اواب

[ویکی الکتاب] معنی أَوَّابٌ: بسیار بازگشت کننده
ریشه کلمه:
اوب (۱۷ بار)

صیغه مبالغه است یعنی بسیار زجوع کننده ، این کلمه پنج بار در قرآن آمده است، و آن صفت کسانی است که پیوسته به اطلاعات و استغفار و دعا و ترک معاصی بسوی خدا رجوع می‏کنند، اوّابین جمع اوّاب است . در حالات حضرت داود هست ، یعنی ای کوه‏ها و ای پرنده‏ها با او تسبیح برگردانید و هم آواز شوید، در جای دیگر هست ، ما کوه‏ها را مسّخر کردیم که با او صبح و شام تسبیح می‏کردند که دسته جمعی با او هم آواز بودند از این آیات روشن می‏شود که کوه‏ها و پرندگان در تسبیح، خدا با داود هم صدا می‏شدند، تمام موجودات خدا را تسبیح می‏کنند لکن ما تسبیح آنهارا نمی‏فهمیم ، کوه‏ها و پرندگان که درتسبیح با او هم صدا می‏شدند و می‏فهمیدند؟ خدا می‏داند. در مفردات گوید: فرق اَوب و رجوع آن است که اَوب به معنی رجوع با اراده و اختیار است و رجوع اعّم می‏باشد. ولی در قاموس هست: آبَتِ الشمسُ یعنی آفتاب غروب کرد و در نهایه هست: «شَقَلوُ نامِنَ الصَّلوةِ حَتّی‏ آبَتِ الشَّمْسُ» و در قرآن مجید آمده «یاجِبالُ اَوِّبی» می‏دانیم که آفتاب و کوه‏ها صاحب اراده نیستند ولی اَوب در آنها به کار رفته است. امّا ناگفته نماند قول راغب قوی به نظر می‏رسد زیرا اثبات ترادف میان اوب رجوع مشکل است، درباره «یا جِبالُ اَوِبّی» باید گفت آنهانسبت به تسبیح و فرمان خدا ذی شعور و صاحب اراده‏اند هر چند نسبت به ما جامد باشند، و در اقرب الموارد گویند: آبَتْ، لغتی است در «غابَتْ» یعنی گاهی به جای «غابَتِ الشمس» پس آیت عبارت دیگر غابت است به معنی اوب نیست.