ایل سنجابی ( به کُردی: سنجاوی ) یکی از ایل های کرد ایران در استان کرمانشاه است.
از مناطقی که این ایل کرد در کرمانشاه در آن حضور داشته یا دارند می توان به شهرهای دشت سنجابی، اسلام آباد غرب، قصرشیرین، دشت مایدشت کرمانشاه، ایلام و مناطقی از قزوین اشاره کرد. مناطقی از کشور فعلی عراق نیز در ایام قدیم جزء مناطق ایل سنجابی محسوب می شدند. بخشی از مردم سنجابی نیز در شهر خانقین در کردستان عراق در چند کیلومتری خسروی زندگی می کنند. محل سکونت ییلاقی یا به اصلاح سردسیری ایل سنجابی در ماهی دشت است که در لغت اصلاً ماددشت بوده است. ماهی دشت جزء استان کرمانشاه است که تقریباً از چهارفرسخی غرب شهر کرمانشاه شروع می شود و تا دوازده فرسخی آن ادامه دارد. یک بُعد دیگر آن از دامنهٔ کوه شاهو نزدیک روانسر آغاز و تا کاروانسرای ماهی دشت و تا پشت شهر شاه آباد کشیده می شود. این محل ییلاقی ایل سنجابی در حدود صدوشصت پارچه آبادی و ده در آن قرار دارد.
... [مشاهده متن کامل]
محل گرمسیری و قشلاقی ایل در زمان های پیش در خارج از مرز ایران و در مرز ایران از نزدیکی های قصر شیرین و نزدیکی های نفت خانه و محل نفت قصر شیرین بود که از آنجا شروع می شد و تا حدود قزل رباط و شهربان که الان جزو عراق هستند، ادامه پیدا می کرد.
ایل سنجابی سابقهٔ نبرد در برابر ارتش های روسیه تزاری، عثمانی و انگلستان را دارد. یکی از روایت ها در رابطه با نام این ایل نیز آن را به از یکی از جنگ هایی مربوط می کند که در آن شرکت داشته است؛ بنابراین روایت، افراد این ایل در نبرد ایران برای بازپس گیری هرات ( اکنون در کشور افغانستان قرار دارد ) در دوران قاجار، بالاپوشی از پوست سنجاب دربرداشته اند و از این رو با نام سنجابی ها معروف شده اند.
در ادبیات ایران نیز سنجاب پوش و سایر ترکیبات این واژه به چشم می خورد که به لباس گرانبها یا فرش گرانبها اشاره دارد و از البسه شاهان و افسران دوران کهن بوده است چنان که حافظ شیرازی در بیتی می گوید:
ایل سنجابی در جریان جنگ جهانی اول، به حمایت از دولت موقت ملی نظام السلطنه و ملی گرایان همراه وی برخاستند و ضمن اعلام مخالفت با حضور و فعالیت سپاهیان دولت های انگلیس و روس، با نیروهای آلمانی و عثمانی همراه شدند. سنجابی ها، با توجه به قدرت رزمی در دفاع از منافع ملی و حیثیت ایرانی، در مقابل تجاوز روس ها و انگلیسی ها مقاومت کردند که فقدان دولت مقتدر مرکزی و عدم حمایت رسمی از ایل سنجابی به شکست و پراکندگی سران این ایل منجر شد.
از مناطقی که این ایل کرد در کرمانشاه در آن حضور داشته یا دارند می توان به شهرهای دشت سنجابی، اسلام آباد غرب، قصرشیرین، دشت مایدشت کرمانشاه، ایلام و مناطقی از قزوین اشاره کرد. مناطقی از کشور فعلی عراق نیز در ایام قدیم جزء مناطق ایل سنجابی محسوب می شدند. بخشی از مردم سنجابی نیز در شهر خانقین در کردستان عراق در چند کیلومتری خسروی زندگی می کنند. محل سکونت ییلاقی یا به اصلاح سردسیری ایل سنجابی در ماهی دشت است که در لغت اصلاً ماددشت بوده است. ماهی دشت جزء استان کرمانشاه است که تقریباً از چهارفرسخی غرب شهر کرمانشاه شروع می شود و تا دوازده فرسخی آن ادامه دارد. یک بُعد دیگر آن از دامنهٔ کوه شاهو نزدیک روانسر آغاز و تا کاروانسرای ماهی دشت و تا پشت شهر شاه آباد کشیده می شود. این محل ییلاقی ایل سنجابی در حدود صدوشصت پارچه آبادی و ده در آن قرار دارد.
... [مشاهده متن کامل]
محل گرمسیری و قشلاقی ایل در زمان های پیش در خارج از مرز ایران و در مرز ایران از نزدیکی های قصر شیرین و نزدیکی های نفت خانه و محل نفت قصر شیرین بود که از آنجا شروع می شد و تا حدود قزل رباط و شهربان که الان جزو عراق هستند، ادامه پیدا می کرد.
ایل سنجابی سابقهٔ نبرد در برابر ارتش های روسیه تزاری، عثمانی و انگلستان را دارد. یکی از روایت ها در رابطه با نام این ایل نیز آن را به از یکی از جنگ هایی مربوط می کند که در آن شرکت داشته است؛ بنابراین روایت، افراد این ایل در نبرد ایران برای بازپس گیری هرات ( اکنون در کشور افغانستان قرار دارد ) در دوران قاجار، بالاپوشی از پوست سنجاب دربرداشته اند و از این رو با نام سنجابی ها معروف شده اند.
در ادبیات ایران نیز سنجاب پوش و سایر ترکیبات این واژه به چشم می خورد که به لباس گرانبها یا فرش گرانبها اشاره دارد و از البسه شاهان و افسران دوران کهن بوده است چنان که حافظ شیرازی در بیتی می گوید:
ایل سنجابی در جریان جنگ جهانی اول، به حمایت از دولت موقت ملی نظام السلطنه و ملی گرایان همراه وی برخاستند و ضمن اعلام مخالفت با حضور و فعالیت سپاهیان دولت های انگلیس و روس، با نیروهای آلمانی و عثمانی همراه شدند. سنجابی ها، با توجه به قدرت رزمی در دفاع از منافع ملی و حیثیت ایرانی، در مقابل تجاوز روس ها و انگلیسی ها مقاومت کردند که فقدان دولت مقتدر مرکزی و عدم حمایت رسمی از ایل سنجابی به شکست و پراکندگی سران این ایل منجر شد.
اکثر ایل سنجابی به دین اسلام و مذهب شیعه اعتقاد دارند و تعداد پیروان ایین های اهل سنت و یارسان انقدر کم هست که قابل چشم پوشی است
یکی از ایالت لک هستند که عمدتا در استان کرمانشاه حضور دارند ولی برخی نیز در لرستان .
با توجه به پرط از بزرگان این ایل
سکونت گاه اصلی خود را کرمانشاه و حوالی ماهیدشت میدانند همچنین اصالت لکی برای خود قائلند .
با توجه به پرط از بزرگان این ایل
سکونت گاه اصلی خود را کرمانشاه و حوالی ماهیدشت میدانند همچنین اصالت لکی برای خود قائلند .