ایل ملکشاهی

پیشنهاد کاربران

در جواب اقای فرامرز
باید بگم که هنوز هیچ یک از منابع و ادارات عشایری و روستایی ایران ، هنوز قومی به نام لک وجود نداره
برو حقتو از لرها بگییر
کورد ها همیشه با لک ها برادر و هم ریشه بودن و زبانشون هم اشتراکات زیادی داره و هیچ نژادی هم از نژاد دیگه برتر نیست.
...
[مشاهده متن کامل]

اما سال ۹۶، زبان لکی رو با رانت و نفوذ به عنوان گوشه ای زبان لری با گریوه ای ثبت ملی و موروثی استان لرستان کردند.
ایل ملکشاهی یکی از قدیمی ترین با اصالت ترین ایلات و اقوام کرد هست
گریه ام میاد وقتی که واژه ایل رو، واسه ملکشاهی میارم، به خدا اگه پخش نمیشدن یه استان بودن واسه خودشون
ایل بختیاری هم قوی ترین و بزرگترین ایل ایرانه و به نوعی یک قوم هست ، قوم بختیاری
که بختیاری رو هم کردن جز لر
به قوم خودشون لر بزرگ

ایلام لک است . کُردش کجا بود خداوکیلی .
من از ایل ملکشاهی هستیم، ما کُرد هستیم!
ملکشاهی ها از قدیمی ترین ایلات کرد هستند و اصل و ریشه ایرانی دارند و ساکن مناطق کردنشین ترکیه بودند که جزو خاک ایران بزرگ بوده و همیشه از خاک و ناموس مردم ایران دفاع کردند. در چندین نوبت عثمانی ها و عراقی ها رو شکست دادند. البته همه مردم و ایلات پشتکوه خصوصیات شجاعت و جوانمردی و شرف رو داشتند
در جواب صادق :
.
با این توضیحات مسخرتون پس چون بین بختیاری و بهمئی درگیری ایجاد پس یکی نیستن ؟؟؟ یا مثلا طایفه پاپی با بختیاری ها و . . . . یا جاف و کلهور و . . . این که نشد حرف . اینا بهش میگن درگیری طایفه ای حتی بین خود جاف ها و یا ملکشاهی ها و بختیاری ها و بقیه درگیری هم بوده . شوهان خودش که هیچی ولی طوایف صفرلکی و کلیوند که لک هستن و خودشون هم آگاه هستن یا طوایف قلیوند و مرشدوند خزل همین طور . شوهان احتمالا کرد باشند ولی طوایف کلیوند و صفرلکی لک هستن . ولی خزل با تمام الحاقی های اون لک هستن . خزل اصلش مال نهاونده که لک هستن توی ایلام گرمسیری این ایل سویه کردی به خودشون گرفتن .
...
[مشاهده متن کامل]

ملکشاهی یک ایل قدرتمند است و نبرد های زیادی با ایلات لر و کلهر و هم چنین سپاه عثمانی و ارتش رضا خان حضور داشته است.
مردم این ایل به علت روحیه پهلوانی ، شجاعت، ایمان راسخ، در برابر تجاوزات و حملات عثمانی مدافع خاک کشور بوده اند.
...
[مشاهده متن کامل]

اما بی مهری هایی در کتب و مقالات رسمی به مردم محروم پشتکوه که ایل ملکشاهی هم ازین قاعده مستثنی نمی باشد ، شده است.
در کتاب ایل کلهر ایوان غرب ، نویسنده با افتخار مینویسد:مردم ایل کلهر قیام مردم پشتکوه و شامحمد یاری را علیه دیکتاتوری رضا شاه را سرکوب کردند و شکست دادند.
و این را جزو افتخارات ایلشان میدانند
لک ها و لر می آیند و ایلات کرد پشتکوه را به خود و تبار خود نسبت میدهند.
مثلا ملکشاهی و شوهان را لر خطاب میکنند
دهبالایی و ارکوازی و خزل را لک خطاب میکنند
اما اگر برویم کتاب بخوانیم و با سند صحبت کنیم، آگاه میشویم که لر ها چند بار به پشتکوه هجوم آورده و سبب جنگ های بزرگی بین کرد ها و لر ها شده ، و این دلالت دارد بر نا هم تباری این ایلات
نبرد ملکشاهی ها در برابر بیرانوند ها که در کوه هرر در دوره قاجار
نبرد ملکشاهی ها با پایین گریوه ای ها
نبرد خزل ها با لک های بیجنوند
نبرد ارکوازی ها با ایل زوله
و. . . . . . .
که بیشمارند
اگه این ایل ها لک یا لر هستند ، پس چرا هیچ اشتراکی ندارند
چرا همیشه با هم ضد بودند.

ایل ملکشاهی و اکثر ایلات بزرگ استان ایلام چه سکنه قدیمی ایلام بودند چه بعدها به منطقه اومدند، قبل از صفویه به مذهب شیعه و شافعی بوده اند اکثریت مردم ایران هم همین دو مذهب را داشته اند. بعد از صفویه بود که اکثریت ایران به مذهب شیعه درآمدند و مذهب شافعی به کردستان و برخی مناطق کرمانشاه و آذربایجان غربی در ایران محدود شد.
...
[مشاهده متن کامل]

به هر حال ملکشاهی ها کردهای قدیمی هستند مثل کلهر، ارکوازی، خزل، ایل کرد، بدره، ریزه وند و . . .

ایل ملکشاهی ۶ ایل دیگر استان ایلام جز ایلات کرد بوده و شجره و تبار کردی دارند.
مردم این ایل و ۷ایل دیگر در دوره ماقبل صفوی جزو اهل سنت بودند
و در زمان صفویه بر مذهب صفوی شده و جزو ایلات و قبایل مورد اعتماد دوره صفویه بودند. در آن زمان شه میر ، ریاست ملکشاهی را بر عهده داشت.
درسته آقای کاظمی ملکشاهی ها از قدیمی ترین ایلات کرد هستند و اصل و ریشه ایرانی دارند و ساکن مناطق کردنشین ترکیه بودند که جزو خاک ایران بزرگم بوده و همیشه از خاک و ناموس ایران دفاع کردند. اتفاقأ در چند نوبت عثمانی ها و عراقی ها رو شکست دادند
ایل بزرگ ملکشاهی و ایل بزرگ کلهر و فیلی ها همه لک هستند . زبان فاخر لکی لهجه ها و گویش های متفاوت و متمایزی دارد . زنده باد لکستان
صادق جان حرفات متین. ولی فکر کنم سرتوشمال قوچعلی ریزه وند باشه که کتیبه اش تنگه ارغوانه کتیبه شو دیدم تنگه قوچعلی معروفه
سرتوشمال خمیس ملکشاهی
سرتوشمال میر مظفر ارکوازی
سرتوشمال قوچعلی ریزه وند
ملکشاهی ها اصل و ریشه ایرانی دارند و ساکن مناطق کردنشین ترکیه بودند که جزو خاک ایران بزرگ است و همیشه از خاک و ناموس ایران دفاع کردند.
البته ایل بزرگ شوهان را هم فراموش کردم که از ایلات بزرگ و پرجمعیت استان ایلام است.
عمده جمعیت ایل ملکشاهی پس از مهاجرت اولیه از کردستان ترکیه در استان ایلام ( شهرستان های ملکشاهی، ایلام و مهران ) سکونت دارند و بعدا چند طایفه از ایلالت دیگر با آن ها همنگره شدند. بخش از ملکشاهی ها به استان های اطراف ( لرستان و کرمانشاه ) مهاجرت کرده اند. عده ای از ملکشاهی های مهاجر در کشور عراق زندگی می کنند و بخش دیگر ی از ملکشاهی ها هم در خراسان شمالی و مازندران و کردستان ساکنند. ایل ملکشاهی به عنوان پرجمعیت ترین و معتبرترین ایل استان ایلام شناخته می شود و آمار رسمی کشوری هم که بالا زدن اینو میگه . صدالبته ایل بزرگ کرد ( بزرگترین ایل حوزه جنوبی استان ایلام ) و ایل بزرگ ارکوازی و ایل بزرگ خزل هم از لحاظ جمعیت بسیار پر جمعیت هستند و این چهار ایل به همراه ایل بدره و ایل ایوان کلهر ایلات بزرگ استان ایلام هستند.
ما که هرچی ملکشاهی دیدیم لکی حرف میزدند
چطور کُرد شد حالا
خدا داند . .
جمعیت ایل ملکشاهی در استان ایلام زیاد است اما جمعیت کلی آن بیشتر در عراق و چمشگزگ در ترکیه بوده زیرا خاستگاه ایل ملکشاهی ، مناطق کرد نشین کشور ترکیه میباشد و همچنین رابطه نسبی ملکشاهی ها با دیگر ایلات بیشتر بوده و با ایلات دیگر همنگره میباشند
...
[مشاهده متن کامل]

البته هیچ منبع معتبری به طور دقیق جمعیت هیچ ایلی را ثبت نمیکند ، زیرا اقوام و ایلات در ایران خودمختار نیستند
بزرگترین ایل عشایری استان ایلام ، ایل کرد ( کردلی ) میباشد و همانطور گفتم امار دقیقی از هیچکدام از مهاجران و شهر نشینان هیچکدام از ایلات ایلام موجود نمیباشد

ایلات بزرگ و معتبر استان ایلام به ترتیب جمعیت: 1 - ایل ملکشاهی 2 - ایل شوهان 3 - ایل کرد 4 - ایل خزل 5 - ایل ارکوازی 6 - ایل ایوان کلهر
منبع: دانشنامه بین المللی ایرانیکا
ایل ملکشاهی
منابع• https://iranicaonline.org/articles/ilam-i
ایل ملکشاهی یکی از قدیمی ترین ایلات پشتکوه بوده و در کتاب ایرج افشار سیستانی ۲۹طایفه از ملکشاهی نوشته شده است
قابل ذکره که در تمامی ایلات استان ایلام تنوع قومیتی وجود داردو ایلات دیگر قاطی شدند
مثلا در ملکشاهی دو طایفه قیطولی و سیه گه ارکوازی هستند
...
[مشاهده متن کامل]

یا مثلا در ارکوازی دو طایفه ملکشونی و قیطول ( فیض اله ) ملکشاهی هستند
در میشخاص هم اکثرا اصالت لر و ملکشاهی دارند
در سرابله هم تعداد زیادی ملکشاهی وجود داره
در مورد کورد بودن ملکشاهی هیچ شکی نیست ، چون هم اسم ایل و هم اسم مرکز آن یعنی� ارکواز� دو واژه کوردی هستند و اصلا معادل لری و لکی و غیره ندارد و عملا ثابت میشود ملکشاهی ها کورد هستند

متاسفانه دوستان هرچه نظریه و فرضیه غلط دارند را اینجا می نویسند! طبق اسناد و مدارک تاریخی و کتب تاریخی و شجره نامه های طوایف، عمده مردم ملکشاهی، از کردهای کرمانج ترکیه بوده اند ( ایل چمشگزک ) که در زمان
...
[مشاهده متن کامل]
صفویه به ایلام مهاجرت کرده اند. همین الان هم خودشون رو کرد میدونند و کردی حرف میزنند. فقط ۴ طایفه از ۳۴ طایفه، اصالت لری دارند و بعدها به ملکشاهی پیوستند ( که الان هم کردی صحبت می کنند ) بقیه از همان کردهای ترکیه هستند. اینکه دوستان میایند و آن ها را به اعراب و لرها و لک ها و سوره میری ها میچسبانند عجیب است و هیچ مدرکی برای اثبات اینها نیست. طبق شجره نامه همه این طوایف به شخصی به اسم "امیر ملکشاه چمشگزک" میرسند

اصلیت ملگشاهی چند طایفه هستند که به آنها ( هیورده کو ) میگویند که از قدیم در منطقه ملگشاهی سکونت داشتند و چند طایفه دیگر که از عراق به ملگشاهی مهاجرت کردند را ( زوره کو ) مینامند و حال بیشتر به گرزینوند
...
[مشاهده متن کامل]
مشهورند چون سلاح های آن ها بیشتر گُرز بود و حالا خود را اصیل ملگشاهی مینامند و جد انها شیه میر یک عرب بوده وه از عراق به این منطقه آمده است

در اصل طایفه ایی بزرگ از اکراد کرمانج هستند
خدایش خیلی مرد هستن
ایل ملکشاهی یکی از ایلات لر در استان ایلام ( لرستان پشت کوه ) و لرستان است
بعضی از طوایف بچه ملکشاهی نیستند ولی تو ملکشاهی هستند ولی کردفعلی میباشند
با سلام ایل ملکشاهی از ملکیش نامی نام گرفته است که جزو تبار چمشگرک ها بوده این ایل از دوره سلاجقه در پشتکوه لرستان ساکن بوده وجزو اتحادیه سوره میری در آمد در دوره نادری بیشتر چمشگزکها رفتن لشگری شدند ودر
...
[مشاهده متن کامل]
خراسان ساکن شدند ، در این دوره یعنی دوره اسماعیل خان والی از بقایای چمشگزکها موصوم به چمزی وسوره میری ها بنیان ایل جدید ملکشاهی در سیصد سال پیشنهاده شد، از طوایف سوره میری که همجریش ملکشاهی جدید گشت ( بولک، جمعه، خضری وند، کلگه یا کالگه، گلان، شهره میر، علی نظر، خیرشه، کله وند یا کلاوی ) را می توان نام برد واز طوایف همجریش سوره میری که موصوم به شرف گاور بودند را می توان به خلیلوند، رسول وند، خوشنام وند نام برد که در اصل اینها عموزادگان سوره میری ها بودند وبنام سوره میری اشتهار داشتند، اگر اهل قلمی عامدا نام طوایف سوره میری وانتساب آنها به سوره میری را در میان ایل ملکشاهی گم کند این گناهی بزرگ است که به تاریخ منطقه داشته است

من از ایل بزرک ملکشاهی هستم
ما به زبان فاخر لکی تکلم داریم
زبان لکی در سال۹۶به عنوان یک زبان غنی و کهن و مستقل ثبت ملی شد
زنده باد ایران زنده باد لکستان
بنده از ایل ملکشاهی و گرزین ون از طایفه روسگه برادر خمیس و کاظم بگ و حسین بگ و شکربگ و . . . هستم. هیچ کدام از طوایف ایل ملکشاهی به سوره میری مرتبط نیستند. همان گونه که در سایتم به درستی اشاره شده است و نسل در نسل از پدرانمان شنیده ایم و اسناد آن ها نیز موجود است و در کتاب های قدیمی به آن نیز اشاره شده است از چمشگزک ملکشاهی هستیم در چمشگزک کردستان و بعد از جنگ چالدران در دوره صفویه به عراق عجم و بعد ایلام کنونی مهاجرت نموده ایم. با تشکر از مدیریت محترم سایت
فاضلی از طایفه روسگه
در کتاب شرفنامه بدلیسی در قرن یازدهم هجری و کتاب تاریخ دیاربکریه قرن هشتم و نهم هجری به وضوح به ریشه نام ایل بزرگ ملکشاهی اشاره شده است که از نام جمشید گنزک و امیر ملکشاه چمشگزک گرفته شده است.
ایل ملکشاهی نام خود را از جمشید گنزک ( چمشگزک ) و امیر ملکشاه چمشگزک اقتباس کرده است.
سلام بر ایل غیور ملکشاهی، دوستان ایل ملکشاهی اتحادیه بزرگی از سه ایل سوره میری ارکوازی وچمشگزک بوده که اهل قلم ایشان اگر بخواهند میتوانند رد 34 طایفه فعلیش را در این سه ایل دنبال کنند هر چند بعضی در معاصر
...
[مشاهده متن کامل]
زمان والیان از لرستان ولکستان همپیوند این ایل شده اند. اما نام ملکشه برگرفته از ملکشه ابن یوسف ابن هومان است نه ملکشه سلجوقی هم اسناد هم معمرین اذعان به این موضوع دارند ملکشه وبرادرانش از طایفه بولک سوره میری اند که می توانم آنرا با سند اثبات کنم، طوایف جمعه علی نظر خیرشه گلان خمیس گرزادلدین وند خضریوند شه میر و. . . . جملگی از سوره میری اند خاندان خمیس وگرزالدین وند از نسل شاه امیر اند واینها همپیوند با سای میر شوهان اند ویک ریشه اند که ساده میری یا سایه میری منشعب از آن است وهمچنین صفرلکها وکاکعلی ها وبرامسین های دهلران ومیمه و. . . .

ایل ملکشاهی یکی از اتحادیه های ایلی اتحادیه ایلی یا بزرگ ایل، از اتحاد چند ایل و طایفه بزرگ تشکیل می شد که و از لحاظ گستردگی همانند یک دولت کوچک در ایران و عراق و ترکیه و سوریه عمل می کرد که مانند بسیاری از اتحادیه های ایلی متأخر مخلوطی از قبیله هایی با ریشه های قومی گوناگون کرد، لر، لک و عرب است. [۲][۴][۵][۶][۷] ایل ملکشاهی همچنین یکی از بزرگترین ایل های کرد ایران[۸][۹][۱۰][۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵] است که شامل شعب بسیاری است. مجموع طوایف ایل ملکشاهی حدود ۴۰ طایفه و جمعیت ایل ملکشاهی بیش از ۷۵۰ هزار نفر تخمین زده شده است. [۱۶] در استان ایلام عمدتاً در شهرستان ملکشاهی و شهرستان ایلام و شهرستان مهران ساکن هستند. گویش آنان کردی ایلامی[۱۶][۱۷][۱۷][۱۸][۱۹][۲۰][۲۱][۲۲][۲۳][۲۴] و لهجه ملکشاهی است. [۱۶] بخش دیگری از این ایل در استان کردستان یکجانشین شده است و در ملکشان علیا و ملکشان سفلی شهرستان سنندج زندگی می کنند و گویش آنان کردیاست. بخش دیگری از ایل ملکشاهی در کشور عراق یکجانشین شده اند که گویش آنان نیز کردی است. [۱۶][۲۵] این ایل معتبرترین و بزرگترین ایل پشتکوه و استان ایلام است که از مجموع ۳۴ طایفه تشکیل یافته است که همگی خود را منسوب به ایل می دانند. [۲۶][۲۷] جمعیت ایل ملکشاهی ساکن در استان ایلام در سرشماری سال ۱۳۲۰ به هفت هزار و پانصد خانوار و بیش از ۵۰ هزار تن می رسید[۲۸] طوایفی دیگر از ایل ملکشاهی در شهرستان چمشگزک در استان تونج ایلی در کشور ترکیه ساکن هستند. بخشی از از ایل ملکشاهی در کشور کویت و سایر کشورهای عربی حوزه خلیج فارس ساکن شده اند. بخش دیگری از ایل ملکشاهی به سبب جنگ ها و غزوات در سایر کشورهای عرب، هند، پاکستان و جنوب قاره آفریقا ساکن شده اند. [۱۶] همچنین بخشی دیگری از ایل ملکشاهی در کشورهای اسکاندیناوی و آلمان ساکن هستند. طوایفی از ایل ملکشاهی نیز در استان لرستان و استان مازندران به سر می برند. مردمان ایل ملکشاهی در سراسر استان ایلام به خصوص شهرستان ملکشاهی، شهرستان مهران و شهرستان ایلام و در بخش هایی از استان کردستان، دیوا ملکشاه استان مازندران، استان خراسان شمالی، استان خراسان رضوی، استان لرستان و استان هایی از کشورهای عراق و ترکیه سکونت دارند. ولادیمیر مینورسکیمی نویسد: در طی قرون هفتم و هشتم، قریب به هزار خانوار ملکشاهی به ایران خدمت کرده اند و اراضی فراوانی را در قلمرو حاکمیت خود داشته اند و توانسته اند در برابر حملات و یورشهای هولاکو، تیمور و قره یوسف از این اراضی دفاع کنند. [۲۹] ایل ملکشاهی بارها در دفاع ازمرزهای ایران سپاهیان متجاوز امپراتوری عثمانی را شکست داده اند. [۱۳][۳۰][۳۱] همچنین در دوران جنگ ایران و عراق مردم ایل ملکشاهی نقش به سزایی در مقابله با ارتش رژیم بعث عراق داشتند و از مرزهای غربی ایران، دفاع نمودند. ایل ملکشاهی در این دوران محور ملکشاهی - شوهان را حفاظت می نمود. طوایف خمیس، رسول وند، کاظم بگ، نقی، گلان، روسگه، خلیل وند، حسین بگ، علی نظر، شکربگ، قیطول، کلوند، کل کل، کناریوند، باولگ و . . . هرکدام تپه ای در اختیار داشتند. این طوایف تلفات فراوانی به ارتش عراق وارد آوردند و حتی مناطقی از خاک عراق را تصرف نمودند. این ایل دارای ۴۰۰ کشته شده از ۳۰۰۰ کشته شده استان ایلام در جنگ ایران و عراق است. [۳۲]به همین مناسبت بنای یادمانی در گرامیداشت آخرین دفاع مردم ایل ملکشاهی و شهدای آن در منطقه ترشابه برپا شده است. [۳۳][۳۴]
محتویات

• ۱ریشه شناسی نام
• ۲خاستگاه
• ۳ساختار اجتماعی
o ۳. ۱توشمال
o ۳. ۲جلسه شورای مجلس ایل ملکشاهی
• ۴طوایف ایل ملکشاهی
o ۴. ۱طوایف گرزدین وند ایل ملکشاهی
o ۴. ۲فرزندان خَمیس
o ۴. ۳بومیان سابق پشتکوه
o ۴. ۴سایر طوایف ایل ملکشاهی
• ۵افراد سرشناس
• ۶تاریخچه
o ۶. ۱دوره صفویه
o ۶. ۲دوره افشاریه
o ۶. ۳دوره قاجاریه
 ۶. ۳. ۱فتح نامه
 ۶. ۳. ۲وجه تسمیه ارتفاعات چک موسی
 ۶. ۳. ۳اتحاد با ظل السلطان برای غلبه بر ایل های شورشی
 ۶. ۳. ۴آخرین جنگ با امپراتوری عثمانی
o ۶. ۴روابط ایل ملکشاهی و والیان فیلی
o ۶. ۵دوره پهلوی
 ۶. ۵. ۱قیام علیه رضاشاه پهلوی
 ۶. ۵. ۲اسامی جنگجویان ملکشاهی در قیام مزبور
 ۶. ۵. ۳جنگ جهانی دوم
o ۶. ۶انقلاب اسلامی
 ۶. ۶. ۱جنگ ایران و عراق
 ۶. ۶. ۲سرداران و شهدای ایل ملکشاهی در جنگ ایران و عراق
• ۷فرهنگ
o ۷. ۱جشن شب چله
• ۸زبان و ادبیات
o ۸. ۱اشعاری در مدح ایل ملکشاهی
o ۸. ۲اشعار حماسی در ارتباط با پهلوان موسی خمیس
o ۸. ۳اشعار حماسی در ارتباط با فتح نامه ایل ملکشاهی و بریدن گوش سپاهیان عثمانی
o ۸. ۴اشعاری دربارهٔ قیام ایل ملکشاهی بر ضد رضا شاه
• ۹آداب و رسوم
o ۹. ۱هوره
o ۹. ۲چمری
o ۹. ۳مراسم عروسی سنتی در ایل ملکشاهی
o ۹. ۴رقص در ایل ملکشاهی
• ۱۰پوشش
o ۱۰. ۱پوشش مردان ملکشاهی
o ۱۰. ۲پوشش زنان ملکشاهی
• ۱۱صنایع دستی
• ۱۲نگارخانه
• ۱۳پانویس
• ۱۴منابع
ریشه شناسی نام
همان طور که از نام ایل ملکشاهی بر می آید، این ایل نام خود را از سلطان ملکشاه سلجوقی گرفته است. امیر ملکشاه شخصی از نبایر سلطان ملکشاه جمع کثیری بر سر رأیت خود جمع نموده سی و دو قلعه و شانزده ناحیه که بالفعل در تصرف حکام چَمَشْگَزَکْ بود تسخیر نمود ( از قلعه کماخ در دیاربکر ترکیه تا قلعه سلجوق درشهرستان ملکشاهی استان ایلام ) و عشیرت ایشان را به نام جد آنها سلطان ملکشاه، ایل ملکشاهی خواندند. [۳۵][۳۶][۳۷] اما بنا به گفته اولیاء چلبی نسب ایل ملکشاهی چَمَشْگَزَکْ ( چمزی ) به جمشید شاه اسطوره ای ایران می رسد که جمشید گنزک نامیده شده اند و سپس به چمشگزک، چمگزی و چمزی تبدیل شده اند. [۳۸][۳۹]
خاستگاه
علیرضا اسدی دربارهٔ خاستگاه ایل ملکشاهی چمزی چنین می نویسد: طوایف گرزدین وند ایل ملکشاهی چمزی، بخش مهمی از ا . . .
مشاهده ادامه پیشنهادها (١٠ از ٣٠)

بپرس