انفجار کامبرین

انفجار کامبرین ( به انگلیسی: Cambrian explosion ) رویداد فرگشتی نسبتاً کوتاهی بود که در آغاز دورهٔ کامبرین، نزدیک به ۵۴۲ میلیون سال پیش رخ داد که در طی آن بسیاری از شاخه های اصلی حیوانات؛ همانگونه که فسیل ها نشان می دهند، پدید آمدند. در ۲۰ تا ۲۵ میلیون سال دورهٔ این رویداد بیشترین انشعاب های جانوری از شاخهٔ پریاخته ها صورت گرفت. این رویداد با پدید آمدن تفاوت های متنوع و گوناگون بسیاری از موجودات همراه بود. تا پیش از انفجار کامبرین بیشتر موجودات ساده متشکل از تک سلولی ها بودند که ندرتاً یک زیست گاه گروهی هم تشکیل می دادند. در طول ۷۰ تا ۸۰ میلیون سال بعد میزان تنوع تا سرحد امکان شتاب یافت و تنوع زندگی شروع به نمایش شباهت های بیشتری یه آنچه که امروز است کرد. بسیاری از شاخه های زندگی حاضر در این دوره ظاهر شد، به استثنای خزه زیان که زمان آغاز ظاهر شدن آن ها در اواخر اردویسین است.
انفجار کامبرین انگیزهٔ بحث علمی گسترده ای در میان صاحب نظران زمان بوده است. پیدایش به ظاهر ناگهانی فسیل؛ در نخستین گام ها در این راه، در اوایل دههٔ ۱۸۴۰ میلادی به آن اشاره شد، و چارلز داروین در سال ۱۸۵۹ میلادی از آن به عنوان یکی از استدلال های اصلی مخالف، در مقابل نظریهٔ تکامل از راه انتخاب طبیعی دانست. بحث های طولانی پیرامون معمای پیدایش ناگهانی زیاگان و ظاهراً از هیچ کجا، دور سه نکته متمرکز است؛ یکی این که آیا واقعاً یک تنوع کلان موجودات مجتمع و پیچیده در طی یک دوره ای نسبتاً کوتاه از زمان در اوایل دورهٔ کامبرین اتفاق افتاده؛ چه شده که چنین شده؛ و تأثیر مفهوم چنین رویدادی بر منشأ حیات حیوانی. با توجه به دسترسی محدود به شواهد، تفسیر برداشت ها از این موضوع کار مشکلی است؛ به ویژه وقتی که تفسیرها بیشتر و عمدتاً بر اساس سابقه های فسیلی ناقص و ناتمام، و نشانه های شیمیایی بجا مانده در سنگ ها است.