انقلاب رومانی ( به رومانیایی: Revoluția Română ) ، که همچنین به عنوان انقلاب کریسمس ( رومانیایی: Revoluția de Crăciun ) نیز شناخته می شود، به دوره ای از ناآرامی های مدنی در رومانی در دسامبر ۱۹۸۹ گفته می شود که بخشی از انقلاب های ۱۹۸۹ در چندین کشور گوناگون جهان بود. انقلاب رومانی در شهر تیمیشوارا آغاز گشت و به زودی در سراسر کشور گسترش یافت، که در پایان منجر به محاکمه و اعدام سردبیر حزب کمونیست رومانی، نیکلای چائوشسکو و همسرش النا چائوشسکو شد و به ۴۲ سال حکومت کمونیستی در رومانی پایان داد. این انقلاب همچنین منجر به آخرین حذف یک حکومت مارکسیست - لنینیست در یک کشور عضو پیمان ورشو شد و تنها انقلابی بود که با خشونت رهبری یک کشور را سرنگون و اعدام کرد. بر پایه برآوردها، بیش از یک هزار نفر کشته و هزاران نفر دیگر زخمی شدند.
... [مشاهده متن کامل]
به دنبال جنگ جهانی دوم، رومانی در سال ۱۹۴۷ تحت حوزهٔ نفوذ شوروی قرار گرفت و حکومت کمونیستی پیاده سازی شد. هنگامی که در آوریل ۱۹۶۴ رومانی از نفوذ شوروی جدا شد، نیکلای چائوشسکو در همان سال رهبری کشور را بر عهده گرفت. تحت چیرگی او، رومانی کاهش مختصری از سرکوب داخلی را تجربه کرد که منجر به تصویری مثبت هم در داخل و هم در غرب شد. در میان تنش های اوایل دههٔ ۱۹۸۰، اعتراضات نخستین در شهر تیمیشوارا توسط اقلیت مجاری صورت گرفت که پاسخی به تلاش حکومت برای اخراج لاسلو توکش، کشیش کالوینیست مجاری بود. در پاسخ، رومانیایی ها به دنبال برکناری چائوشسکو و تغییر دولت با توجه به رویدادهای مشابه گذشته در کشورهای همسایه بودند. پلیس مخفی همه جاحاضر کشور، سکوریتاته، که یکی از بزرگ ترین ها در کشورهای بلوک شرق بود، برای دهه ها عامل اصلی سرکوب مخالفت های مردمی بود و به طور پشت سرهم و خشونت آمیز اختلافات سیاسی را خنثی می کرد و در نهایت ثابت شد که نمی تواند جلوی شورش در حال ظهور و بسیار مرگبار و موفقیت آمیز مردم را بگیرد.
ناخوشی اجتماعی و اقتصادی مدتی در جمهوری سوسیالیستی رومانی به ویژه در سال های ریاضت اقتصادی دههٔ ۱۹۸۰ وجود داشت. اقدامات ریاضتی تا حدی توسط چائوشسکو برای بازپرداخت بدهی های خارجی کشور طراحی شد. اندکی پس از یک سخنرانی عمومی ناموفق توسط چائوشسکو در پایتخت بخارست که برای میلیونها رومانیایی از تلویزیون دولتی پخش شد، اعضای درجه یک ارتش به اتفاق آرا از حمایت از دیکتاتور خارج شدند و از معترضان حمایت کردند. شورش، خشونت خیابانی و کشتار در برخی شهرهای رومانی در طول کمابیش یک هفته منجر به فرار دیکتاتور رومانی در کنار همسرش از شهر در ۲۲ دسامبر شد. فرار از دستگیری با خروج عجولانه از طریق هلیکوپتر، این زوج را هم به عنوان فراری و هم مجرم جنایات متهم به تصویر کشید. آن ها سپس در تیرگوویشته اسیر شدند و در یک محاکمه صحرایی، به جرم نسل کشی، آسیب به اقتصاد ملی و سوءاستفاده از قدرت برای کنش های نظامی ضد مردم رومانی محاکمه شدند. آنها به تمام اتهامات وارده مجرم شناخته شدند، به اعدام محکوم شدند و بلافاصله در روز کریسمس ۱۹۸۹ اعدام شدند و آخرین افرادی بودند که در رومانی محکوم به اعدام شدند، زیرا مجازات اعدام بلافاصله پس از انقلاب لغو شد. چندین روز پس از فرار چائوشسکو، نبردها و جنگ های خیابانی میان سربازان انقلابی و سکوریتاته های پشتیبان چائوشسکو ادامه یافت. بیمارستان های بخارست نزدیک به هزاران غیرنظامی را درمان می کردند. به دنبال یک اولتیماتوم، بسیاری از اعضای سکوریتاته در ۲۹ دسامبر تسلیم شدند با این تضمین که محاکمه نخواهند شد.
... [مشاهده متن کامل]
به دنبال جنگ جهانی دوم، رومانی در سال ۱۹۴۷ تحت حوزهٔ نفوذ شوروی قرار گرفت و حکومت کمونیستی پیاده سازی شد. هنگامی که در آوریل ۱۹۶۴ رومانی از نفوذ شوروی جدا شد، نیکلای چائوشسکو در همان سال رهبری کشور را بر عهده گرفت. تحت چیرگی او، رومانی کاهش مختصری از سرکوب داخلی را تجربه کرد که منجر به تصویری مثبت هم در داخل و هم در غرب شد. در میان تنش های اوایل دههٔ ۱۹۸۰، اعتراضات نخستین در شهر تیمیشوارا توسط اقلیت مجاری صورت گرفت که پاسخی به تلاش حکومت برای اخراج لاسلو توکش، کشیش کالوینیست مجاری بود. در پاسخ، رومانیایی ها به دنبال برکناری چائوشسکو و تغییر دولت با توجه به رویدادهای مشابه گذشته در کشورهای همسایه بودند. پلیس مخفی همه جاحاضر کشور، سکوریتاته، که یکی از بزرگ ترین ها در کشورهای بلوک شرق بود، برای دهه ها عامل اصلی سرکوب مخالفت های مردمی بود و به طور پشت سرهم و خشونت آمیز اختلافات سیاسی را خنثی می کرد و در نهایت ثابت شد که نمی تواند جلوی شورش در حال ظهور و بسیار مرگبار و موفقیت آمیز مردم را بگیرد.
ناخوشی اجتماعی و اقتصادی مدتی در جمهوری سوسیالیستی رومانی به ویژه در سال های ریاضت اقتصادی دههٔ ۱۹۸۰ وجود داشت. اقدامات ریاضتی تا حدی توسط چائوشسکو برای بازپرداخت بدهی های خارجی کشور طراحی شد. اندکی پس از یک سخنرانی عمومی ناموفق توسط چائوشسکو در پایتخت بخارست که برای میلیونها رومانیایی از تلویزیون دولتی پخش شد، اعضای درجه یک ارتش به اتفاق آرا از حمایت از دیکتاتور خارج شدند و از معترضان حمایت کردند. شورش، خشونت خیابانی و کشتار در برخی شهرهای رومانی در طول کمابیش یک هفته منجر به فرار دیکتاتور رومانی در کنار همسرش از شهر در ۲۲ دسامبر شد. فرار از دستگیری با خروج عجولانه از طریق هلیکوپتر، این زوج را هم به عنوان فراری و هم مجرم جنایات متهم به تصویر کشید. آن ها سپس در تیرگوویشته اسیر شدند و در یک محاکمه صحرایی، به جرم نسل کشی، آسیب به اقتصاد ملی و سوءاستفاده از قدرت برای کنش های نظامی ضد مردم رومانی محاکمه شدند. آنها به تمام اتهامات وارده مجرم شناخته شدند، به اعدام محکوم شدند و بلافاصله در روز کریسمس ۱۹۸۹ اعدام شدند و آخرین افرادی بودند که در رومانی محکوم به اعدام شدند، زیرا مجازات اعدام بلافاصله پس از انقلاب لغو شد. چندین روز پس از فرار چائوشسکو، نبردها و جنگ های خیابانی میان سربازان انقلابی و سکوریتاته های پشتیبان چائوشسکو ادامه یافت. بیمارستان های بخارست نزدیک به هزاران غیرنظامی را درمان می کردند. به دنبال یک اولتیماتوم، بسیاری از اعضای سکوریتاته در ۲۹ دسامبر تسلیم شدند با این تضمین که محاکمه نخواهند شد.
