انها

- - -
❌ ادعای جعلی: ضمیرهای �من�، �ما�، �او�، �ایشان� و کلمات اشاره ( این، آن ) از ریشه ترکی �oz� آمده اند.
این ادعا از منظر زبان شناسی تطبیقی، زبان شناسی تاریخی و تحول زبان ها کاملاً نادرست و بی اساس است. بیایید به تفکیک بررسی کنیم.
- - -
✅ ۱. ریشه ی ضمایر فارسی از منظر زبان شناسی تاریخی
🔹 ضمیر �من�
در زبان های هندواروپایی، �من� از ریشه *me - /*mene - آمده است.
سانسکریت: mām ( مرا ) ، aham ( من )
اوستایی: azəm ( من )
فارسی باستان: adam ( من )
لاتین: ego
یونانی: ἐγώ ( egō )
✅ �من� در فارسی، بازمانده ای از *azəm اوستایی است، نه ترکی. ( رجوع کنید به Bartholomae, Altiranisches W�rterbuch )
- - -
🔹 ضمیر �او�
در فارسی کلاسیک �وی� و �او� به کار می رفته اند:
اوستایی: aṱ یا ava ( او )
سانسکریت: asau ( او )
فارسی میانه: aw، ōy
فارسی نو: �او�، که با تغییر واجی از aw → ow → u به دست آمده
✅ هیچ گونه شباهت ریشه ای با �oz� ترکی وجود ندارد.
- - -
🔹 ضمیر �ما�
اوستایی: vī یا vaēm
سانسکریت: vayam
فارسی باستان: vām
فارسی نو: �ما�
این ضمیر هم از ریشه هندواروپایی w�y - آمده و کاملاً مستقل از ترکی است.
- - -
🔹 ضمیر �ایشان� / �آن ها�
�ایشان� صورت جمع �وی� یا �ایش� ( صورت ادب آمیز ضمیر سوم شخص ) است.
�آن ها� از ترکیب �آن� ( ضمیر اشاره ) �ها� ( نشانه جمع )
✅ هیچ ربطی به �oz� ترکی ندارد.
- - -
✅ ۲. درباره ی �oz� در ترکی
در ترکی، ��z� به معنی �خود� است ( self ) ، و در ضمایر ترکی مثل:
�z�m = خودم
�z�n = خودت
�z� = خودش
�z�m�z = خودمان
�z�n�z = خودتان
�zləri = خودشان
این ها ضمیر انعکاسی هستند، نه ضمایر شخصی.
ضمیر شخصی در ترکی به شکل زیر است:
ben = من
sen = تو
o = او
biz = ما
siz = شما
onlar = آن ها
✅ بنابراین ترکی هم �من�، �او�، �ما� را مستقیماً از ��z� نمی سازد؛ این ادعا حتی در ترکی هم غلط است.
- - -
✅ ۳. ترکیب های جعلی مثل �ازم�، �ازو�، �ازونا�. . .
این ها بازی های شبه زبان شناسی هستند که واقعیت زبان را تحریف می کنند:
ترکیب جعلی معنای واقعی نظر زبان شناسی
ازم وجود ندارد شاید با �از من� یا �خودم� اشتباه گرفته شده
ازو شکل کهن �از او� در فارسی کلاسیک ربطی به �oz� ترکی ندارد
ازونا احتمالا تقلید عامیانه از �از اونا� شکل گفتاری �از آن ها� در فارسی
ازینه ساختگی است وجود خارجی ندارد
✅ این ترکیبات یا اصلاً وجود ندارند، یا در فارسی عامیانه هستند، و با ساخت زبان ترکی بی ارتباط اند.
- - -
✅ ۴. درباره ی �این�، �آن�
اوستایی: ima ( این ) ، ava ( آن )
سانسکریت: idam ( این ) ، asau ( آن )
فارسی میانه: ēn ( این ) ، ān ( آن )
فارسی نو: �این�، �آن�
✅ �این� و �آن� از ریشه های ثابت زبان های ایرانی و هندواروپایی اند.
- - -
📚 منابع معتبر:
1. Bartholomae, Christian. Altiranisches W�rterbuch
2. Mayrhofer, Manfred. Etymologisches W�rterbuch des Altindoarischen
3. Kent, Roland G. Old Persian: Grammar, Texts, Lexicon
4. Windfuhr, Gernot. The Iranian Languages, Routledge, 2009
5. Haig, Geoffrey. The Syntax of Early New Persian, Brill, 2008
6. Johanson, Lars. Turkic, in The Oxford Guide to the World's Languages
- - -
✅ جمع بندی
ادعای اینکه ضمایر و کلمات اشاره فارسی از ��z� ترکی گرفته شده اند، جعلی، غیرعلمی و کاملاً بی اساس است و حتی با ساختار زبان ترکی هم سازگار نیست. ضمایر فارسی ریشه ای کهن در زبان های ایرانی و هندواروپایی دارند و قدمتی هزاران ساله پیش از پیدایش زبان ترکی دارند.

ازم
ازو
ازمین
ازون
ازونا
ازینه
ازما
اینها مشتقات oz ترکی هست که با پسوندهای رایج ترکی حالات مختلف خودم، خودت، خودش، خودشان رو میسازه و این همون چیزی هست که در بالا نوشتم
حالت بسط یافته
ازم از من
ازو از او
ازمن از من
ازون از ان
ازونا از اونا که شده انها
ازینه از این
ازما از ما
مثال در جمله ازما استاندی که جمله ترکی هست عینا در فارسی از ما ستاندی
علاوه بر این کلمات از همین از همینجا مشتق شده

• منابع ها. تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. اول و دوم، انتشارات ققنوس، ۱۳۷۴
• تاریخ ادبیات ایران، ذبیح الله صفا، خلاصه ج. سوم، انتشارات بدیهه، ۱۳۷۴
• حسن بیگ روملو، �احسن التواریخ� ( ۲ جلد ) ، به تصحیح�عبدالحسین نوایی، بنگاه ترجمه و نشر کتاب، ۱۳۴۹. ( مصحح در پایان جلد اول شرح مفصل و سودمندی از فهرست لغات�ترکی�و�مغولی�رایج در متون فارسی از سده هفتم به بعد را نوشته است )
• فرهنگ فارسی، محمد معین، انتشارات امیر کبیر، تهران، ۱۳۷۵
• غلط ننویسیم، ابوالحسن نجفی، مرکز نشر دانشگاهی، تهران، ۱۳۸۶
• فرهنگ کوچک زبان پهلوی، دیوید نیل مکنزی، ترجمه مهشید فخرایی، پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، تهران، ۱۳۷۹