درباره معنای کلمه «الی»، و عبارت «ارجلکم» و نیز کلمه «کعبین» با هم اختلاف دارند. شیعیان با استناد به این آیه دست ها را از بالا به پایین می شویند و بخشی از روی پاها را مسح می کنند. مفسران اهل سنت شستن از بالا به پایین را لازم نمی دانند و بیشتر به شستن همه پا نظر دارند. شیعیان به جز آیه وضو به بیش از ۵۶۰ روایت درباره وضو و جزئیات آن نیز استناد می کنند.
فقهای شیعه معتقدند برای وضو ساختن، شستن دست ها از بالا به سمت نوک انگشتان واجب است؛ ولی اهل سنت به اتفاق می گویند شخص مخیر است دست ها را از پایین به بالا یا به عکس بشوید؛ ولی شستن از پایین (از سر انگشت ها) به بالا مستحب است. این اختلاف نظر علاوه بر روایات، به معنای کلمۀ «إلی» در این آیه نیز باز می گردد.
دلیل فقهای شیعه، روایاتی است که بیان می کند رسول خدا(ص) دست ها را از بالا به پایین می شست و روایاتی از امامان معصوم(ع).

[ویکی اهل البیت] آیه وضو. در آیه 6 سوره مائده/5 حکم وضو آمده است؛ از همین رو آن را «آیه وضو» گفته اند:
«یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُواْ إِذَا قُمْتُمْ إِلَی الصَّلاةِ فاغْسِلُواْ وُجُوهَکُمْ وَأَیْدِیَکُمْ إِلَی الْمَرَافِقِ وَامْسَحُواْ بِرُؤُوسِکُمْ وَأَرْجُلَکُمْ إِلَی الْکَعْبَینِ ...».
ای کسانی که ایمان آورده اید چون به عزم نماز برخیزید صورت و دست هایتان را تا آرنج بشویید و سر و پاهای خودتان را تا برآمدگی پیشین هر دو پا مسح کنید ...
فقهای شیعه معتقدند که برای وضو ساختن، شستن دستها از بالا به پایین واجب است ولی اهل تسنن به اتفاق می گویند: شخص مخیر است دستها را از پایین به بالا یا به عکس بشوید ولی شستن از پایین (از سر انگشتها) به بالا مستحب است.
در مورد مسح پا نیز شیعه معتقد است باید پا را مسح نمود ولی اهل سنت معتقدند باید پا را شست
از دیدگاه شیعه، کلمه «إلی» در «إلی المرافق» فقط برای بیان حد شستن است نه کیفیت شستن و نیز «أرجلکم» عطف بر «رُءوسِکُم» است؛ بنابراین، پاها نیز چون سر باید مسح شود؛ چنان که بسیاری «أرجلکم» را به جَرْ خوانده اند؛ حتی اگر قرائت به نصب هم باشد، باز وجوب مسح را می توان از آن استفاده کرد؛ زیرا از آن جا که «بِرُءُوسِکُم» مفعولٌ به «امسَحوا» است، در محل نصب قرار دارد.
اهل سنت از کلمه «الی» استفاده کرده اند که شایسته است شستن دست به آرنج پایان یابد و نیز کلمه «أَرجلکُم» را بر «وُجوهَکُم» عطف دانسته و لزوم شستن پا در وضو را استفاده کرده اند.
از امام باقر علیه السلام پرسیدند : از کجا دانستید و گفتید که مسح فقط بعض سر است (بر عکس اهل سنت که مسح همه سر را لازم می دانند)؟

[ویکی فقه] آیه وضو (تفسیر منقول). در این مقاله نمونه ای از تفاسیر معتبر منقول از اهل بیت (علیهم السّلام) به عنوان آموزش کیفیت صحیح پرداختن به تفسیر قرآن کریم و روش استنباط معانی حکیمانه آن، آورده و به بررسی آن خواهیم پرداخت.مانند آیه ۶ سوره مائده «و امسحوا برؤوسکم و ارجلکم الی الکعبین..
بررسی نمونه هایی از تفاسیر منقول از اهل بیت (علیهم السّلام) می تواند به عنوان آموزش کیفیت صحیح پرداختن به تفسیر قرآن کریم و روش استنباط معانی حکیمانه آن، استفاده شود. مهمترین این نمونه ها را از درون کتاب های معتبر که دارای اسناد صحیح و بی اشکال است، برگزیدیم.اینک به عنوان مثال، تفاسیری را که درباره آیه وضو آمده است، ذیلا یادآور می شویم:«و امسحوا برؤوسکم و ارجلکم الی الکعبین..
مائده/سوره۵، آیه۶.
ثقة الاسلام کلینی از طریق علی بن ابراهیم نقل می کند که زراره از امام باقر (علیه السّلام) درباره مسح سر -که به قسمتی از سر کفایت می کند- پرسید: از کجا این را دریافته ای؟ امام تبسمی کرد و آنگاه فرمود: ای زراره! این حکم پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم) است و در آیه قرآن نیز آمده است.-آنگاه تفصیلا درباره آن سخن گفت و فرمود:- زیرا خداوند وقتی فرمود: «فاغسلوا وجوهکم» دریافتیم که باید تمام صورت شسته شود.سپس فرمود: و ایدیکم الی المرافق و آنگاه با تفاوت در تعبیر فرمود: «و امسحوا برؤوسکم و وقتی که فرمود: برؤوسکم چنین دریافتیم که باید برخی از سر مراد باشد- به خاطر وجود باء؛
کلینی، محمد بن یعقوب، کافی، ج۳، ص۳۰، شماره ۴.
از مسائل دشواری که فضای زیادی را در تفسیر و ادبیات اشغال کرده مساله حکم مسح پاها در وضو است. برخی گمان برده اند که قرائت به جز در آیه موافق با مذهب شیعه امامیه در وجوب مسح است، ولی قرائت به نصب موافق با سایر مذاهب است و هر یک از این دو گروه دلایل و شواهدی از روایات یا ادبیات و زبان عربی بر مدعای خویش اقامه کرده اند که خواهان آن می تواند در کتب مربوط آن را جست وجو کند. ولی آنچه از طریق ائمه اهل بیت (علیهم السّلام) در تفسیر آیه به ما رسیده این است که قرآن صریحا به مسح پاها حکم داده است. جبرئیل حکم را این گونه از طرف خدا آورد و پیامبر خدا (صلی الله علیه و آله وسلّم)، امیرمومنان و فرزندانش و نیز برگزیدگان صحابه و اکثر تابعان به همین شیوه عمل کرده اند.
← قول شیخ طوسی
...