ایم ۹ سایدوایندر

اِی آی ام - ۹ سایدوایندر نوعی موشک حرارت یاب کوتاه برد هوابه هوای آمریکایی است که معمولاً توسط هواپیماهای جنگنده، و اخیراً تعدادی از هلی کوپترهای هجومی، استفاده می شود. این موشک در دهه ۱۹۵۰ وارد ارتش آمریکا شد و مدل های جدید آن همچنان در این ارتش و چندین ارتش دیگر دنیا فعال هستند. نام این موشک برگرفته از مار سایدوایندر است که طعمه خود را به وسیله گرمای بدن خود طعمه شکار می کند و به خاطر شکل پرواز گونه های اولیه این موشک که مانند حرکت مار پرواز می کردند. [ ۱]
سایدوایندر یکی از محبوب ترین و پرتیراژترین موشک های غربی است که بیش از ۱۱۰ هزار تیر از آن برای آمریکا و ۲۷ کشور دیگر تولید شده و حدود یک درصد آن ها در جنگ استفاده شده اند. این موشک یکی از قدیمی ترین، ارزان ترین، و موفق ترین موشک های هوابه هوا است که تا به امروز حدود ۲۷۰ هواپیما را سرنگون کرده است. سایدوایندر به گونه ای طراحی شده که قابلیت بالایی برای بهینه سازی دارد و انواع و مدل های مختلفی از آن با قابلیت های متفاوت تولید شده اند.
در جنگ ایران و عراق نیز این موشک از موشک های اصلی هوابه هوای مورد استفاده جنگنده های اف - ۴، اف - ۵ و اف - ۱۴ ایرانی بود. ایران ۴۰۰ تیر از مدل E این موشک در سال های ۶۹–۱۹۶۸، ۱۷۰۰ تیر از مدل J/p در سال های ۷۷–۱۹۷۱، ۲۸۸ تیر از مدل J/p در سال های ۷۹–۱۹۷۶، را از آمریکا خریداری کرد و در جریان ماجرای مک فارلین در سال های ۸۶–۱۹۸۵ نیز ۳۰۰ تیر از مدل L را از اسرائیل خریداری کرد. [ ۲]
• آرژانتین - AIM - 9Bs in the navy A - 4C/Q Skyhawks ( retired ) and AIM - 9L/M in air force لاکهید مارتین ای - ۴ای آر فایتینگ هاوک
• استرالیا - AIM - 9X used by F/A - 18Fs[ ۳]
• اتریش - replaced by IRIS - T
• بلژیک - AIM - 9M for F - 16AM/BM Fighting Falcon
• بحرین - AIM - 9P for F - 5E Tiger II, AIM - 9L for F - 16C
• برزیل - replaced by MAA - 1 Piranha
• Cameroon AIM - 9Bs and AIM - 9x
• کانادا
• شیلی - received AIM - 9Bs and Js for the F - 5E Tiger II in 1976, has used AIM - 9Ps since the 1980s, in 2007 received for F - 16 Block 50/52 plus AIM - 9Ms
• کلمبیا
• جمهوری چک[ ۴]
• دانمارک
• مصر
• اتیوپی
• فنلاند[ ۵]
• فرانسه - AIM - 9Bs - replaced by R550 Magic
• آلمان - replaced by IRIS - T
• یونان - replaced by IRIS - T
• مجارستان - used on ساب ۳۹ گریپن
• اندونزی، used on نورتروپ اف - ۵, اف - ۱۶ فایتینگ فالکن and بی ای ئی هاوک
• ایران[ ۶]
• عراق - Iraq Ordered 200 AIM - 9L/M - 8/9 with their new F - 16IQs [ ۷]
• اسرائیل
• ایتالیا - replaced by IRIS - T
• ژاپن - used on اف - ۱۵ ایگل، میتسوبیشی اف - ۱, میتسوبیشی اف ۲, اف - ۴ فانتوم ۲, لاکهید اف - ۱۰۴ استارفایتر ( retired ) , اف - ۸۶ سیبر ( retired ) .
• اردن
• کویت
• مالزی
• مکزیک - used on F - 5
• مراکش
• هلند
• نیوزیلند - used on RNZAF آ - ۴ اسکای هاوک، no longer in use
• نروژ - replaced by IRIS - T
• پاکستان - AIM - 9B: اف - ۸۶ سیبر، F - 6. AIM - 9P/L: اف - ۱۶ فایتینگ فالکن، F - 6, F - 7P/PG, Mirage III/V, جی اف - ۱۷ ثاندر. AIM - 9M on order for اف - ۱۶ فایتینگ فالکن. Historically used on لاکهید اف - ۱۰۴ استارفایتر.
• فیلیپین - F - 5 and ووت اف - ۸ کروسیدر
• لهستان - AIM - 9X
• پرتغال
• عربستان سعودی[ ۸]
• سنگاپور: Republic of Singapore Air Force
• آفریقای جنوبی - Used on the اف - ۸۶ سیبر and داسو میراژ ۳, [ ۹] replaced by IRIS - T and A - Darter.
• کره جنوبی - used on اف - ۴ فانتوم ۲, نورتروپ اف - ۵, مک دانل داگلاس اف - ۱۵ئی استرایک ایگل، اف - ۱۶ فایتینگ فالکن families. Historically used on اف - ۸۶ سیبر.
• اسپانیا - AIM - 9L, L ( I ) and JULI. Replaced by IRIS - T
• سوئد - called Robot 24/24J ( B and J equivalents ) and Robot 74 ( L equivalent ) , will be replaced by IRIS - T.
• سوئیس
• تایوان ( تایوان ) - AIM - 9P4: F - 5E/F, F - CK - 1 A/B/C/D, اف - ۱۶ فایتینگ فالکنA/B Block 20, AT - 3A/B. AIM - 9M/M - 2: F - 16A/B Block 20. Historically used on اف - ۸۶ سیبر، لاکهید اف - ۱۰۴ استارفایتر، اف - ۱۰۰ سوپرسیبر.
• تایلند use on JAS 39 C/D, اف - ۱۶ فایتینگ فالکن، F - 5 E/F/T, L - 39ZA/ART ( Westernized weapon system ) , آلفا جت.
• ترکیه[ ۱۰]
• تونس AIM - 9J
• بریتانیا
• ایالات متحده آمریکا
• ونزوئلا، AIM - 9B on VF - 5 and Mirage 50 - AIM - 9L on F - 16A/B
• زیمبابوه