اَچیسون، دین (۱۸۹۳ـ۱۹۷۱)(Acheson, Dean)
وزیر امور خارجۀ امریکا (۱۹۴۹ـ۱۹۵۳) و مشاور چهار رئیس جمهور. طراح اصلی سیاست خارجی امریکا در دوران جنگ سردپس از جنگ جهانی دوم و از ایجادکنندگان اتحاد غرب در مقابل شورویو سایر کشورهای کمونیستی بود. اچیسون پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه ییلو دانشکدۀ حقوق دانشگاه هاروارد دو سال منشی خصوصی لوئیز برندایز، قاضی دیوان عالی امریکا، بود. در ۱۹۲۱ در یک شرکت حقوقی در واشینگتن مشغول به کار شد. نخستین سمت دولتی اش معاونت وزارت خزانه داری در ۱۹۳۳ در دولت روزولتبود. در ۱۹۴۱ به وزارت امور خارجه راه یافت. ابتدا از اعضای معاونت سیاسی و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ معاون وزیر بود. از نخستین مسئولیت های او در ۱۹۴۵ کسب تأیید سنابرای عضویت امریکا در سازمان ملل متحدبود. پس از ۱۹۴۵ ضدکمونیستیدوآتشه شد و این موضع بر عملکرد او در حوزۀ سیاست خارجی تأثیری عمده داشت. اچیسون، که معتقد بود شوروی قصد توسعه طلبی در خاورمیانهرا دارد، اصل ترومنرا پایه ریزی کرد (۱۹۴۷) که امریکا را به اعطای کمک های نظامی و اقتصادی فوری به دولت های یونان و ترکیه متعهد می کرد. همان سال محورهای طرح مارشالرا تدوین کرد. در ژانویۀ ۱۹۴۹ هری ترومن، رئیس جمهور امریکا، او را به وزارت امور خارجه منصوب کرد. در این مقام طرح تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را پیش برد که نخستین اتحاد دفاعی زمان صلح بود که امریکا عضوش شد. در جنگ کره پس از ورود چین کمونیستبه جنگ، اچیسون سیاست به رسمیت نشناختنچین و کمک به نظام ناسیونالیستی تایوان را درپیش گرفت. بعدها از کمک امریکا به رژیم مستعمراتی فرانسه در هندوچیننیز حمایت کرد. کتاب از روز ازلاو که شرح حال دوران وزارت امور خارجۀ اوست در ۱۹۷۰ برندۀ جایزۀ پولیتزردر حوزۀ تاریخ شد. از دیگر آثار اوست: قدرت و دیپلماسی(۱۹۵۸)، صبح و ظهر(۱۹۶۵)، جنگ کره (۱۹۷۱)، وجز از کشتۀ خویشتن ندروی (۱۹۷۲).
وزیر امور خارجۀ امریکا (۱۹۴۹ـ۱۹۵۳) و مشاور چهار رئیس جمهور. طراح اصلی سیاست خارجی امریکا در دوران جنگ سردپس از جنگ جهانی دوم و از ایجادکنندگان اتحاد غرب در مقابل شورویو سایر کشورهای کمونیستی بود. اچیسون پس از فارغ التحصیلی از دانشگاه ییلو دانشکدۀ حقوق دانشگاه هاروارد دو سال منشی خصوصی لوئیز برندایز، قاضی دیوان عالی امریکا، بود. در ۱۹۲۱ در یک شرکت حقوقی در واشینگتن مشغول به کار شد. نخستین سمت دولتی اش معاونت وزارت خزانه داری در ۱۹۳۳ در دولت روزولتبود. در ۱۹۴۱ به وزارت امور خارجه راه یافت. ابتدا از اعضای معاونت سیاسی و از ۱۹۴۵ تا ۱۹۴۷ معاون وزیر بود. از نخستین مسئولیت های او در ۱۹۴۵ کسب تأیید سنابرای عضویت امریکا در سازمان ملل متحدبود. پس از ۱۹۴۵ ضدکمونیستیدوآتشه شد و این موضع بر عملکرد او در حوزۀ سیاست خارجی تأثیری عمده داشت. اچیسون، که معتقد بود شوروی قصد توسعه طلبی در خاورمیانهرا دارد، اصل ترومنرا پایه ریزی کرد (۱۹۴۷) که امریکا را به اعطای کمک های نظامی و اقتصادی فوری به دولت های یونان و ترکیه متعهد می کرد. همان سال محورهای طرح مارشالرا تدوین کرد. در ژانویۀ ۱۹۴۹ هری ترومن، رئیس جمهور امریکا، او را به وزارت امور خارجه منصوب کرد. در این مقام طرح تشکیل سازمان پیمان آتلانتیک شمالی (ناتو) را پیش برد که نخستین اتحاد دفاعی زمان صلح بود که امریکا عضوش شد. در جنگ کره پس از ورود چین کمونیستبه جنگ، اچیسون سیاست به رسمیت نشناختنچین و کمک به نظام ناسیونالیستی تایوان را درپیش گرفت. بعدها از کمک امریکا به رژیم مستعمراتی فرانسه در هندوچیننیز حمایت کرد. کتاب از روز ازلاو که شرح حال دوران وزارت امور خارجۀ اوست در ۱۹۷۰ برندۀ جایزۀ پولیتزردر حوزۀ تاریخ شد. از دیگر آثار اوست: قدرت و دیپلماسی(۱۹۵۸)، صبح و ظهر(۱۹۶۵)، جنگ کره (۱۹۷۱)، وجز از کشتۀ خویشتن ندروی (۱۹۷۲).
wikijoo: اچیسون،_دین_(۱۸۹۳ـ۱۹۷۱)