ایشان

/~iSAn/

معنی انگلیسی:
they, he, she, them, their, [p.c.] he or she, [prep.] them

لغت نامه دهخدا

ایشان. ( ضمیر ) پهلوی ، «اوشان » جمع «او» ( او، اوی ). ( از حاشیه برهان چ معین ). ضمیری است نسبت به ذوی العقول به طریق تعظیم و جمع نیز استعمال کنند. ( برهان ) ( از انجمن آراء ). ضمیر شخصی منفصل ( جمع ذوی العقول ) که برای تعظیم مفرد نیز استعمال شود. گاه «ایشان » را به «ایشانان » جمع بسته اند. ( فرهنگ فارسی معین ). ضمیر جمع غائب و گاهی بجهت تعظیم بر ضمیر واحد غائب نیز آرند لیکن همین لفظ فقط و اینان در موضعی استعمال می یابد که تعدد و در مرجع محقق بود نه فرضاً که یک کس را من حیث التعظیم قایم مقام جماعت گردانیده باشند و بعضی از محققین میفرمایند که لفظ ایشان درمحل تعظیم و اینان در محل تحقیر مستعمل میشود و این محل نظر است. ( از آنندراج ) ( بهار عجم ) :
پس بیوبارید ایشان را همه
نه شبان را هِشت زنده نه رمه.
رودکی.
من شاعری سلیمم با کودکان صمیمم
زیراکه جُعل ایشان دوغ است یالکانه.
طیان.
ایشان بدان شارستان اندر رفتند. ( ترجمه تاریخ طبری بلعمی ).
چگونه یابند اعدای او قرار کنون
زمانه چون شتری شد هیون و ایشان خار.
دقیقی.
چو بیچاره گشتند و فریاد جستند
بر ایشان ببخشود یزدان گرگر.
دقیقی.
بپرسید رستم از ایشان سخن
که دستان سام این نراند ز بن.
فردوسی.
از ایشان دو گرد گزیده سوار
زریرسپهدار و اسفندیار.
فردوسی.
تو گویی از اسرار ایشان همی
فرستد بدو آفتاب اسکدار.
عنصری.
به زخم پای ایشان کوه دشت است
به زخم یشک ایشان دشت شد یار.
عنصری.
وی قوم غزنین را نصیحت های راست کرده بود و ایشان سخن او را خوار داشته. ( تاریخ بیهقی ).
سپس بیهشان دهر مرو
گر نخوردی تو همچو ایشان بنگ.
ناصرخسرو.
ایشان خلاف دل نکنند. ( از اسرارالتوحید ).
اولیاء اطفال حقند ای پسر
در حضور و غیب ایشان باخبر.
مولوی.
|| گاه برای حیوان نیز به کار رفته. ( فرهنگ فارسی معین ). برای غیر ذوی العقول ( حیوان و جز آن ) نیز استعمال شده است :
چاه پر کرباسه و پر کژدمان
خورد ایشان پوست روی مردمان.
رودکی.
شتورکث ، سبکث ، بحاکث... شهرکهایی اند از چاچ و از ایشان کمانهای چاچی خیزد. ( حدود العالم چ دانشگاه تهران ص 117 ). و بیشتر از این ناحیت بربریان پلنگ خیزد که بربریان شکار ایشان کنند و پوست ایشان بشهرهای مسلمانان آرند. ( حدود العالم ). پس ساعات مستوی راست آنند که عدد ایشان مخالف تواند بودن مر عدد ایشان را بشب. ( التفهیم ).بیشتر بخوانید ...

فرهنگ فارسی

ضمیرجمع درباره انسان، بطورمفردهم بطریق احترام درباره کسی میگویند
ضمیر شخصی منفصل .الف - فاعلی : ایشان گفتند ایشان رفتند . ب - اضافی : کتاب ایشان خان. ایشان . توضیح ۱ - گاه برای تعظیم مفرد استعمال شود : ( یکی از درویشان ایشان (خواجه بهائ الدین نقشبند ) نشسته بود ... حاضرانرا از آن اشراف و شفقت ایشان وقت خوش شد . ) توضیح ۲ - گاه (ایشان ) را به (ایشانان ) جمع بستهاند. توضیح ۳- گاه برای حیوان نیز بکار رفته: (امیر مسعود ایشان را دوست داشتی و بطلب ایشان بربامها آمدی . ) یا ایشان را . ضمیر شخصی منفصل مفعولی : ایشانرا گفت ایشانرا داد .

فرهنگ معین

(ضم . ) ضمیر شخصی ، منفصل (جمع ذوی العقول ). الف - فاعلی : ایشان گفتند، ایشان رفتند. ب - اضافی : کتاب ایشان ، خانة ایشان .

فرهنگ عمید

۱. ضمیر جمع دربارۀ انسان.
۲. ضمیر اشارۀ احترام آمیز برای سوم شخص مفرد.

مترادف ها

they (ضمير)
خودشان، آنها، ایشان، انها، انان، خودشانرا

فارسی به عربی

حم

پیشنهاد کاربران

لری بختیاری
هونو:انها، ایشان
توضیح در لغت نامه دهخدا
واژه ایشان. ( ضمیر ) پهلوی ، �اوشان � جمع �او� ( او، اوی ) . ( از حاشیه برهان چ معین ) . ضمیری است نسبت به ذوی العقول به طریق تعظیم و جمع نیز استعمال کنند. ( برهان ) ( از انجمن آراء ) . ضمیر شخصی منفصل ( جمع ذوی العقول ) که برای تعظیم مفرد نیز استعمال شود. گاه �ایشان � را به �ایشانان � جمع بسته اند. ( فرهنگ فارسی معین ) . ضمیر جمع غائب و گاهی بجهت تعظیم بر ضمیر واحد غائب نیز آرند لیکن همین لفظ فقط و اینان در موضعی استعمال می یابد که تعدد و در مرجع محقق بود نه فرضاً که یک کس را من حیث التعظیم قایم مقام جماعت گردانیده باشند و بعضی از محققین میفرمایند که لفظ ایشان درمحل تعظیم و اینان در محل تحقیر مستعمل میشود و این محل نظر است. ( از آنندراج ) ( بهار عجم ) :
...
[مشاهده متن کامل]

پس بیوبارید ایشان را همه
نه شبان را هِشت زنده نه رمه.
رودکی.
من شاعری سلیمم با کودکان صمیمم
زیراکه جُعل ایشان دوغ است یالکانه.
طیان.
ایشان بدان شارستان اندر رفتند. ( ترجمه تاریخ طبری بلعمی ) .
چگونه یابند اعدای او قرار کنون
زمانه چون شتری شد هیون و ایشان خار.
دقیقی.
چو بیچاره گشتند و فریاد جستند
بر ایشان ببخشود یزدان گرگر.
دقیقی.
بپرسید رستم از ایشان سخن
که دستان سام این نراند ز بن.
فردوسی.
از ایشان دو گرد گزیده سوار
زریرسپهدار و اسفندیار.
فردوسی.
تو گویی از اسرار ایشان همی
فرستد بدو آفتاب اسکدار.
عنصری.
به زخم پای ایشان کوه دشت است
به زخم یشک ایشان دشت شد یار.
عنصری.
وی قوم غزنین را نصیحت های راست کرده بود و ایشان سخن او را خوار داشته. ( تاریخ بیهقی ) .
سپس بیهشان دهر مرو
گر نخوردی تو همچو ایشان بنگ.
ناصرخسرو.
ایشان خلاف دل نکنند. ( از اسرارالتوحید ) .
اولیاء اطفال حقند ای پسر
در حضور و غیب ایشان باخبر.
مولوی.
|| گاه برای حیوان نیز به کار رفته. ( فرهنگ فارسی معین ) . برای غیر ذوی العقول ( حیوان و جز آن ) نیز استعمال شده است :
چاه پر کرباسه و پر کژدمان
خورد ایشان پوست روی مردمان.
رودکی.
شتورکث ، سبکث ، بحاکث. . . شهرکهایی اند از چاچ و از ایشان کمانهای چاچی خیزد. ( حدود العالم چ دانشگاه تهران ص 117 ) . و بیشتر از این ناحیت بربریان پلنگ خیزد که بربریان شکار ایشان کنند و پوست ایشان بشهرهای مسلمانان آرند. ( حدود العالم ) . پس ساعات مستوی راست آنند که عدد ایشان مخالف تواند بودن مر عدد ایشان را بشب. ( التفهیم ) .
پس پشتش بسی مهد و عماری
در ایشان ماه رویان حصاری.
( ویس و رامین ) .
بایتکین. . . صد و سی تن طاوس. . . آورده بود و امیر مسعود ایشان را دوست داشتی و بطلب ایشان بر بامها آمدی. ( تاریخ بیهقی ) . چون مثال مگس انگبین و کرم پیله که بدیدارحقیرند ولیکن از ایشان چیزها پدیدار آید عزیز و باقیمتست. ( نوروزنامه ) .
میشود صیاد مرغان را شکار
تا کند ناگاه ایشان را شکار.
مولوی.
👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇👇
واژه ایشان
معادل ابجد 362
تعداد حروف 5
تلفظ 'išān
نقش دستوری ضمیر فاعلی
ترکیب ( ضمیر ) [پهلوی: avēsān, ušān]
مختصات ( ضم . )
آواشناسی 'iSAn
الگوی تکیه WS
شمارگان هجا 2
منبع لغت نامه دهخدا
فرهنگ فارسی عمید
فرهنگ فارسی معین
فرهنگ فارسی هوشیار

- در فارسی، افزون بر شما که به نشانه احترام، به جای تو به کار می رود ایشان به نشانه احترام به جای او ( در سوم شخص مفرد ) و به جای آنان ( سوم شخص جمع ) کاربرد دارد. این دومی، در زبان هایی مانند فرانسوی، اسپانیایی و ایتالیایی مصداق ندارد. به بیان دیگر، این ویژه زبان فارسی است.
ایشان=، ایم، او
نامبرده
او - آن کس
آیشان : شناخته شده چون ماه، مشهور، نامداروشهیر
علیزاده

در ترکی مثل ماه، در زیبایی همانند ماه، شبیه ماه، ( در مجاز زیبا ) ، ماهورا، زیبا رو، شناخته شده در زیبایی مانند ماه، درخشان

بپرس