اوله رومر ( به دانمارکی: Ole Rømer ) اخترشناس دانمارکی و نخستین کسی بود که سرعت نور را اندازه گرفت.
او در شهر بندری آرهوس متولد شد. به کار در آکادمی علمی سلطنتی فرانسه دعوت شده بود تا در آن جا به پسر بزرگ پادشاه، لویی چهاردهم، فیزیک بیاموزد. چندی بعد، اخترشناسان فرانسوی دریافتند که مکان سیارهٔ مریخ در آسمان شب پاریس با آسمان گویان فرانسه ( مستعمرهٔ فرانسه در شمال شرقی ساحل آمریکای جنوبی ) کمی متفاوت است. آن ها با استفاده از این اختلاف منظر فاصله میان پاریس، گویان فرانسه، و مریخ را با روش های مثلثاتی به دست آوردند. اخترشناسان مدار سیاره ها را از چند دهه پیش تر مطالعه کرده بودند و نسبت های فاصله های آن ها را می دانستند. با داشتن فاصله زمین تا مریخ، می توانستند فاصله زمین تا سیاره های دیگر را هم حساب کنند. افزون بر این، آن ها فاصلهٔ میان زمین تا خورشید را هم، که در حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است، برآورد کرده بودند.
در عین حال رومر، با حمایت های مالی پادشاه، تلسکوپی به طول ۳متر ساخت. او با علاقهٔ فراوان مشتری و خطوط سفید و قهوه ای روی آن و حرکات سریع یو ( یکی از چهار قمر بزرگ مشتری ) را رصد می کرد. رومر می دید که قمر یو ۴ بار در هفته به دورمشتری می گردد اما طولی نکشید که متوجه نکتهٔ عجیبی شد؛ زمان حرکت قمر یو به دور مشتری چند ثانیه از یک گردش تا گردش بعدی متغیر بود. رومر دریافت که درشش ماه پیاپی و در هر ماه، زمان گردش قمر یو ۳/۵ دقیقه بیشتر می شود. از این رو، پس از گذشت شش ماه به نظر می رسید که یو ۲۲ دقیقه بیشتر از پیش به دور مشتری گشته است. سپس دوباره یو سرعت می گرفت. به طوری که تا شش ماه پیاپی در هر ماه به نظر می رسید که زمان گردش یو به دور مشتری ۳/۵ دقیقه کوتاه تر شده است؛ یعنی ۲۲ دقیقه درشش ماه. آن گاه زمان گردش یوبه دور مشتری برابر با زمان سال پیش می شد.
رومر در این که سرعت یو واقعاً تغییر کند تردید داشت و علت این مسئله او را متعجب کرده بود تا این که چیزی به ذهنش رسید؛ تند و کند بودن سرعت یو در هر شش ماه به سبب روی دادن اتفاقی در نزدیکی مشتری یایو نبود، بلکه ازتغییر فاصلهٔ میان زمین و مشتری حین گردش این دو به دور خورشید ناشی می شد. هنگامی که مشتری و زمین در دو طرف خورشید قرار می گرفتند، نور مشتری و قمرهای آن زمان بیشتری را طی می کرد تا به زمین برسد، از این رو نور مسافت بیشتری را برای رسیدن به تلسکوپ رومر می پیمود و زمان گردش یو در آن شش ماه ۲۲ دقیقه طولانی تر به نظر می رسید. رومر می دانست که فاصلهٔ زمین تا خورشید نزدیک به ۱۵۰ میلیون کیلومتر و بنابراین قطرمدارش در حدود ۳۰۰ میلیون کیلومتر است، نور، این فاصلهٔ اضافه را هنگامی که مشتری و زمین در دو طرف خورشید بودند باید طی می کرد. هنگامی که آکادمی علمی سلطنتی یافته های رومر را در دسامبر سال ۱۶۷۶ میلادی منتشر کرد، این فاصله رابر ۲۲ دقیقه تقسیم و سرعت نور را ۲۱۰۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه تخمین زدند؛ سرعتی بسیار زیاد! درحقیقت، سرعت نور بسیار بیشتر از تصورات رومر بود، ۳۰ سال پس از یافتهٔ رومر جیمز بردلی با یافتن میزان انحراف نور با استفاده از تغییر وضعیت ستارگان نسبت به زمین و روش محاسبه ای رومر در سال ۱۷۲۶ سرعت نور را محاسبه کرد و عدد سیصد هزار کیلومتر بر ثانیه را به دست آورد. رومر پس از بازگشت به منزل خود در کپنهاگ ازدواج کرد؛ اخترشناس پیشرو کشور خویش شد؛ و به دانیل فارنهایت، شیشه گر آلمانی، در اختراع دماسنج کمک شایانی کرد. او سرانجام در ۱۹ سپتامبر ۱۷۱۰ میلادی در ۶۵ سالگی درگذشت.
این نوشته برگرفته از سایت ویکی پدیا می باشد، اگر نادرست یا توهین آمیز است، لطفا گزارش دهید: گزارش تخلفاو در شهر بندری آرهوس متولد شد. به کار در آکادمی علمی سلطنتی فرانسه دعوت شده بود تا در آن جا به پسر بزرگ پادشاه، لویی چهاردهم، فیزیک بیاموزد. چندی بعد، اخترشناسان فرانسوی دریافتند که مکان سیارهٔ مریخ در آسمان شب پاریس با آسمان گویان فرانسه ( مستعمرهٔ فرانسه در شمال شرقی ساحل آمریکای جنوبی ) کمی متفاوت است. آن ها با استفاده از این اختلاف منظر فاصله میان پاریس، گویان فرانسه، و مریخ را با روش های مثلثاتی به دست آوردند. اخترشناسان مدار سیاره ها را از چند دهه پیش تر مطالعه کرده بودند و نسبت های فاصله های آن ها را می دانستند. با داشتن فاصله زمین تا مریخ، می توانستند فاصله زمین تا سیاره های دیگر را هم حساب کنند. افزون بر این، آن ها فاصلهٔ میان زمین تا خورشید را هم، که در حدود ۱۵۰ میلیون کیلومتر است، برآورد کرده بودند.
در عین حال رومر، با حمایت های مالی پادشاه، تلسکوپی به طول ۳متر ساخت. او با علاقهٔ فراوان مشتری و خطوط سفید و قهوه ای روی آن و حرکات سریع یو ( یکی از چهار قمر بزرگ مشتری ) را رصد می کرد. رومر می دید که قمر یو ۴ بار در هفته به دورمشتری می گردد اما طولی نکشید که متوجه نکتهٔ عجیبی شد؛ زمان حرکت قمر یو به دور مشتری چند ثانیه از یک گردش تا گردش بعدی متغیر بود. رومر دریافت که درشش ماه پیاپی و در هر ماه، زمان گردش قمر یو ۳/۵ دقیقه بیشتر می شود. از این رو، پس از گذشت شش ماه به نظر می رسید که یو ۲۲ دقیقه بیشتر از پیش به دور مشتری گشته است. سپس دوباره یو سرعت می گرفت. به طوری که تا شش ماه پیاپی در هر ماه به نظر می رسید که زمان گردش یو به دور مشتری ۳/۵ دقیقه کوتاه تر شده است؛ یعنی ۲۲ دقیقه درشش ماه. آن گاه زمان گردش یوبه دور مشتری برابر با زمان سال پیش می شد.
رومر در این که سرعت یو واقعاً تغییر کند تردید داشت و علت این مسئله او را متعجب کرده بود تا این که چیزی به ذهنش رسید؛ تند و کند بودن سرعت یو در هر شش ماه به سبب روی دادن اتفاقی در نزدیکی مشتری یایو نبود، بلکه ازتغییر فاصلهٔ میان زمین و مشتری حین گردش این دو به دور خورشید ناشی می شد. هنگامی که مشتری و زمین در دو طرف خورشید قرار می گرفتند، نور مشتری و قمرهای آن زمان بیشتری را طی می کرد تا به زمین برسد، از این رو نور مسافت بیشتری را برای رسیدن به تلسکوپ رومر می پیمود و زمان گردش یو در آن شش ماه ۲۲ دقیقه طولانی تر به نظر می رسید. رومر می دانست که فاصلهٔ زمین تا خورشید نزدیک به ۱۵۰ میلیون کیلومتر و بنابراین قطرمدارش در حدود ۳۰۰ میلیون کیلومتر است، نور، این فاصلهٔ اضافه را هنگامی که مشتری و زمین در دو طرف خورشید بودند باید طی می کرد. هنگامی که آکادمی علمی سلطنتی یافته های رومر را در دسامبر سال ۱۶۷۶ میلادی منتشر کرد، این فاصله رابر ۲۲ دقیقه تقسیم و سرعت نور را ۲۱۰۰۰۰ کیلومتر بر ثانیه تخمین زدند؛ سرعتی بسیار زیاد! درحقیقت، سرعت نور بسیار بیشتر از تصورات رومر بود، ۳۰ سال پس از یافتهٔ رومر جیمز بردلی با یافتن میزان انحراف نور با استفاده از تغییر وضعیت ستارگان نسبت به زمین و روش محاسبه ای رومر در سال ۱۷۲۶ سرعت نور را محاسبه کرد و عدد سیصد هزار کیلومتر بر ثانیه را به دست آورد. رومر پس از بازگشت به منزل خود در کپنهاگ ازدواج کرد؛ اخترشناس پیشرو کشور خویش شد؛ و به دانیل فارنهایت، شیشه گر آلمانی، در اختراع دماسنج کمک شایانی کرد. او سرانجام در ۱۹ سپتامبر ۱۷۱۰ میلادی در ۶۵ سالگی درگذشت.
wiki: اوله رومر