اویغورها ( به زبان اویغوری: ئۇیغۇرلار ) مردمی ترک تبار ساکن ایالت سین کیانگ یا تُرکستان شرقی در شمال غرب کشور چین هستند. بیشتر جمعیت اویغور های مهاجر، ساکن کشورهایی چون، قزاقستان ، پاکستان، ترکیه، قرقیزستان و ازبکستان هستند. بیشتر اویغورها پیرو دین اسلام هستند، و به زبان اویغوری سخن می گویند.
... [مشاهده متن کامل]
پیش از ورود روس ها به این منطقه، ساکنان حوضه تاریم به قوم مخصوص یا واحد سیاسی مشخصی تعلق نداشتند. مردم منطقهٔ کاشغر خود را کاشغری، مردم منطقه ختن خود را ختنی، و … می نامیدند و اگر در مورد هویت دیگری از آن ها پرسیده می شد خود را مسلمان می دانستند. آن ها برای اشاره به منطقهٔ بزرگ تر حوضه تاریم از عنوان آلتی شهر ( شش شهر ) یا یتی شهر ( هفت شهر ) استفاده می کردند که به شمار واحه های های این منطقه بیابانی اشاره دارد. اصطلاح اُویغور تا آن زمان تنها در کتاب های کمتر شناخته شده تاریخی به چشم می خورد و منظور از آن نیز تنها تورفان و هامی در سین کیانگ شرقی بود.
رشیدالدین فضل الله همدانی در جامع التواریخ می نویسد که واژه اویغور در زبان ترکی باستان به معنی «به هم پیوستن و کمک کردن» است. خان ترک، اغوز خان نُه پسر داشته که جمع آن ها را اویغور می گفتند. اویغورها یکی از سرشناس ترین ملل ترک هستند که فرهنگ و زبان آن ها پایه دیگر زبان های ترکی محسوب می شود و از نخستین ملل ترک زبان بوده اند که به دین اسلام گرویدند.
آنچه نویسندگان مسلمان دوره های بعد دربارهٔ اغوز خان و ۲۴ قبیلهٔ اوغوز نقل کرده اند، از تاریخ غازانی و به ویژه تاریخ آل سلجوق است که نویسنده آن، بلندپروازی های خیالی چنگیز خان را از تاریخ غازانی گرفته و فقط اغوز خان را به جای چنگیزخان نهاده است. یک دانشمند ترک که در اثر این تحریف دچار اشتباه شده نظر داده است که مجموعهٔ قوانین ترکان اوغوز، مبنای یاسای پرآوازه چنگیز خان را بجا گذارده است. همچنین تا سده ۱۹ میلادی بین ترکمانان دریای کاسپین، به عنوان جد قومشان، «اوزخان» ( به جای اغوز خان ) شناخته می شد.
دربارهٔ همبستگی های زبان شناسی و نژادشناسی اغوزها با دیگر اقوام ترک باورهای گوناگونی وجود دارد. در دائرةالمعارف اسلام دربارهٔ طوایف نه گانه اغوز، آمده: غز واژه عربی است که به قبیلهٔ ترکان اوغز گفته می شود. ظاهراً قوم بزرگی که در سده ششم میلادی همهٔ قبایل ساکن چین تا دریای سیاه را به صورت امپراتوری واحدی از صحرانشینان درآورد، بدین نام خوانده شده است. این قوم از طوایف گوناگونی پدید آمده بود که به خاطر اختلافات قومی و گستردگی اراضی با یکدیگر اختلاف بسیار داشته اند. مهم ترین این طوایف، طوایف نه گانه اغوز ( تغز اوغز ) : اغوز، اویرات، آرلاد، جلایر، تاتار، قنقرات، قیات، کرائیت، و مغول بودند.
... [مشاهده متن کامل]
پیش از ورود روس ها به این منطقه، ساکنان حوضه تاریم به قوم مخصوص یا واحد سیاسی مشخصی تعلق نداشتند. مردم منطقهٔ کاشغر خود را کاشغری، مردم منطقه ختن خود را ختنی، و … می نامیدند و اگر در مورد هویت دیگری از آن ها پرسیده می شد خود را مسلمان می دانستند. آن ها برای اشاره به منطقهٔ بزرگ تر حوضه تاریم از عنوان آلتی شهر ( شش شهر ) یا یتی شهر ( هفت شهر ) استفاده می کردند که به شمار واحه های های این منطقه بیابانی اشاره دارد. اصطلاح اُویغور تا آن زمان تنها در کتاب های کمتر شناخته شده تاریخی به چشم می خورد و منظور از آن نیز تنها تورفان و هامی در سین کیانگ شرقی بود.
رشیدالدین فضل الله همدانی در جامع التواریخ می نویسد که واژه اویغور در زبان ترکی باستان به معنی «به هم پیوستن و کمک کردن» است. خان ترک، اغوز خان نُه پسر داشته که جمع آن ها را اویغور می گفتند. اویغورها یکی از سرشناس ترین ملل ترک هستند که فرهنگ و زبان آن ها پایه دیگر زبان های ترکی محسوب می شود و از نخستین ملل ترک زبان بوده اند که به دین اسلام گرویدند.
آنچه نویسندگان مسلمان دوره های بعد دربارهٔ اغوز خان و ۲۴ قبیلهٔ اوغوز نقل کرده اند، از تاریخ غازانی و به ویژه تاریخ آل سلجوق است که نویسنده آن، بلندپروازی های خیالی چنگیز خان را از تاریخ غازانی گرفته و فقط اغوز خان را به جای چنگیزخان نهاده است. یک دانشمند ترک که در اثر این تحریف دچار اشتباه شده نظر داده است که مجموعهٔ قوانین ترکان اوغوز، مبنای یاسای پرآوازه چنگیز خان را بجا گذارده است. همچنین تا سده ۱۹ میلادی بین ترکمانان دریای کاسپین، به عنوان جد قومشان، «اوزخان» ( به جای اغوز خان ) شناخته می شد.
دربارهٔ همبستگی های زبان شناسی و نژادشناسی اغوزها با دیگر اقوام ترک باورهای گوناگونی وجود دارد. در دائرةالمعارف اسلام دربارهٔ طوایف نه گانه اغوز، آمده: غز واژه عربی است که به قبیلهٔ ترکان اوغز گفته می شود. ظاهراً قوم بزرگی که در سده ششم میلادی همهٔ قبایل ساکن چین تا دریای سیاه را به صورت امپراتوری واحدی از صحرانشینان درآورد، بدین نام خوانده شده است. این قوم از طوایف گوناگونی پدید آمده بود که به خاطر اختلافات قومی و گستردگی اراضی با یکدیگر اختلاف بسیار داشته اند. مهم ترین این طوایف، طوایف نه گانه اغوز ( تغز اوغز ) : اغوز، اویرات، آرلاد، جلایر، تاتار، قنقرات، قیات، کرائیت، و مغول بودند.
