ایرج میرزا

دانشنامه اسلامی

[ویکی فقه] ایرج میرزا؛، نخستین علم دار تجدد در شعر فارسی بود.
ایرج میرزا، بزرگ ترین شاعر مشروطه، در آبان ماه سال ۱۳۵۲ قمری در تبریز دیده به جهان گشود. وی سادگی سخن را در شعر فارسی به پایه ای رساند که در زمان خودش تصور نمی شد و سکه آغاز تجدد و نوآوری در شعر فارسی به نام او زده شد.
رشدونمو در خانواده ای هنری
پدر وی غلام حسین میرزا ملقب به صدر الشعرا (با تخلص بهجت) از شعرای معروف عصر خود بود و جدش ملک ایرج میرزا، پسر فتحعلی شاه نیز اهل شعر و ادب بود. ایرج میرزا در دامان چنین خانواده ای رشدونمو یافت و بعد ها از نظر جوهر شعر و پایه شعری بر بسیاری از هم عصران خود برتری یافت برتری یافت.
تحصیلات
وی در دوران کودکی به فراگیری زبان و ادبیات فارسی، فرانسه و عربی پرداخت و در نزد اساتید بزرگ زمان خود محمدتقی عارف اصفهانی و میرزا نصرالله بهار تحصیل کرد. ایرج شاعری را از نوجوانی آغاز کرد.
سفرها و مشاغل
...
wikifeqh: ایرج_میرزا

دانشنامه آزاد فارسی

ایرَج میرزا (تبریز ۱۲۵۳ـ تهران ۱۳۰۴ش)
(ملقب به جلال الممالک) شاعر ایرانی. پدرش، صدرالشّعرا، شاعر بود، در کارهای دیوانی مشارکت داشت و نوۀ فتحعلی شاه بود. ایرج میرزا در دورۀ نوجوانی پدر را ازدست داد و در دستگاه ادیب نامور دورۀ ناصری، امیرنظام گرّوسی، بالید. همراهِ فرزند او زبان فرانسوی آموخت و در حوزۀ آشتیانی های تبریز با دانش های ادبی آشنایی یافت. ایرج میرزا، مانند پدر، ذوق شعری داشت و لقب فخرالشّعرا یافت. اما شعرگویی به شیوۀ سنتی گویندگان درباری را نمی پسندید و به دبیری پرداخت. او منشی چند پیشکار آذربایجان، مانند امین الدوله، نظام السّلطنه و فخرالسّلطنه شد. به ریاست گمرگ کردستان و کرمانشاه رسید، ادارۀ عتیقات وزارت معارف را برعهده گرفت و معاون و رئیس مالیۀ خراسان شد. به عارضۀ قلبی درگذشت و در گورستان ظهیرالدولۀ تجریش تهران به خاک سپرده شد. ایرج میرزا، به احتمال، به سبب نسب قاجاری خود، با مشروطه خواهان همراهی نداشت. اما به تجدد اجتماعی و فرهنگی اعتقاد داشت. در زبان شعرهایش، بیشتر، به سعدی نظر داشت و طبع روان او، نه تنها در میان شاعران هم عصر، بلکه در میان تمامی شاعران قرن ۲۰ برجستگی خاصی دارد. با آن که در اغلب قالب های شعر طبع خود را آزموده است، اما در قالب هایی چون مثنوی و قطعه توانایی اش آشکارتر است. او خود را «سعدی عصر» نامیده است و برخی از ادیبان و شاعران نام آور این عصر، مانند ملک الشعراء بهار، بر این داوری صحّه گذاشته اند. دیوانش را محمدجعفر محجوب گرد آورده و به تفصیل دربارۀ شرح احوال و آثار او سخن گفته است (تهران، ۱۳۴۲).
wikijoo: ایرج_میرزا

پیشنهاد کاربران

ایرج میرزا ( زادهٔ ۱۲۹۱ه. ق. / ۱۸۷۴ در تبریز - درگذشتهٔ ۱۳۰۳ خورشیدی/ ۱۹۲۴ ) ملقب به «جلال الممالک» و فخرالشعرا، شاعر ایرانی اواخر دوره ی قاجار و اوایل زمان پهلوی بود.
او فرزند صدرالشعرا غلام حسین میرزا قاجار و از طریق پدر بزرگش ملک ایرج بن فتحعلی شاه، نتیجه ی فتحعلی شاه قاجار بود. زبان های فارسی، عربی و فرانسوی را خوب می دانست داشت و با روسی و ترکی نیز آشنایی داشت و خط را خوب می نوشت. تحصیلاتش در مدرسه ی دارالفنون تبریز بود و در نوزده سالگی هنگام ولیعهدی مظفر الدین میرزای قاجار لقب «ایرج بن صدرالشعرا» یافت؛ ولی بزودی از شاعری دربار کناره گرفت و به مشاغل دولتی مختلفی پرداخت که از میان آنان کار در وزارت فرهنگ ( معارف آن زمان ) بود.
... [مشاهده متن کامل]

شعر ایرج به خاطر طنز سنگین، و در برداشتن نکاتی که در عرف جامعه بعضاً غیراخلاقی تلقی می شود، معروف است. سبک شعری او ساده و روان و دربرگیرنده ی واژگان و گفتارهای عامیانه و رکیک است. شعر "داشت عباسقلی خان پسری. . . " از ایرج میرزا را نخستین شعر با ادبیات کودک در فارسی می دانند.
وی پس از مدتی سبک قدیم را که در آن توانا بود، رها کرد و سبکی ویژه پدید آورد. در این سبک اندیشه های نو و مضامینی که گاه از ادبیات خارجی گرفته شده بود و گاه آفریده ی اندیشه شاعر است و نیز مسایل گوناگون اجتماعی و هزلیات و شوخی های نیشدار و ریشخندها و تمثیلاتی که شاعر از غالب آنها نتایج اجتماعی را در نظر دارد، به زبانی بسیار ساده و گاه نزدیک به زبان مخاطب و همراه با الفاظ جنسی بیان شده است.

بپرس